Η όψιμη «εισβολή» στην πολιτική ενασχόληση νέων τμημάτων της κοινωνίας – κατά κανόνα πολιτικά ανώριμων – που παρατηρείται στα χρόνια των μνημονίων, συνιστά ένα καινούριο δεδομένο, που προφανώς δε θα έμενε αναξιοποίητο από τα επικοινωνιακά επιτελεία του συστήματος, που στοχοποιούν μεθοδευμένα το μυαλό των πολιτών...
του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Έτσι, οι νεοεισερχόμενοι στην «αρένα» του πολιτικού προβληματισμού, καθίστανται άθελά τους ξενιστές – φορείς αντιλήψεων, προσιτών σε αυτούς που γοητεύονται με την ιδέα πως έχουν την ικανότητα να τις αναπαράγουν, και λειτουργούν αντικειμενικά ως μια χρήσιμη εφεδρεία του συστήματος, που αποσκοπεί στην παράλυση της σκέψης και φυσικά στην ανακοπή της κοινωνικής ριζοσπαστικοποίησης.
Στη βάση αυτής ακριβώς της διαδικασίας, όλο και πληθαίνουν οι φωνές που αρέσκονται να μιλούν για «ξεπέρασμα» και «κατάρρευση» των ιδεολογιών, και αυτοσχεδιάζουν περιγράφοντας μια δήθεν αποϊδεολογικοποιημένη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα.
Στην πραγματικότητα αυτό που έχει καταρρεύσει, είναι το όποιο απομεινάρι πολιτικής σκέψης διέθεταν όλοι αυτοί οι υποτιθέμενοι «αναλυτές», οι οποίοι δεν τόλμησαν ούτε καν να αξιολογήσουν τη δική τους θλιβερή πολιτική διαδρομή μέσα στο χρόνο.
Η συλλογιστική όλων αυτών που γοητεύονται από τη συγκεκριμένη παραμύθα περί της δήθεν κατάρρευσης των ιδεολογιών είναι απλή:
Επειδή οι ίδιοι λειτούργησαν διαχρονικά ως αφελής εκλογική αγέλη κομμάτων που υπηρέτησαν το σύστημα, με ψήφο «δαγκωτή» αλλά όχι ενσυνείδητη και πολιτικά ώριμη, τώρα που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και...
τα κόμματα της καρδιάς τους οδηγήθηκαν στην πολιτική και εκλογική κατάρρευση, ταυτίζουν στην πολιτικά ανώριμη σκέψη τους την κατάρρευση των κομμάτων με την κατάρρευση των ιδεολογιών.
Είναι προφανές ότι ένας ψηφοφόρος – κουκί, μέσα στο πέλαγος της πολιτικής του ανωριμότητας, δεν μπήκε ποτέ στον κόπο να πληροφορηθεί έστω και στοιχειωδώς, στη βάση ποιάς ιδεολογίας σκαρώνεται μια συγκεκριμένη πολιτική των πραγμάτων αντίληψη, την οποία το εκάστοτε κόμμα καλείται να υπηρετήσει.
Είναι προφανές ότι οι άνθρωποι αυτοί, ουδέποτε κατάλαβαν, πως στο πολιτικό γίγνεσθαι, αυτό που είναι αναλώσιμο, είναι ο πολιτικός, είναι το πολιτικό κόμμα, και ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ η ιδεολογία η οποία παραμένει ισχυρή και ακλόνητη, βάζοντας τη σφραγίδα της στην κυρίαρχη πολιτική, και περιμένοντας τον επόμενο πολιτικό σχηματισμό που θα κληθεί να την υπηρετήσει.
Η ΝΔ επομένως μπορεί να αποσύρεται από την εξουσία ή ακόμη και να καταρρεύσει σαν κόμμα, αλλά αυτό δε σημαίνει αυτοδίκαια και κατάρρευση του καπιταλισμού (του συστήματος δηλαδή που είναι δομημένο στην ιδεολογία του «φιλελευθερισμού»), γιατί ο αντικαταστάτης της που εμφορείται από αυτή την ιδεολογική αντίληψη, θ ακληθεί την επόμενη κιόλας στιγμή να τον υπηρετήσει.
Οι ιδεολογίες επομένως ως σύστημα αντιλήψεων για την κοινωνία, για την οικονομία, για την πολιτική, για το χαρακτήρα και την κατεύθυνση των κοινωνικών και πολιτικών διεργασιών, δεν αυτοκαταργούνται ποτέ, δικαιώνονται πάντα στο μυαλό εκείνων των οποίων φύσει και θέσει τις επιδιώξεις υπηρετούν, και όσο παραμένουν κυρίαρχες διαπερνούν ολόκληρο το θεσμικό οπλοστάσιο του συστήματος το οποίο καλούνται να υπηρετήσουν.
Οι ιδεολογίες λοιπόν δεν αυτοκαταργούνται. Αντίθετα ανατρέπονται μόνο από το εν δυνάμει αντίθετό τους στο βαθμό που αυτό καταστεί κυρίαρχο στο νου και την καρδιά των ανθρώπων.
Καλό θα είναι λοιπόν οι όψιμοι αναλυτές να αντιληφθούν πως είναι άλλο πράγμα η ιδεολογία και άλλο πράγμα το γάλα 5 ημερών που έχει ημερομηνία λήξης.
Καλό θα είναι να αντιληφθούν πως η ζωή και οι κοινωνίες δεν κινούνται, δεν μεγαλουργούν, δεν δυστυχούν και δεν καταστρέφονται με μέτρο την αφέλεια και το σκορποχώρι που κυριαρχεί στο μυαλό των υποτιθέμενα «ελεύθερων και ανεξάρτητων» ανθρώπων.
