Χρυσός, σκουριές, σκουριασμένες προοπτικές και στο βάθος πάλι, η Ισλανδία. Η χώρα μας έχει ευκαιρίες αναπτυξιακής προόδου μακριά από τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Και καλείται να τις επανεξετάσει άμεσα
Χρήστος Δεμέτης
Μέσα Ιανουαρίου και πριν την έλευση του χιονιά, πριν την κλιμάκωση του κρύου, στην Αθήνα αλλά και σχεδόν σε όλη την επικράτεια, ζήσαμε μια ακόμα μίνι άνοιξη μέσα στον χειμώνα. Η Ελλάδα έχει ήλιο 300 μέρες τον χρόνο, ίσως και περισσότερες, και σίγουρα, η άπνοια δεν είναι το φαινόμενο που επικρατεί. Τι δεν έχει η χώρα μας, ή μάλλον το διαθέτει σε πολύ μικρή αναλογία σε σχέση με τους παρεχόμενους φυσικούς της πόρους; Τρόπους αξιοποίησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
AdTech Ad
Μιας και τελευταία γίνεται εκτεταμένος λόγος περί επενδύσεων χρυσού και εταιρειών που απειλούν να μας αφήσουν, αξίζει να ρίξει κανείς μια ματιά στις ευκαιρίες που δεν έχουν αξιοποιηθεί και θα μπορούσαν να έχουν βγάλει τη χώρα από τη μέγγενη των διαπραγματεύσεων ως προς τα συμφωνηθέντα των μνημονιακών ετών, εκείνα που ενδυναμώνουν πολυεθνικές και προύχοντες ιδιώτες εντός και εκτός συνόρων.
Η χαμένη ευκαιρία των περασμένων ετών, μπορεί να γίνει μια χρυσή ευκαιρία για την κυβέρνηση, αν επενδύσει στην ανάπτυξη των ΑΠΕ με όρους διαφάνειας και ελέγχου, ώστε αφενός να ωφεληθεί το κράτος και από την άλλη, να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας με προσέλκυση κεφαλαίου.
Με την αξιοποίηση κρατικών άγονων εκτάσεων μπορεί να γίνει περαιτέρω παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Κοινώς, από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Πρόκειται για μια προοπτική άμεσης απόδοσης πολλαπλών κερδών, καθώς αφενός θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, κάτι που θα αυξήσει και τις ασφαλιστικές εισφορές όπως προβλέπεται στο σχέδιο Κατρούγκαλου, και αφετέρου θα μειωθεί η εισαγωγή πετρελαίου για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Τρίτον, η επένδυση κεφαλαίων από τις αποκρατικοποιήσεις που έχουν ήδη προωθηθεί, σε φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα παραγωγής καθαρής ενέργειας, δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό, ενώ ανοίγουν τον δρόμο σε ιδιώτες μακριά από τη λογική του "ξεπουλήματος". Αρκεί φυσικά, όλο αυτό να γίνει με τον απαραίτητο έλεγχο και όχι με τη λογική των φωτοβολταϊκών επενδύσεων που είδαμε την προηγούμενη δεκαετία, από το 2006 και μετά, όταν και "άνοιξε" η εν λόγω αγορά.
Στα παραπάνω να προστεθεί και η έκθεση της Greenpeace για τις ΑΠΕ που εκδόθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας με τίτλο "Energy (R)Evolution 2015 - 100% renewable energy for all" (100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για όλους), ως το 2030 ο τομέας της ηλιακής ενέργειας "θα μπορεί να απασχολεί τόσους όσοι απασχολούνται σήμερα στη βιομηχανία άνθρακα, περισσότεροι από 9,5 εκατομμύρια". Σύμφωνα με την έκθεση, και πάλι ως το 2030, ο αριθμός "των θέσεων εργασίας στον τομέα της αιολικής ενέργειας θα δεκαπλασιαστεί, περνώντας από τις 700.000 που είναι σήμερα σε περισσότερες από 7,8 εκατομμύρια - δηλαδή στις διπλάσιες από αυτές των βιομηχανιών φυσικού αερίου και πετρελαίου μαζί". Επίσης, προσθέτει, ότι με την προβλεπόμενη αύξηση της τιμής των συμβατικών πηγών ενέργειας (άνθρακας, φυσικό αέριο, πετρέλαιο κλπ), το κόστος των ανανεώσιμων "θα είναι οικονομικά ευνοϊκό σε όλες τις περιοχές του κόσμου ως το 2030". Με άλλα λόγια, εδώ έχουμε να κάνουμε με μια νέα παγκόσμια ευκαιρία, την οποία μπορεί η χώρα μας να εκμεταλλευτεί, και να γίνει και εκείνη παράδειγμα εφαρμογής νέου ενεργειακού πλάνου εν μέσω κρίσης.
Στα βήματα της Ισλανδίας
Φυσικά, η Ελλάδα δεν θα είναι η πρώτη, μιας και μας έχουν προλάβει η Ισλανδία που τόσο αγαπάμε να αναφέρουμε ως υπόδειγμα, αλλά και η Γερμανία.
Aς σημειώσουμε λοιπόν σε αυτό το σημείο πως ο πρόεδρος της Ισλανδίας δήλωσε πριν λίγες ημέρες ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για την ανάκαμψη της οικονομίας της Ισλανδίας μετά την οικονομική κρίση του 2008. Ο Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον αποδίδει στη γεωθερμική ενέργεια την παροχή μίας σταθερής βάσης για τη διάσωση της οικονομίας, καθώς και τη δημιουργία νέων βιομηχανιών, όπως η αποθήκευση δεδομένων, η γεωργία θερμοκηπίων και ο οικολογικός τουρισμός. Μιλάμε για μια χώρα που παράγει τώρα όλη την ενέργεια που απαιτεί για ηλεκτρισμό και οικιακή θέρμανση από γεωθερμικές και υδροηλεκτρικές πηγές. Τώρα θα πείτε, μα στην Ελλάδα δεν έχουμε γεωθερμική ενέργεια. Όχι. Έχουμε όμως αιολική και κυρίως, ηλιακή, όλο τον χρόνο, ακόμα και τον χειμώνα, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου.
Σε συζήτηση επίσης στην οποία μετείχα προσωπικά τον περασμένο Ιούνιο με τον επικεφαλής του Γερμανικού Think Tank Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) στο Βερολίνο, το συμπέρασμα που είχε διατυπωθεί από την πλευρά του SWP, είχε να κάνει με το γεγονός οι ανανεώσιμες πηγές στη χώρα μας, δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς και αποτελούν μια χαμένη ευκαιρία. Η ίδια η Γερμανία επένδυσε την τελευταία δεκαετία 120 δις ευρώ σε μορφές ενέργειας που μολύνουν λιγότερο το περιβάλλον. Η χώρα έχει αυξήσει στο 28% το ποσοστό του ηλεκτρισμού που παράγει από ανανεώσιμες πηγές την ώρα που εμείς κινούμαστε μόλις στο 13%.
Αντιθέτως, ουσιαστικές επενδύσεις στα αιολικά πάρκα, στα φωτοβολταϊκά, στα βιοκαύσιμα και στα υδροηλεκτρικά γίνονται ελάχιστες στη χώρα μας σε σχέση με την προοπτική που υπάρχει, ενώ πολλές φορές συνοδεύονται από σκάνδαλα στα οποία φυσικά, είχαν εμπλακεί και γερμανικές εταιρείες. Η σοβαρότητα του σχεδιασμού και η εποπτεία, πάνε μαζί με την προοπτική. Αλλιώς, η επανάληψη των λαθών θα επιβεβαιώσει τον ελληνικό κανόνα της μεταπολίτευσης.
Και βέβαια να προσμετρηθεί σε όλα αυτά, πως οι κλασσικές πηγές ενέργειας, τα ορυκτά καύσιμα βαίνουν προς εξάντληση. Η Αιολική ενέργεια είναι πλέον η φθηνότερη μορφή ενέργειας σε πολλές χώρες ενώ ακόμα και η ίδια η Λαγκάρντ του ΔΝΤ, πρόσφατα ανέφερε πως η αποφυγή φορολογίας της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων ζημίωσε την παγκόσμια οικονομία με 2 τρις δολάρια. Η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, μπορεί να γίνει µια κυρίαρχη οικονομική και κοινωνική πολιτική με σωστό έλεγχο και με αναπτυξιακή προοπτική. Η κυβέρνηση καλείται με άλλα λόγια, να βγάλει έστω και τώρα από το ντουλάπι τις ευκαιρίες που αραχνιάζουν. Με το να απαντά με πρόστιμα στην κάθε El Dorado δεν κερδίζει τίποτα περισσότερο από το να ταΐζει με ευκαιρίες τους αντιπάλους της, μιας και δεν προβαίνει σε ουσιαστικές αποφάσεις, είτε προς τη μια κατεύθυνση, είτε προς την άλλη.
Και μιας και όλα τα παραπάνω συνδέονται άμεσα και με τις Σκουριές, ως προς το κομμάτι των επενδύσεων και της περιβαλλοντικής προστασίας, οφείλουμε να τονίσουμε πως εν μέσω κρίσης και με την ανεργία στα κόκκινα, αν δεν βρεθεί λύση απορρόφησης των εργαζομένων σε άλλο εργασιακό χώρο, τότε σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μείνουν χωρίς δουλειά. Σε ό,τι αφορά όμως τις αιτιάσεις περί χαμένης αξιοπιστίας για επενδυτικές κινήσεις εντός συνόρων, τα πράγματα είναι σίγουρα, λίγο πιο "γκρίζα".
Η El Dorado προχώρησε σε έναν "γλυκό εκβιασμό", παίζοντας στην ουσία με την "ορθολογικοποίηση" της κυβέρνησης της χώρας. Η αριστερή κυβέρνηση που εκλέχθηκε με την υπόσχεση που δεν θα εκποιήσει τον δημόσιο πλούτο και δεν θα ξεπουλήσει τη χώρα, αναγκάζεται να δεχθεί τις αποκρατικοποιήσεις που προβλέπονται από τις μνημονιακές δεσμεύσεις της, άλλοτε προχωρώντας κακήν κακώς, άλλοτε κωλυσιεργώντας για να επανεξετάσει τις συμβάσεις. Όπως και να'χει, αποκρατικοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις θα γίνουν, αυτό είναι το μόνο δεδομένο. Το στοίχημα είναι να αξιοποιηθούν τα έσοδα σωστά, όσα θα πάνε στο κρατικό ταμείο, έτσι ώστε να αποφέρουν νέα έσοδα και προοπτική κοινωνικής ανάπτυξης. Ο ήλιος κι ο αέρας, είναι ένα κεφάλαιο που πρέπει να επανεξεταστεί και το πλάνο να επανεκκινήσει. Γιατί για την ώρα, ο μόνος τρόπος με τον οποίο εκμεταλλευόμαστε τον ήλιο σε αυτή τη χώρα, είναι μέσω του ηλιακού θερμοσίφωνα και μέσω του καφέ που χρεώνουμε 5 ευρώ στον τουρίστα στα νησιά μας, "πακέτο" με τη λιακάδα.