Όταν το δόγμα της εκτελεστικής
εξουσίας είναι ο λαϊκισμός και το ψέμα τότε μόνο οι αφελείς μπορούν να
έχουν προσδοκίες ομαλής και αποτελεσματικής διαχείρισης των προβλημάτων
που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία
.
Το αφήγημα της κυβέρνησης για το δημόσιο
χρέος έχει ένα και μοναδικό στόχο, να προσδώσει στην μεγαλύτερη
φορολογική και γενικότερα εισπρακτική επιδρομή που γνώρισε ιστορικά η
χώρα χαρακτηριστικά αναγκαίου κακού με δέλεαρ την θετική κατάληξη στην
αναδιάρθρωση του χρέους.
Το πώς εννοεί η κυβέρνηση την αναδιάρθρωση το είδαμε τους τελευταίους μήνες.
Από την διαγραφή ενός μεγάλου τμήματος
του χρέους που προπαγάνδιζε πριν την εκλογική αναμέτρηση του Ιανουαρίου
2015, περάσαμε στην σκληρή διαπραγμάτευση και μετά την επανεκλογή της
τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους στην απόλυτη προσγείωση με την υπογραφή
του τρίτου μνημονίου.
Η φοροκαταιγίδα, η μείωση των συντάξεων και των επιχορηγήσεων σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρεωθεί στο δημόσιο χρέος.
Η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή
που γνώρισε ποτέ δυτικό ανεπτυγμένο κράτος οφείλετε αποκλειστικά στο
τρόπο λειτουργίας του ελληνικού δημοσίου, τρόπο πατερναλιστικό,
διεφθαρμένο και κυρίως σπάταλο.
Η λιτότητα που βιώνει ο μέσος πολίτης δεν έχει σχέση με το δημόσιο χρέος και εδώ εντοπίζεται η απάτη της κυβέρνησης.
Ο φορολογούμενος πολίτης πληρώνει για να
καλύψει τις ετήσιες δαπάνες του ελληνικού δημοσίου, πληρώνει για να
ισοσκελίσει τον ετήσιο προϋπολογισμό, πληρώνει για να μην αυξηθεί το
υφιστάμενο χρέος.
Η σταθεροποίηση του υφιστάμενου χρέους
προϋποθέτει πρωτογενή πλεονάσματα τέτοιου ύψους όσο και η ετήσια
επιβάρυνση σε τόκους, ενώ η απομείωση του χρέους προϋποθέτει πρωτογενή
πλεονάσματα που να καλύπτουν αρχικώς τους τόκους και μετά να συμβάλουν
ανάλογα με το ύψος του στην αποπληρωμή των χρεολυσίων.
Το ελληνικό χρέος αναμένεται στα τέλη
του 2016 να φτάσει στα 327,6 δις € σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του
προϋπολογισμού 2016 και αποτελείται από διακρατικό χρέος και χρέος που
κατέχουν ιδιώτες.
Στη βάση των σημερινών δεδομένων:
- Τα διακρατικά δάνεια φέρουν επιτόκιο 0,55% (euribor τριμήνου συν περιθώριο 0,50%) και έχουν περίοδο χάριτος έως το 2020 οπότε και θα αρχίσει η αποπληρωμή κεφαλαίου, άρα μέχρι τότε γίνονται μόνο καταβολές τόκων.
- Τα δάνεια του EFSF φέρουν επιτόκιο περί το 1%, όσο δανείζεται δηλαδή ο οργανισμός από τις αγορές και έχουν περίοδο χάριτος όχι μόνο κεφαλαίου άλλα και τόκων μέχρι το 2023, η μέση λήξη των δανείων είναι 32 χρόνια με τελευταία δόση το 2053.
Από αυτά προσδοκούμε:
- Παράταση χρόνου αποπληρωμής και μείωση επιτοκίων για τα δάνεια των κρατών – μελών ύψους 52,9 δις €.