Καλό θα είναι να αντιληφθούμε όλοι μας, ότι πιόνια δε μας καθιστά η συνειδητή συστράτευση με την ιδεολογία που αντιστοιχίζεται στο «είναι» μας.
Η συστράτευση – έστω και ασυνείδητη – με μια ιδεολογία που αντιστρατεύεται το «είναι» μας, μας καθιστά απλά αφελείς, και ως αφελείς μοιραία μας καθιστά και πιόνια του το σύστημα που αβαντάρουμε με την εκλογική μας απερισκεψία.
Ας μπούμε λοιπόν τώρα και στην ουσία του προβλήματος.
Οι κοινωνίες, επειδή ακριβώς είναι ανομοιογενείς από καταβολής τους, επειδή ακριβώς η ύπαρξη τους διαχρονικά είναι δομημένη με ενσωματωμένο το στοιχείο της σύγκρουσης και της αντιπαράθεσης, είναι μοιραίο να συγκροτούνται στη βάση ενός κώδικα σχέσεων και αξιών, που είναι καταδικασμένος να τις ακολουθεί από την εμφάνιση μέχρι και τον ολοκληρωτικό αφανισμό τους, αν και όταν αυτός προκύψει.
Η ιδεολογία λοιπόν ως σύστημα αντιλήψεων, αυτόν ακριβώς τον κώδικα ερευνά. Αποτυπώνει την έκφραση και τη δυναμική του. Ερμηνεύει το ρόλο και τη θέση των κοινωνικών πρωταγωνιστών, συνυπολογίζοντας πρωτίστως την ανομοιογένεια τους. Αναγνωρίζει και επισημαίνει τα κυρίαρχα κάθε φορά ζητούμενα. Αποσαφηνίζει κίνητρα και πιθανολογούμενες ανατροπές. Συγκεκριμενοποιεί νόμους που τις διέπουν, αφού η κοινωνική δυναμική δεν είναι αφημένη στην τύχη της. Προσδιορίζει ρόλους και προτεραιότητες. Διευκολύνει, δυσκολεύει, η επιχειρεί ακόμη και να εμποδίσει τους πρωταγωνιστές να τους κατανοούν και να τους αντιστοιχίζουν αυτούς τους ρόλους με την καθημερινότητα τους.
Ως τέτοια λοιπόν η ιδεολογία , η όποια ιδεολογία, είναι στοιχείο αναπόσπαστο της κοινωνικής υπόστασης. Δίνει ταυτότητα στο χαρακτήρα της εξουσίας. Μπολιάζει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο "στριμώχνεται" η κοινωνική ζωή. Νομιμοποιεί η απονομιμοποιεί κυρίαρχες επιδιώξεις.
Οι ιδεολογίες λοιπόν, όχι μονάχα δεν έχουν ξεπεραστεί, αλλά ισχυροποιούν άρρηκτα τους δεσμούς τους με το σύστημα της εξουσίας, του προσδίδουν ταυτότητα και διαχρονικά χαρακτηριστικά. Επομένως μοιραία προσδίδουν ταυτότητα, φερεγγυότητα και φυσιογνωμία και στο χαρακτήρα των πολιτικών ανατροπών. Ουδέτερες και αποχρωματισμένες ιδεολογικά πολιτικές ανατροπές, δεν υπάρχουν. Και οι πολιτικές εναλλαγές δε συνιστούν πολιτικές ανατροπές, αλλά τέχνασμα για την εκτόνωση της οργής και την αποφυγή τους.
Άρα, αφελείς που βιώνουν τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης μπορούν να υπάρχουν, και ως αφελείς μπορούν και να αποσυνδέουν αυτό που βιώνουμε από το νεοφιλελευθερισμό ως κυρίαρχη αυτή τη στιγμή ιδεολογία. Η ζωή όμως δικαιούται να τους βγάζει τη γλώσσα για όλα όσα δεν κατάλαβαν. Και φυσικά όλοι εμείς δικαιούμαστε να περιγελούμε τις «βαθυστόχαστες» αναλύσεις τους, και τους γεροντικούς τους νεολογισμούς.
Αφελείς μπορούν να υπάρχουν που να προσβλέπουν σε πολιτικές ανατροπές χωρίς θεμελιακή ανατροπή της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, αλλά αυτό παραμένει αφέλεια και ανέξοδη πολιτική τσαχπινιά, και ως τέτοια μόνο ανατροπές δεν είναι δυνατόν να δρομολογήσει.
Προφανώς λοιπόν κάποιοι εν κατάλαβαν πως η πολιτική, επειδή ακριβώς είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να ασκείται μεροδούλι - μεροφάι από τυχάρπαστους, επειδή ακριβώς δεν είναι ρομαντικός περίπατος αμπελοφιλοσοφούντων, επειδή ακριβώς ασκείται και συνιστά ένα πολυεπίπεδο σύστημα εξουσίας προσανατολισμένο σε συμφέροντα, είναι και κάθε φορά άρρηκτα δεμένη με την εκάστοτε κυρίαρχη ιδεολογία. Αυτήν υπηρετεί… Σ αυτήν υποτάσσεται… Αυτή το κατευθύνει και σηματοδοτεί το κυρίαρχο στις προτεραιότητες και επιλογές του.
Οι ιδεολογίες λοιπόν, γεννήθηκαν με τις κοινωνίες, ενσωματώνονται στις πολιτικές, σηματοδοτούν τα πάντα, δεν καταργούνται ποτέ, και ανατρέπονται μόνο και πάντα από τις ιδεολογίες που τις ανταγωνίζονται.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