του
Πέτρου Ι. Μηλιαράκη *
Όταν ο Samuel
P. Huntington
παρουσίασε στη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά
και στην επιστημονική κοινότητα το
σύγγραμμά του «η
σύγκρουση των πολιτισμών»
(1993), το ζήτημα προκάλεσε ευρύτερες
συζητήσεις, με πρώτη εκδοχή ότι η πτώση
του λεγόμενου «ανατολικού
κόσμου»
ή άλλως του «σιδηρού
παραπετάσματος»
(αφορά
ψυχροπολεμική ορολογία),
θα έπρεπε να αντικαταστήσει το δόγμα
της σύγκρουσης «Ανατολής-Δύσης»
με την εφεύρεση ενός νέου εχθρού, που
θα αφορούσε ενδεχομένως το θρησκευτικό
φονταμενταλισμό του Ισλάμ.
Η εκδοχή αυτή
πέραν του ότι είχε υπεραπλουστεύσει τα
πράγματα, δημιουργούσε και σοβαρούς
κινδύνους να μεταφέρει το νέο ψυχροπολεμικό
κλίμα σε θερμά γεγονότα που δεν θα
αφορούσαν μόνο την αντίθεση ανάμεσα σε
οργανωμένα κράτη, αλλά θα συνεπαγόταν
τη δημιουργία τρομοκρατικών επιθέσεων
εντός των κρατών που θα επεδίωκαν μια
τέτοια αντιπαλότητα –την
αντιπαλότητα δηλαδή του λεγόμενου
«πολιτισμένου κόσμου» με το λεγόμενο
«θρησκευτικό φονταμενταλισμό του
Ισλάμ».
- το μοίρασμα του κόσμου – ο «ψυχρός πόλεμος»
Η σωστή
αντιμετώπιση του όλου προβλήματος στο
πλαίσιο των διεθνών σχέσεων και της
διεθνούς διπλωματίας, εστιάζει στο
αδιαπραγμάτευτο δεδομένο ότι το
ψυχροπολεμικό κλίμα ανάμεσα σε Ανατολή
και Δύση οφειλόταν στο τότε μοίρασμα
του κόσμου, με τα όσα έλαβαν χώρα στη
Γιάλτα.
Τότε το μοίρασμα
του κόσμου ήταν συνέπεια των θερμών
γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
και των στρατιωτικών καταστάσεων που
είχαν επιβάλει κατοχή επί εδαφών. Η
αντιπαλότητα δε που είχε «εγκαθιδρυθεί»
αφορούσε τη σύγκρουση δύο κόσμων:
υποτίθεται του κομουνιστικού κόσμου
και υποτίθεται της ελεύθερης Δύσης.
Έτσι πορεύτηκε η διεθνής κοινότητα και
έτσι διαμορφώθηκαν οι διεθνείς σχέσεις
και η διεθνής διπλωματία, με αναφορά
στον «ψυχρό πόλεμο» του οποίου αποκορύφωμα
ήταν οι εξοπλισμοί και ο «πόλεμος των
άστρων».
Ωστόσο ο κύκλος
αυτός «έκλεισε» με την κατάρρευση και
αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή
όμως η κατάρρευση και αποσύνθεση
ξαναμοίρασε αρχικώς άτυπα τον κόσμο
και στη συνέχεια «τυπικά» με την
προσχώρηση κρατών που ανήκαν στη
Σοβιετική Ένωση (ή
συμμάχων της Σοβιετικής Ένωσης)
στη διευρυνόμενη Ευρωπαϊκή Οικονομική
Κοινότητα που μετασχηματίστηκε σε
Ευρωπαϊκή Κοινότητα και στη συνέχεια
σε Ευρωπαϊκή Ένωση.
ο
κόσμος ξαναμοιράζεται
Η παρούσα
συγκυρία δείχνει ότι ο κόσμος
ξαναμοιράζεται, καθόσον είναι προδήλως
βέβαιον ότι το «μοίρασμα της Γιάλτας»
αντικαταστάθηκε με την εισαγωγή της
θεωρίας που αφορά «στη νέα τάξη πραγμάτων».
Δηλαδή, στην επανατοποθέτηση των Μεγάλων
Δυνάμεων που επιδιώκουν τη νέα διανομή
-και
για να ακριβολογούμε τη νέα κατοχή,
που
αφορά νέα κράτη προτεκτοράτα και
κυριαρχία σε πηγές ενέργειας.
Για
την προηγούμενη διανομή απαιτήθηκε
ελάχιστο χρονικό
όριο, καθόσον,
τα συμπεφωνημένα της Γιάλτας κατ’
ουσίαν συμπίπτουν με τη λήξη του Β’
Παγκοσμίου Πολέμου.
Εάν
ορίσουμε ως αφετηρία τη δημιουργία της
«νέας τάξης πραγμάτων» το έτος 1993, είναι
προφανές ότι η νέα διανομή «ταλαιπωρεί»
τις Μεγάλες Δυνάμεις προκειμένου να
προσδιορίσουν και να συμφωνήσουν στο
νέο μοίρασμα. Τα γεγονότα
της Ουκρανίας και της Συρίας αποδεικνύουν
πόσο σκληρή είναι η νέα διαπραγμάτευση
για το νέο μοίρασμα.
- μερικές επισημάνσεις
Αξιοπρόσεκτα
όμως για τη σωστή εκτίμηση των πραγμάτων
είναι και τα εξής:
Το
2007 o στρατηγός Wesley Clark σε
ομιλία του στο Σαν Φρανσίσκο αποκάλυψε
τη συζήτηση που είχε το 1991 με προηγούμενο
αναπληρωτή υπουργό άμυνας των ΗΠΑ, τον
Paul Wolfowitz.
