Το τουρκικό όνειρο δεν υπάρχει πια. Η Τουρκία δε θα καταστεί περιφερειακή δύναμη στη Μέση Ανατολή καθώς αποτελεί μέρος του εκεί προβλήματος και δεν συνεισφέρει στη λύση του συριακού αδιεξόδου.
Η Τουρκία για να ξεφύγει από τη διεθνή απομόνωση προχώρησε σε δύο κινήσεις που δείχνουν το αδιέξοδό της, την ένταξη της στην σουνιτική, σαουδαραβικής έμπνευσης, συμμαχία και στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης με το Ισραήλ.
Με την ένταξή της στην σαουδαραβική συμμαχία, η Τουρκία παραχωρεί, ουσιαστικά, τον ρόλο του πρόμαχου του σουνιτικού δόγματος στην Σαουδική Αραβία, έναντι του σιιτικού Ιράν. Μην ξεχνάμε ότι η σουνιτική Τουρκία είχε αυτό τον ρόλο στην περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας πολεμώντας για δεκαετίες κατά της τότε Περσίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είχε καταστήσει τη χώρα του μέρος του περιφερειακού υπό-άξονα που ανταγωνίζεται την σαουδαραβική επιρροή στον σουνιτικό κόσμο.
Από τον Ιανουάριο του 2015, με την αλλαγή ηγεσίας στην Σαουδική Αραβία, η σουνιτιή ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή έχει αλλάξει. Από τότε ο Ερντογάν έχει επισκεφθεί την Σαουδική Αραβία τρεις φορές και υποστήριξε την σαουδαραβική εκστρατεία στην Υεμένη. Επίσης οι δύο χώρες αποφάσισαν την συγκρότηση ενός συμβουλίου στρατηγικής συνεργασίας.
Η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ έχουν χρήματα και πετρέλαιο. Η Τουρκία έχει μεγάλο στρατό. Φαίνεται πως οι μοναρχίες του Κόλπου πληρώνουν την Τουρκία για να χρησιμοποιήσουν το γεωπολιτικό της βάρος και στην κόντρα τους με το Ιράν.
Τουρκία και Σαουδική Αραβία συνεργάζονται επίσης στην Συρία. Ωστόσο η σύγκρουση Σαουδικής Αραβίας-Ιράν περιπλέκει τα τουρκικά περιφερειακά σχέδια στην Συρία.
Το δεύτερο σημείο της τουρκικής αποτυχίας είναι η προσπάθεια επαναπροσέγγισης με το Ισραήλ. Η δήλωση του Ερντογάν ότι η Τουρκία χρειάζεται το Ισραήλ αποτελεί το σημάδι της τουρκικής υποχώρησης στον ανταγωνισμό με το Ισραήλ για την κυριαρχία στην περιοχή.
Ακόμα και το επεισόδιο με το Μαβί Μαρμαρά, το 2010, δεν ήταν παρά μέρος της σύγκρουσης για την κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία παραχωρώντας τον έλεγχο του αγώνα κατά του σιιτικού Ιράν στην Σαουδική Αραβία, όχι μόνο απεμπολεί τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης, αλλά εμπλέκεται στην σύγκρουση με το Ιράν με έναν τρόπο που δεν το είχε πράξει ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν.
Για την Άγκυρα οι κινήσεις με Σαουδική Αραβία και Ισραήλ αποτελούν ξεκάθαρα σημάδι της συνεχώς αποδυναμωμένης θέσης της στην Συρία, μετά τη ρωσική εκεί εμπλοκής και την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, στις 24 Νοεμβρίου 2015. Πάντως η στενή σύνδεση της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Σαουδική Αραβία έχει ευνοϊκή επίδραση στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον, οι οποίες δοκιμάζονται στην Συρία.
Η επίσκεψη του αρχηγού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Ντάνφορντ, στην Τουρκία, αναδεικνύει το βασικό πρόβλημα στις σχέσεις των δύο χωρών, την υποστήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους της Συρίας. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε μετά από το πέρασμα από τους Κούρδους του Ευφράτη, μια κίνηση που αποτελούσε κόκκινη γραμμή για την Τουρκία.
Με την αμερικανική υποστήριξη και συντονισμό οι συριακές κουρδικές δυνάμεις προελαύνουν στην περιοχή Αζάζ-
Γιαραμπλούς, μια περιοχή που ελέγχεται από ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης που υποστηρίζει η Τουρκία. Αν αυτό γίνει θα δημιουργηθεί μια ενοποιημένη κουρδική ζώνη κατά μήκος των τουρκικών συνόρων.
Αυτό ήταν το βασικό θέμα συζήτησης με τον Ντάνφορντ στην Άγκυρα. Η Τουρκία, σύμφωνα με δηλώσεις του αρχηγού των ενόπλων της δυνάμεων, δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός «κουρδικού διαδρόμου» στην Συρία.
Ποια λοιπόν θα είναι η αμερικανική στάση έναντι της Τουρκίας; Σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές δεν υπάρχει, στην πραγματικότητα, λύση. Οι Κούρδοι αποτελούν λύση κατά των τζιχαντιστών του ΙΚ, ενώ ο Ερντογάν είναι ένας “σύμμαχος” που δεν βοηθά. Αν η Τουρκία δεν αλλάξει ριζικά στάση η συμμαχία ΗΠΑ-Κούρδων θα συνεχίσει να υπάρχει για καιρό, εκτιμούν οι ίδιοι αναλυτές.
Οι καιροί είναι δύσκολοι για όλους τους εμπλεκόμενους στην συριακή κρίση. Ειδικά όμως για την Τουρκία και τον αποδυναμωμένο ισχυρό της άνδρα Ερντογάν τα πράγματα είναι δυσκολότερα.
Με πληροφορίες από Al Monitor