Του Στέλιου Συρμόγλου
Ο καινούργιος χρόνος είναι πλέον πραγματικότητα. Και οι προβλέψεις των αστρολόγων για τα τεκταινόμενα μέσα στο 2016 απασχολούν τους πολλούς. Ακόμη κι όσοι αρνούνται την επίδραση των άστρων στη ζωή μας, ρίχνουν "κλεφτές ματιές" στα ωροσκόπια ή στις αστρολογικές αναλύσεις.
Η δε κοινότοπη φράση των ημερών "τι λένε τα άστρα", εκφράζει τελικά το φόβο απέναντι στο πιθανό αμετάκλητο. Και ενισχύει την άποψη ότι αυτός που δεν τα πιστεύει "αυτά" είναι σαν τη στρουθοκάμηλο, που χώνει το κεφάλι της μέσα στην άμμο. Σ' αυτόν που του αρέσουν "αυτά", έχει υποστεί την νοσηρή έλξη του βάραθρου...
Ενας επιστήμονας είχε ρωτήσει μια επαγγελματία αστρολόγο: Εσείς πιστεύετε στην Αστρολογία; Αν όμως εμβαθύνει κανείς στην έννοια του "πιστεύω", θα διαπιστώσει ότι το ρήμα είναι ελλιπές. Η σωστή έκφραση ίσως για κάθε περίπτωση είναι "έχω ανάγκη να πιστεύω". Διαφορετικά είτε ξέρω, είτε νομίζω. Γι'αυτό κι όσοι δεν πιστεύουν, έχουν ανάγκη να πιστεύουν.
Η Αστρολογία, για τον κάθε επιστήμονα, δεν είναι θέμα πίστης. Είναι θέμα έρευνας,υποψίας, διαπίστωσης. Μερικοί επιστήμονες υπερπηδούν τους ανθρώπινους φόβους τους και εξερευνούν τον Αμαζόνιο ή χώνονται στα βαθύτερα σπήλαια. Αλλοι, όπως ο Νεύτων και ο Κέπλερ, τόλμησαν να προάγουν ακόμη και την Αστρολογία. Υπάρχουν φυσικά και τα θύματα, όπως ο Ιερώνυμος Καριτάν, που αυτοκτόνησε την ημέρα που προέβλεψε πως θα πεθάνει!
Εδωσαν όλοι αυτοί και τόσοι άλλοι κάποια χρήση στην ανθρωπότητα.και η χρήση αυτή θα είναι σωστή ανάλογα με την ψυχραιμία ή και τη φιλοσοφία που θα αναπτυχθεί. Εύλογο βέβαια το ερώτημα: Και οι αγύρτες; Ενας τρόπος υπάρχει για να απαλλαγεί ο κόσμος απ' αυτούς. Η σωστή πληροφόρηση. Οχι να διδαχθεί ο κόσμος να αποφεύγει την Αστρολογία, αλλά να διδαχθεί Αστρολογία, όπως παρατήρησε ο Αινστάιν. Τους αγύρτες τους τροφοδοτεί η άγνοια. και είναι η άγνοια των ανθρώπων που τους κάνει να φαίνονται "σοφοί". Είναι η άγνοιά μας που μας κάνει να ελκόμαστε προς αυτούς τους...προφήτες!
Υπάρχουν δύο τρόποι για να αποφύγεις τη γνώση. Το να μη θέλεις να καταλάβεις και να σφραγίζεις τα αυτιά σου. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι ευεπίδεκτοι στην εξήγηση των πραγμάτων με την απλή λογική σχετικά με την Αστρολογία. Αλλοι απογοητεύονται ή και θυμώνουν. Οι πρώτοι είναι αυτοί που τους αρέσουν τα "μυστήρια". Οι δεύτεροι πάσχουν απλώς από το σύμπλεγμα του "έξυπνου".
Αληθινός έξυπνος όμως ήταν ο Οδυσσέας, που βούλωσε τα αυτιά των συντρόφων του και ο ίδιος δέθηκε στο κατάρτι.Ηταν επιστημονική ή αγύρτικη η αντίδρασή του; Εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα. Ποιοι ωφελούνται να βουλώσουν τα αυτιά των συνανθρώπων τους; Οσοι το κάνουν για να εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους, είναι οι αγύρτες. Οσοι το κάνουν για να σώσουν τους ανθρώπους, είναι οι επιστήμονες.
