Το σύνδρομο του πανούργου

Βάσια Ζαριφοπούλου • Νίκος Γεωργαντζάς

Φαίνεται ότι ένας λύκος ζει μέσα μας, με μορφή προβάτου. Αυτό δείχνει η σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη μιας περιοχής του εγκεφάλου, που ωθεί τον άνθρωπο στον ‘κομφορμισμό’.

Η έρευνα του Sébastien Bohler ρίχνει νέο φως στην επιρροή που ασκεί επάνω μας η άποψη της μάζας, μέσω των δημοσκοπήσεων. Αφορά στην έννοια του κομφορμισμού ή της συμμόρφωσης, που επίσης λέγεται και ‘σύνδρομο του πανούργου’.

Το σύνδρομο του πανούργου παράγει την τάση στους ανθρώπους να εγκαταλείπουμε τον εσωτερικό μας ορθολογισμό, ώστε να συσπειρωθούμε με τη άποψη της πλειοψηφίας. Και το πράττουμε τούτο, ανεξάρτητα από την ορθή ή μη τεκμηρίωση της άποψης της πλειοψηφίας.

Από την δεκαετία ήδη του 1950, ο ψυχολόγος Solomon Asch είχε δείξει ότι σε ένα απλό τεστ αντιληπτικότητας, για τη σύγκριση διαφορετικών μηκών τμημάτων γραμμών, η άποψη της πλειοψηφίας οδηγεί πολλά άτομα στην λήψη παραλόγων αποφάσεων. Μόλις όμως απομονωθούν αυτά τα άτομα, τότε απαντούν ορθολογικά.

Πρόσφατα, ψυχολόγοι στο πανεπιστήμιο Princeton μελέτησαν το τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας, όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να παρασυρθεί από το σύνδρομο του πανούργου. Ευθύνεται άμεσα η εγκεφαλική μας υποδομή, στην περιοχή της νησίδας του εγκεφαλικού φλοιού ή ‘insular cortex’, που βρίσκεται στο επίπεδο των κροτάφων μας.

Αυτή η υποδομή οδηγεί στην εγκατάλειψη του εσωτερικού μας ορθολογισμού και στην μεταστροφή της γνώμης μας, υπέρ της συμμορφώσεώς μας με τις προσδοκίες μιας ομάδος. Η υποδομή αυτή της νησίδας του εγκεφαλικού φλοιού φαίνεται να συγκεντρώνει τις πληροφορίες των συναισθημάτων μας.

Η νησίδα φλοιού ενεργοποιείται άμεσα, όταν ένα άτομο αισθάνεται τον κίνδυνο να αποκλειστεί από την ομάδα στην οποία θέλει να ανήκει. Ως εκ τούτου, η συμμόρφωση προκύπτει από την πίεση που ασκείται από την ομάδα επάνω στο άτομο, δημιουργώντας του τον φόβο ότι θα περιθωριοποιηθεί.

Το σύνδρομο του πανούργου ιδιαίτερα επηρεάζει τους εκλογικούς μηχανισμούς του απολυταρχικού καθεστώτως της ενάντια στην φύση εξουσίας της τυραννικής αριστερο-κεντρο-δεξιάς κομματοκρατίας. Ο Condorcet, ένας φιλόσοφος και μαθηματικός, ήδη από τον 18ο αιώνα έδειξε ότι οι εκλογικοί αυτοί μηχανισμοί μπορούν να εξάγουν ορθολογικές αποφάσεις, όμως μόνον υπό την προϋπόθεση ότι οι ψηφοφόροι αγνοούν τις αποφάσεις των γειτόνων τους.

Με άλλα λόγια, έως ότου απελευθερωθούμε από το απολυταρχικό καθεστώς εξουσίας, πρέπει να μάθουμε να προστατευόμαστε από το σύνδρομο του πανούργου. Σε αυτό ακριβώς το πόρισμα κατέληξε άλλη μία, πρόσφατη μελέτη, κατά την περίοδο των δύο γύρων των γαλλικών προεδρικών εκλογών, το 2012.

Περίπου 1.000 ψηφοφόροι ρωτήθηκαν σχετικά με την πρόθεση ψήφου τους στο δεύτερο γύρο. Μόλις τους παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μιας πλασματικής δημοσκόπησης, που ήταν αντίθετα από την αρχική τους πρόθεση, γύρω στο 25 τοις εκατό των ψηφοφόρων άλλαξαν γνώμη, ώστε να συσπειρωθούν με την άποψη της πλειοψηφίας στην δήθεν δημοσκόπηση.

Η μαθηματική λογική, η νευροεπιστήμη και η ψυχολογία του όχλου συμφωνούν σε ένα σημείο: για να αποφεύγεται η αφύπνιση του προβάτου, που κοιμάται μέσα στον άνθρωπο, πρέπει να αποφεύγουμε να το διαταράσσουμε με πλειοψηφικές επιρροές. Τουλάχιστον έως ότου απελευθερωθούμε από το απολυταρχικό καθεστώς της ενάντια στην φύση εξουσίας, που παρά-φύσιν διαιρεί τους ανθρώπους σε εξουσιαστές-τυράννους και σε εξουσιαζομένους-υπηκόους.

Πώς; Ιδού η πρότασή μας για την συλλογική μας ευημερία!

Είναι ένα αντίδοτο στο σύνδρομο του πανούργου, τούτος ο μπούσουλας, για την κατά τόπους δημιουργία της αναγκαίας δομής, από την οποία δομή λήψης των κοινών μας αποφάσεων, αφ’ εαυτής αναδύεται η πολιτεία ενός ελληνικού κοινού. Ώστε χωρίς κανένα καθεστωτικά ‘κεντρικό’ συντονισμό, από υπήκοοι-πρόβατα να γίνουμε ξανά άνθρωποι κυρίαρχοι εν ελευθερία:

α΄) http://www.freepen.gr/2015/01/blog-post_255.html και

β΄) http://www.freepen.gr/2015/10/blog-post_736.html

Πηγή: http://www.chaos-controle.com/archives/2013/08/17/27850733.html
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail