Μείωση των κύριων συντάξεων απαιτούν οι δανειστές και απορρίπτουν κάθε εναλλακτική
Τα δόντια τους έδειξαν και πάλι οι δανειστές στο θέμα του ασφαλιστικού στο τελευταίο mail, με το οποίο ζητούσαν από τον Γιώργο Κατρούγκαλο τα οριστικά ποσοστά αναπλήρωσης βάσει των οποίων θα υπολογιστούν παλιές και νέες συντάξεις και λεπτομερή ποσοτικοποίηση έως τις 5 Ιανουαρίου, τονίζοντας ότι διαφορετικά δεν μπορεί να εκτιμηθεί η απόδοση της μεταρρύθμισης σε βάθος χρόνου.
Σε ό,τι αφορά τις εναλλακτικές προτάσεις που εμφανίζει κάθε φορά το υπουργείο Εργασίας όπως αύξηση εισφορών και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, το κουαρτέτο τις απορρίπτει!
Οι δανειστές με λίγα λόγια απαιτούν μαχαίρι στις κύριες συντάξεις κατά 6% μεσοσταθμικά και επιμένουν να κλείσει η τρύπα των 665 εκατ. ευρώ στο πακέτο ύψους 1,8 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» συντάξεων.
Ειδικότερα ο νέος νόμος ανατρέπει όλα ή σχεδόν όλα όσα ισχύουν στο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο στην ουσία θα χτιστεί από την αρχή με προοπτική βιωσιμότητας για μια 50ετία.
Ειδικές ρήτρες
Τα μέτρα που θα περιλαμβάνει το νέο ασφαλιστικό δεν θα εξαντληθούν με την ψήφιση του νομοσχεδίου που, εκτός απροόπτου, έρχεται μέσα στον Ιανουάριο, αλλά θα έχει ειδικές ρήτρες που θα μεταβάλουν το ύψος των συντάξεων αυτόματα και χωρίς να απαιτούνται κάθε φορά νέες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Πρόκειται για 10 μέτρα τα οποία περιλαμβάνουν:
1 Μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρότερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα υπολογιστούν ξανά με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης.
2 Κατάργηση όλων των κατώτατων συντάξεων για όσους αποχωρούν από 1.7.2015 και μετά. Μπορεί να μοιάζει ακραίο, αλλά τα νέα ποσά για τις κατώτατες κύριες συντάξεις θα ξεκινούν από τα 170 ευρώ.
3 Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Το ψαλίδι θα ξεκινά από το 8% και θα φτάνει το 15% ή και το 30%.
4 Περικοπές έως 40% στα μερίσματα του Δημοσίου .
5 Αυξήσεις σε τρεις δόσεις στις εισφορές των αγροτών, που θα πάνε από το 7% στο 20% του ποσού της ασφαλιστικής τους κατηγορίας.
6 Μείωση κατά 10% ώς 15% στο νέο εφάπαξ.
7 Χαμηλότερα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ με αποτέλεσμα να το χάνουν 70.000 δικαιούχοι.
Ανατροπή στις πρόωρες συντάξεις με κρυφές αυξήσεις στα όρια ηλικίας και μείωση σύνταξης πάνω και από 40% για το Δημόσιο.
Κατάργηση των ειδικών καθεστώτων συνταξιοδότησης από το Δημόσιο (εξετάζεται εξαίρεση για μάχιμους των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως οι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας) λόγω της εξομοίωσης του συνταξιοδοτικού καθεστώτος του Δημοσίου με του ΙΚΑ.
Κατάργηση ταμείων και των ειδικών διατάξεών τους με την ενοποίησή τους σε έναν ενιαίο φορέα με κορμό το ΙΚΑ. Η ενοποίηση θα φέρει και την εξίσωση όλων των παροχών τους σε χαμηλότερα επίπεδα. Για παράδειγμα, τα επιδόματα συζύγου θα είναι ενιαία για όλους, ενώ τα 220 ευρώ που καταβάλλει το ΤΕΒΕ στους συνταξιούχους του χωρίς εισφορές θα καταργηθούν.
Φόρος- ισοδύναμο
Προκειμένου πάντως να αποφύγει τη μείωση των συντάξεων η κυβέρνηση ως τελευταία λύση προτείνει να μπει ένας νέος φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές «υπέρ συντάξεων», ο οποίος δεν θα ξεπερνά το ένα τοις χιλίοις σε συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσω τραπεζών.
Το ζήτημα έχει ανατεθεί σε ομάδα μελέτης, η οποία εξετάζει το είδος των συναλλαγών στις οποίες θα μπορούσε να επιβληθεί ένα είδος «εσωτερικού φόρου Τόμπιν» χωρίς να υπάρξουν υφεσιακές επιπτώσεις. Η επιβολή του τέλους αυτού εξετάζεται ως τελευταίο ανάχωμα στη διαπραγμάτευση, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία με τους θεσμούς και με στόχο να μη χρειαστεί η μείωση των κύριων συντάξεων. Εφόσον τελικά προχωρήσει, θα πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη διευθέτηση ώστε να καλυφθούν άμεσα οι χρηματοδοτικές ανάγκες.
Αν και αυτό δεν γίνει δεκτό, το υπουργείο Εργασίας ως ύστατο χαρτί για να σώσει τις καταβαλλόμενες συντάξεις θα εμφανίσει στους θεσμούς την «ακαριαία» μείωση των κύριων συντάξεων των νέων συνταξιούχων που υπέβαλαν αίτηση μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2015.
Οι νόμοι Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (Ν. 3863 και 3865/2010) προέβλεπαν νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, που θα οδηγούσε σε μειώσεις των κύριων συντάξεων σταδιακά και σε βάθος χρόνου. Προβλεπόταν επίσης ότι τα χρόνια ασφάλισης πριν από το 2011 θα υπολογίζονταν με τις παλιές διατάξεις και αντίστοιχα εκείνα μετά το 2011 με το νέο σύστημα. Εφαρμόζοντας άμεσα αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου χωρίς διαχωρισμό εκτιμάται, σύμφωνα με τους ειδικούς της ασφάλισης, ότι:
α) Αν αναπροσαρμοστούν οι αποδοχές με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και συνεκτιμηθούν οι ωριμάνσεις των μισθών, οι μειώσεις των συντάξεων θα κυμανθούν από 7% έως 10%.
β) Αν γίνει αναπροσαρμογή μόνο βάσει του ΔΤΚ, οι μειώσεις θα κυμανθούν από 15% έως 30%.
γ) Αν δεν γίνει καμία αναπροσαρμογή των παλιών αποδοχών (ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο μισθός το 1975 μπορεί να ήταν 9 ευρώ), τότε οι συντάξεις θα υποστούν δραματικές μειώσεις από 20% έως 45%.
Παζάρια και πιέσεις
Τα σημεία που δεν έχουν κλειδώσει και αποτελούν σημείο τριβής με τους δανειστές είναι τα εξής:
♦ Το ποσοστό αναπλήρωσης επί του συντάξιμου μισθού. Τα μαθηματικά μοντέλα που έχει καταρτίσει το υπουργείο Εργασίας προβλέπουν ποσοστό αναπλήρωσης 55%- 70% για τις κύριες συντάξεις, ενώ οι θεσμοί δεν δέχονται η αναπλήρωση επί του συντάξιμου μισθού να υπερβαίνει το 48%.
♦ Ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων. Ο επανυπολογισμός θα γίνει με βάση ενιαίους συντελεστές που θα ισχύουν τόσο για τους μελλοντικούς όσο και για τους παλιούς συνταξιούχους. Ο επανυπολογισμός σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει ως λογιστικό τρικ προκειμένου να απορροφηθούν οι μειώσεις των συντάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.
Στόχος του πρωθυπουργού είναι να αποφευχθούν νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις για 12η φορά. Ωστόσο οι μειώσεις στις κύριες συντάξεις, τόσο στις νέες, για τις οποίες θα εφαρμοστεί νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μικρότερες αποδοχές, όσο και στις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες θα επανυπολογιστούν με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης, είναι αναπόφευκτες.
Ήδη έχουν ψηφιστεί από τον Ιούλιο του 2015 πέντε νέες περικοπές για όσους υποβάλλουν αίτηση από 1.7.2015 και μετά.
Πρώτη μείωση, η κατάργηση της κατώτατης σύνταξης των 487 ευρώ από 1.7.2015.