Απομένει η γνώση, δηλαδή η ελευθερία. Τα παλιάχρόνια ο Βολταίρος και αργότερα ο πολύς Ισαάκ Ασίμωφ σάρκαζαν την Αστρολογία. Ο πρώτος,λένε οι γνωρίζοντες, δικαιολογείται γιατί δεν είχε διαποτιστεί από την επιστημονική γνώση στη σημερινή της έκταση. Μεθυσμενος από το αποτέλεσμα του ορθολογισμού μπορούσε να κάνει λίγες...τσουλήθρες πάνω στο καλογυαλισμένο παρκέ της απλότητας.
Οι σημερινοί όμως επιστήμονες, ισχυρίζονται διακεκριμένοι αστρολόγοι, είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούν ένα τόσο απλοικό επιχείρημα, που αποδεικνύει την βαθιά άγνοια, αλλά και την υποκρυπτόμενη διάθεση της αντιμετώπισης ενός, πιθανόν, επίφοβου πράγματος που θα μπορούσε να ξορκιστεί με το σαρκασμό...
Η Αστρολογία, όπως εξηγούν, αναφέρεται στα ζώδια. Ενας νοητός διαχωρισμός του επιπέδου της εκλειπτικής (της τροχιάς της γης) που έχει σταθερούς τους άξονες του, δηλαδή σταθερό σχήμα. Από καθαρά πρακτική άποψη, οι αρχαίοι της Χαλδαίας έβαλαν κάποια άστρα να σημαδεύουν τα όρια των ζωδίων αυτών. Είναι αμιγώς συνειρμικό η κατονομασία της αστρικής ομάδας που ορίζεται έτσι από τα ζώδια και λέγονται αστερισμοί,που για πάμπολλα χρόνια έμειναν στη θέση τους.
Η Αστρολογία δεν είναι μαντεία, δεν είναι ενόραση. Η Αστρολογία είναι υπολογισμός και πρόβλεψη πιθανολογούμενη. Προσπαθεί να συνταιριάξει τους ρυθμούς του Σύμπαντος στις ανθρώπινες δραστηριότητες για πρακτικούς σκοπούς. Ασφαλώς και δεν τον νοιάζει τον Κρόνο αν εμείς ευτυχούμε ή δυστυχούμε, όπως ακριβώς δεν νοιάζεται και το άρβυλο του στρατιώτη για τα μυρμήγκια που πιθανώς πατήσει στο διάβα του.
Εμας, όμως, σαν μυρμήγκια, δεν θα μας συνέφερε να μάθουμε κάθε πότε κάνει την τακτική διαδρομή ο στρατιώτης-φρουρός από το ένα σημείο στο άλλο; Δεν θα λιγόστευε έτσι τα ατυχήματα; Και βέβαια δεν θα τα μηδενίζαμε. Οι δυνατότητες της απόλυτης ακριβούς πρόβλεψης είναι αποκλεισμένες και θεωρητικά. Φυσικά (αρχή απροσδιορισίας του Heinsenberg) και μαθητικά (θεώρηση του Goedel), χωρίς να μπορεί να αγνοηθεί η μεταφυσική απόληξη του ζητήματος...
Κι όμως, κάθε βήμα στην ανθρώπινη ζωή είναι μια διαρκής προσπάθεια πρόβλεψης!
Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Το αδύνατο της ακριβούς πρόβλεψης είχε διαπιστωθεί από την αρχή, τουλάχιστον στην Αστρολογία. Ο Πτολεμαίος έλεγε ότι ο άνθρωπος οφείλει να προετοιμαστεί πριν από τη σύμπτωση των αστεριών. Οι άραβες λέγουν ότι τα "αστέρια δείχνουν, δεν εξαναγκάζουν".
Εκείνο που παραμένει δυσδιάκριτο είναι ο ακριβής τρόπος που επιδρούν οι πλανήτες σε κάποιο άλλο σημείο. Πολλές υποθέσεις γίνονται κι έστω κι αν δεν υπάρχει μοντέλο αυστηρής θεωρίας, είναι πάντως αναμφισβήτητα τα γεγονότα που συνιστούν αυτήν την επίδραση.