Ο Πικάσο συνήθιζε να λέει πως είναι καλύτερα να ζωγραφίσει κανείς μια ζέμπρα παρά να ζωγραφίζει ραβδώσεις πάνω σ' ένα άλογο και να ισχυρίζεται ότι είναι ζέμπρα!...
Η νοητή γραμμή που χωρίζει την πραγματικότητα από τη αυταπάτη, σαν σεισμογράφος ευπαθής, δεν επιτρέπει καμία αμφιβολία πως "βουβά" προτιμούμε την αυταπάτη από την οδυνηρή πραγματικότητα, οπότε και γινόμαστε ανθρώπινη μάζα ευκολόπλαστη από σάρκες, χωρίς νεύρα και ψυχές, χωρίς αντιστάσεις στην πολιτική κοροιδία, χωρίς οράματα.
Και τούτη η εξ' εθισμού πλέον στάση ζωής γίνεται κίνδυνος ακόμα πιο μεγάλος για τον πολίτη και τον ανθρωπισμό του.
Πολίτης - ανθρωπισμός...Οι λέξεις φαντάζουν περισσότερο απ' όσο χρειάζεται πλατιές, για να χωρέσουν τους ανθρωπίσκους της σημερινής πολιτικής, τέτοιους όπως τους κατάντησαν οι διαδοχικές εκδορές της απληστίας για εξουσία και ακόμη περισσότερη εξουσία...
Πολιτικά ανθρωπάρια που αναλαμβάνουν ρόλο αλχημιστή ή θαυματοποιού για να "εμπεδώσουμε" την αυταπάτη μας, ώστε να μη βλέπουμε κατάματα την πραγματικότητά μας, που έχει να κάνει με τις πολιτικές αθλιότητες, τις μικρότητες και τις λιποψυχίες, την ολισθηρή κατωφέρεια που δεν αργεί να την παρασύρει πολύ πιο κάτω από την αρχική της αφετηρία, στην ισοπεδωτική ομαδοποίηση της αναξιοπρέπειας έως και της δουλείας...
Η νοητή γραμμή που χωρίζει την πραγματικότητα από την αυταπάτη καθορίζει τις διακυμάνσεις των ανόδων και των καθόδων, ιδίως σε περιόδους κρίσης μιας κοινωνίας, ενός λαού, μιας χώρας, ενός έθνους. Εξέλιπαν οι προσωπικοί "ηρωισμοί", η μαχητικότητα κάποιων έστω ατόμων, για να εμπνέουν το όραμα του πλήθους, για να χαρίζουν την εμπιστοσύνη στην αξία του ανθρώπου - πολίτη.
Η συμφωνία των παχυλών πολιτικών λόγων ακούγεται φτωχή, όσο κι αν παρουσιάζεται ελκυστική, σε τούτα τα χρόνια της παρακμής της κοινωνίας και του τόπου, χωρίς το εύρος της κοινωνικής ευαισθησίας να αναπληρώνει την πενιχρότητα του πολιτικού λόγου.
Η αυταπάτη μας, η μη αντίδρασή μας, δημιουργεί ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου υπερτερούν οι ανθρώπινες σκιές, που δεν θα αργήσουν να μετατραπούν σε κοινωνικά λείψανα, που θα μας θυμίζουν την εξουθένωση της αυταπάτης μας.
Ο,τι μας χρειάζεται σήμερα εκτός από τη "σταθερότητα" της αυταπάτης μας είναι ένας καινούργιος μύθος. Ο μύθος του ελεύθερου πολίτη. Ο παλιός έχει ανεπανόρθωτα φθαρεί, έχει ξεφτίσει και έχει παραχωρήσει τη θέση του στο μύθο του δουλοπάροικου.
Το πρόβλημα της αυταπάτης μας, το "ξεστράτισμα" μας από την ορθή πορεία ως κοινωνία και λαός, η αβασάνιστη αποδοχή της έκπτωσης των αξιών και του εξοβελισμού των αξίων, η παραχώρηση των ζωτικών συστατικών της κοινωνίας σε μια μηχανοποιημένη πολιτική και τυποποιημένη εξουσία, ξεκινάει από την κρίση του νοητικού στοιχείου, την κρίση της κοινωνικής ευφυίας.
Η κρίση αυτή της κοινωνικής ευφυίας, η χαλάρωση δηλαδή των πνευματικών και ψυχικών δυνατοτήτων των πολιτών, η αδράνεια των πρωτοβουλιών, η νάρκη της φαντασίας στην πολιτική κι όχι μόνο, δημιούργησε το άβουλο άτομο που εύκολα παραδίδεται και ευκολότερα πειθαρχείται στη γραφειοκρατική μηχανοποίηση της πολιτικής εξουσίας...
Εχουμε ασωτέψει μέχρι σήμερα πολύτιμες δυνάμεις, που θα μπορούσαν να δαμάσουν τον ανυπότακτο και στείρο ατομικισμό, που όχι μόνο αποξενώθηκε από το αίσθημα της κοινωνικής του ευθύνης, αλλά συνέβαλε και στην αυταπάτη μας.
Ετσι, το αφοπλισμένο το ένστικτο της ομαδικής συνείδησης, όταν δεν είναι συναγόμενο ελεύθερης κατάφασης για την επίτευξη κοινωνικών στόχων, καταντά να είναι ένα τυφλό όργανο στα χέρια ανεξέλεγκτων δεσποτών, εγχωρίων και ξένων, με σκοπούς που διαφεύγουν το έλεγχο των ατομικών συνειδήσεων.
Γιατί οι ατομικές αυτές συνειδήσεις είναι υποταγμένες στην αυταπάτη, στο μύθο της κατευθυνόμενης ομαδικότητας για το "καλό" της κοινωνίας, όσο κι αν η πρόσφατη πείρα μας έχει διδάξει ότι ταυτίζεται με την πραγματικότητα της νεότερης κοινωνικής δουλείας...