Ο
στρατηγός Clark
αποκάλυψε εμπιστευτική ενημέρωση που
είχε από τον τέως Αμερικανό Αξιωματούχο.
Αποκάλυψε δηλαδή ότι το Πεντάγωνο είχε
ήδη εκπονήσει σχέδια επεμβάσεων σε
Ιράκ, Συρία, Ιράν, Λίβανο, Λιβύη, Σομαλία
και Σουδάν. Πολλοί ήταν εκείνοι που μετά
τα γεγονότα του Ιράκ είπαν ότι «τώρα
έρχεται η ώρα της Συρίας».
Αξιοπρόσεκτο
επίσης είναι ότι ο νυν Υπουργός Εξωτερικών
της Γαλλίας Laurent Fabius, πιστώνεται-χρεώνεται
για τις πρωτοβουλίες του που αφορούν
στον εξοπλισμό των ανταρτών της Συρίας,
αλλά και για τη χαλάρωση του εμπάρκο
όπλων που η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει
θεσπίσει ως προς την αντιπολίτευση του
επίσημου κράτους της Συρίας.
Έγκριτος
διεθνής τύπος (βλ. Le
Monde,
Wall
Street
Journal
και Financial
Times)
πληροφορεί την κοινή γνώμη για τις
ασύμμετρες δυνατότητες χρηματοδότησης
του Ισλαμικού κράτους. Το Χαλιφάτο
εισπράττει φόρους από τους δημόσιους
υπαλλήλους του Ιράκ που εργάζονται στη
Βαγδάτη και της Συρίας που εργάζονται
στη Δαμασκό στο 50% του εισοδήματος τους.
Η φορολόγηση αυτή αποφέρει στο Χαλιφάτο
έσοδα 300 εκ. δολ. το χρόνο. Δηλαδή οι
δημόσιοι υπάλληλοι που αφορούν «κρατικές
οντότητες» (π.χ. Ιράκ, Συρία), είναι
φορολογούμενοι πολίτες του Χαλιφάτου!
Αλλά και στην διεθνή εμπορεία του
πετρελαίου, το Χαλιφάτο ελέγχει τη
διεθνή διακίνηση πέραν των όρων του
ανταγωνισμού, πέραν δηλαδή των επίσημων
δεδομένων που αφορούν στην οργανωμένη
διεθνή κοινότητα.
Το
Χαλιφάτο ελέγχει δέκα (10) οικόπεδα
πετρελαίου που του αποδίδουν από την
μεν Συρία 44.000 βαρέλια την ημέρα και από
το Ιράκ 4.000 βαρέλια την ημέρα,. Οι
ενεργειακές δε αυτές πηγές αποφέρουν
στο Χαλιφάτο κέρδη 1,4 εκ. δολ. την μέρα,
ή περίπου 500 εκ. δολ. το χρόνο. Και τούτο
γιατί το Χαλιφάτο πωλεί «τον μαύρο
χρυσό» 15 δολ. φθηνότερα από τις τιμές
του «επίσημου
εμπορίου»!
Τα
κέρδη δε που συνολικά το Ισλαμικό κράτος
κερδίζει ανέρχονται σύμφωνα με τις πιο
συντηρητικές εκτιμήσεις στα 2,9 δις δολ.
το χρόνο, όταν άλλες οργανώσεις, όπως
οι Ταλιμπάν
και η Χεσμπολάχ
δεν μπορούν να ξεπερνούν σε έσοδα τα
350 εκ. δολ. το χρόνο.
Με
τούτα τα δεδομένα προκύπτει ότι η διεθνής
κοινότητα ενώπιον της έχει μια «οργανωμένη
οντότητα» για
την οποία θα κριθεί σύντομα εάν επεδίωξε
την οργάνωση και παρουσία της (και
μέχρι πιο βαθμό),
προκειμένου να γίνεται επίκληση του
νέου εχθρού ή άλλως εάν πράγματι
βρισκόμαστε ενώπιον σύγκρουσης
πολιτισμών.
- η σωστή εκδοχή
Η σωστή εκδοχή
όμως είναι ότι βρισκόμαστε σε νέο
μοίρασμα του κόσμου.
Το νέο όμως αυτό μοίρασμα του κόσμου
λαμβάνει χώρα σε πρωτοφανείς για το
Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και της Διεθνείς
Σχέσεις συνθήκες –καταστάσεις,
καθόσον λαμβάνουν χώρα ασύμμετρες
απειλές και ασύμμετρα γεγονότα! Δεν
υπάρχει αμφιβολία ότι μάλλον δημιουργείται
μια «νέα Σχολή Σκέψης» στις διεθνείς
σχέσεις που ξεπερνά τη Κλασική Σχολή,
τη Σχολή του Ρεαλισμού και τη Σχολή του
Στρουκτουραλισμού.
Με τούτα τα
δεδομένα οι ευθύνες των εμπλεκομένων
δυνάμεων για την παγκόσμια ειρήνη, και
τη διαφύλαξη των ατομικών και κοινωνικών
δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών
δραματοποιούνται.
Ενώπιον της
κατάστασης αυτής οι λαοί πρέπει να
επαγρυπνούν! Και τούτο γιατί η νέα
διανομή έχει την επίφαση της σύγκρουσης
των πολιτισμών, αλλά κατ’ ουσίαν αφορά
ενδοϊμπεριαλιστικές διαφορές και
αντιθέσεις.
------------------------------------
*Ο Πέτρος
Μηλιαράκης
δικηγορεί στα Ανώτατα
Δικαστήρια της Χώρας
και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια Στρασβούργου
και Λουξεμβούργου
(E.C.H.R.
& GC-EU).