Δεύτερη μείωση, η ποινή που θα έχει η σύνταξη για όσους αποχωρούν πριν από το 67ο έτος, καθώς δεν θα παίρνουν το κατώτατο όριο, αλλά μόνο ό,τι αναλογεί στις εισφορές τους και στα 67 θα παίρνουν το νέο κατώτατο όριο σύνταξης.
Τρίτη μείωση, η περικοπή που θα επιβάλλεται σε όσους αποχωρούν πριν από τα 67 με καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης. Το ψαλίδι 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου θα επιβάλλεται επί χαμηλότερου ποσού και όχι επί του ποσού της κατώτατης σύνταξης!
Τέταρτη μείωση, η έξτρα ποινή κατά 10% στη σύνταξη για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης και αποχωρούν μετά τις 19.8.2015 που αλλάζουν τα όρια ηλικίας.
Πέμπτη μείωση το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων για όσους υποβάλλουν αίτηση από 1.9.2015 και μετά.
Στο τελικό ποσό σύνταξης υπάρχει και μια έξτρα περικοπή από την εισφορά ασθένειας που από 4% πήγε στο 6% για τις κύριες συντάξεις, ενώ στις επικουρικές που δεν επιβαλλόταν εισφορά ασθένειας θεσπίστηκε αντίστοιχη εισφορά 6%.
Το φορολογικό πακέτο της νέας χρονιάς
Περίπου 4,2 δισ. ευρώ πρέπει να βγουν από τις τσέπες των φορολογούμενων μέσα στο 2016, σύμφωνα με τα μέτρα που είτε έχουν ήδη ψηφιστεί είτε πρόκειται να έρθουν στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα.
Τα 2,2 δισ. ευρώ εξ αυτών θα πάρουν τη μορφή πρόσθετων φόρων, ενώ τα άλλα 2 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθούν για τον κρατικό προϋπολογισμό από τις διάφορες περικοπές συντάξεων και επιδομάτων.
Συγκεκριμένα, από την αύξηση της έκτακτης εισφοράς του α’ 6μήνου του 2015, που θα φανεί στην εκκαθάριση των νέων δηλώσεων, μισθωτοί - συνταξιούχοι θα πληρώσουν 63 εκατ. ευρώ παραπάνω, ενώ όλοι περιμένουν τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, που έχει προαναγγείλει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να δουν τι τους αναλογεί από τα 150 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί.
Βαρύ είναι το αγροτικό φορολογικό πακέτο και ήδη η κυβέρνηση αναζητά τρόπους να το ελαφρύνει. Από την περαιτέρω αύξηση της προκαταβολής φόρου θα πρέπει να πληρωθούν επιπλέον 42,9 εκατ. ευρώ, από την κατάργηση της επιστροφής του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο άλλα 13 εκατ. ευρώ κι από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή κάτι παραπάνω από 32 εκατ. ευρώ.
Πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη θα βάλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι θα πληρώσουν τα υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής. Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση της προκαταβολής φόρου θα τους στοιχίσει 114 εκατ. ευρώ, από την αναδρομική αύξηση της έκτακτης εισφοράς στα εισοδήματα του 2015 θα πληρώσουν έως και 180 εκατ. ευρώ παραπάνω, ενώ και αυτοί περιμένουν το δικό τους μερίδιο από τα 150 εκατ. ευρώ που προσδοκά το υπουργείο Οικονομικών με τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος.
Τις οριστικές αποφάσεις της κυβέρνησης περιμένουν όσοι έχουν εισοδήματα από ενοίκια. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πληρώσουν 142,2 εκατ. ευρώ παραπάνω και μένει να διευκρινιστεί πώς θα μοιραστεί το βάρος.
Μεγαλύτερο βάρος θα κληθούν να σηκώσουν και οι επιχειρήσεις, καθώς η αύξηση της φορολογίας στα κέρδη του 2015 συνεπάγεται 150 εκατ. ευρώ επιπλέον φόρους το 2016.
Όλοι μαζί - μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρήσεις - θα συμβάλουν με 28,6 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2016, καθώς καταργήθηκε η έστω μικρή έκπτωση για την εφάπαξ πληρωμή των φόρων.