- Παράταση χρόνου αποπληρωμής για τα δάνεια του EFSF και μετατροπή του κυμαινόμενου επιτοκίου σε σταθερό, αφού μείωση επιτοκίου δεν μπορεί να γίνει μιας και ο μηχανισμός μας δανείζει με τα επιτόκια που δανείζεται.
Το χρέος που διακρατά το ΔΝΤ, οι ιδιώτες
και οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορεί να αναδιαρθρωθεί, παρά μόνο να
επιστραφούν οι τόκοι που αποκομίζουν από το χρέος μας οι κεντρικές
τράπεζες, κάτι που άλλωστε συμβαίνει και σήμερα.
Βεβαίως την περίοδο που προηγήθηκε της
κρίσης 2004-2008 το ελληνικό δημόσιο για την εξυπηρέτηση του δημοσίου
χρέους σε ετήσια βάση και κατά μέσο όρο κατέβαλε για τόκους περί τα 9,5
δις € ενώ για χρεολύσια περί 23 δις €.
Σήμερα με βάση την εισηγητική έκθεση του
προϋπολογισμού 2016 η ετήσια επιβάρυνση για τόκους φθάνει τα 5,9 δις €
ενώ η ετήσια επιβάρυνση για χρεολύσια του μέσο μακροπρόθεσμου χρέους
φθάνει τα 7,2 δις €.
Στην παρούσα χρονική συγκυρία γίνεται
εύκολα κατανοητό ότι η εξυπηρέτηση του χρέους είναι κατά το ένα τρίτο
μικρότερη σε σχέση με αυτή που καταγράφονταν πριν την κρίση.
Από το 2013 η ετήσια επιβάρυνση του
προϋπολογισμού για τόκους φθάνει τα 5,7 δις € ενώ πριν ξεπερνούσε τα 16
δις €. Η δημοσιονομική ανάσα είναι μεγάλη, χωρίς βεβαίως το πρόβλημα του
χρέους να αντιμετωπίζεται στην ρίζα του.
Η περίοδος χάριτος όμως έχει ως στόχο
την δημιουργία υπόβαθρου αντιμετώπισης όχι μόνο των σημερινών
δημοσιονομικών αναγκών αλλά και πρόβλεψης του τρόπου που θα
αντιμετωπιστούν οι μελλοντικές ανάγκες.
Πέρα από τα γνωστά δημοσιονομικά
προβλήματα μεγάλο πρόβλημα συνιστούν τα κρυφά ελλείμματα που όπως έδειξε
η πρόσφατα ιστορία με χρονική υστέρηση διογκώνουν το χρέος χωρίς
μάλιστα να υπάρχει η στοιχειώδης ευθιξία των εκάστοτε υπουργών
Οικονομικών να δικαιολογήσουν την εμφάνιση τους.
Είναι λυπηρό και παράλληλα απαράδεκτο
για μια οικονομία να υπάρχουν χρέη εκτός προϋπολογισμού και να υφίσταται
το φαινόμενο η αύξηση του χρέους να μην δικαιολογείται με βάση τα
ετήσια ελλείμματα.
Όσο δεν σταματάει αυτή η ελληνική
πατέντα τόσο το νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών θα καρκινοβατεί και
τόσο το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται.
Εν΄κατακλείδι το αφήγημα της κυβέρνησης
για το δημόσιο χρέος έχει ενταχτεί στην γενικότερη λαϊκίστικη προσέγγιση
που χαρακτηρίζει την κυβερνητική πλειοψηφία οπότε οι πιθανότητες
σοβαρής αντιμετώπισης του είναι μηδενικές.
Όταν το δόγμα της εκτελεστικής εξουσίας
είναι ο λαϊκισμός και το ψέμα τότε μόνο οι αφελείς μπορούν να έχουν
προσδοκίες ομαλής και αποτελεσματικής διαχείρισης των προβλημάτων που
αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία.