Ως έναν βαθμό, αυτό που κάνει η Κυβέρνηση με τις συντάξεις, έχει μια λογική. Περικόπτει δηλαδή τις υψηλότερες, προκειμένου να προστατέψει τους "φτωχοδιάβολους" του Ασφαλιστικού. Αυτούς που λαμβάνουν συντάξεις κάτω από 1000 ευρώ. Πίσω όμως από τον μανδύα της κοινωνικής ευαισθησίας κρύβεται ένα βουνό από προβλήματα. Ο Κατρούγκαλος δεν είναι αφελής για να βγάλει αυτός το (μαύρο) φίδι από την (επίσης μάυρη) τρύπα του Ασφαλιστικού.
Όλες οι Κυβερνήσεις των μνημονίων έκαναν περίπου το ίδιο. Οι μειώσεις των συντάξεων που συνέβησαν όλα τα προηγούμενα χρόνια αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά όσους ελάμβαναν περισσότερα από 1000 ευρώ. Το αποτέλεσμα είναι να τείνουν να εξισωθούν σχεδόν όλες οι συντάξεις ανεξαρτήτως του πόσα έχει πληρώσει ο καθείς, ακόμη και εντός του ίδιου ταμείου. Με δεδομένο ότι υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας που δεν πλήρωσαν ποτέ εισφορές ή πλήρωσαν πολύ λίγες (νόμιμα ή παράνομα), η πρακτική αυτή οδηγεί μοιραία σε μια κοινωνική αδικία.
Μπροστά όμως στο επικοινωνιακό ταμπού της μείωσης των χαμηλότερων συντάξεων, η λαϊκίστικη ρητορεία δικαιολογεί τέτοιου τύπου αδικίες. Δεν δικαιολογεί όμως τις επιπτώσεις μιας τέτοιας πολιτικής στην κοινωνία, στην αγορά εργασίας και εν τέλει στο ίδιο το ασφαλιστικό.
Καθώς η χαμηλότερη σύνταξη μαζί με το ΕΚΑΣ ανέρχεται σε περίπου 700 ευρώ, είναι σαφώς υψηλότερη από τον βασικό μισθό που λαμβάνουν οι εισερχόμενοι στην αγορά εργασίας. Πέρα από οξύμωρο του πράγματος, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για τη μετανάστευση των νέων εργαζομένων. Θα αναζητήσουν μοιραία εργασία με καλύτερες απολαβές στο εξωτερικό.
Υπό μια διασταλτική ερμηνεία, η Κυβέρνηση τήρησε τη δέσμευσή της να μην πειράξει τις κύριες συντάξεις. Θα συνεχίσει να καταβάλλει ως “προσωπική διαφορά” το ποσό που θα υπολείπεται μετά τον επανυπολογισμό της σύνταξης, μέχρι το πέρας του μνημονιου, στο μακρινό 2018. Ωστόσο όσοι θα βγουν στην σύνταξη από δω και πέρα, θα δουν τις απολαβές τους μειωμένες σε σχέση με συναδέλφους τους με την ίδια θέση και προϋπηρεσία, που ευτύχησαν και βγήκαν στη σύνταξη μέχρι το τέλος του 2015.
Για να συμβαίνουν όλ’ αυτά θα υπάρξει και μια νέα αύξηση των εισφορών, μεταξύ άλλων προτάσεων για τη χρηματοδότηση που έχουν πέσει στο τραπέζι. Δεδομένου ότι οι νέοι συνταξιούχοι θα παίρνουν λιγότερα και με την ισχυρή πεποίθηση ότι οι ίδιοι δεν θα πάρουν τίποτα, είναι φυσικό οι νέοι εργαζόμενοι να αποζητούν τη μαύρη εργασία. Όπως και τα αφεντικά επίσης. Είναι βέβαιο ότι αν οι ίδιοι επιλέξουν μια ιδιωτική ασφάλιση και σύνταξη, θα έχουν καλύτερες απολαβές ακόμη και με λιγότερα χρήματα.
Με το brain drain και τη “μαύρη εργασία” η σχέση ασφαλισμένων -συνταξιούχων θα οδηγηθεί σύντομα με μαθηματική ακρίβεια σε λιγότερο από έναν εργαζόμενο για κάθε συνταξιούχο. Σε συνδυασμό με τον αναποτελεσματικό ελεγκτικό μηχανισμό (για τέτοιας έκτασης μαύρη εργασία), πρόκειται για την απόλυτη συνταγή καταστροφής.
Μπορεί διάφοροι να αντιδρούν στο “σώμα του εγκλήματος”, όπως αποκάλεσε ο ίδιος ο Υπουργός το σχέδιο του επισκεπτόμενος τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Θεωρούν ότι δεν θα λύσει το πρόβλημα ενώ αναμένουμε τις αντιδράσεις της τρόικας. Η σχέση κόστους-οφέλους όμως για την Κυβέρνηση είναι ξεκάθαρη. Εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι-ψηφοφόροι θα μείνουν αλώβητοι μέχρι το πέρας της τετραετίας. Όσοι βγουν από δω και μπρος θα είναι απλώς οι παράπλευρες απώλειες και σίγουρα λιγότεροι.