Η 13η μείωση των νέων συντάξεων (έως 30%), η οποία έρχεται με το κυβερνητικό σχέδιο για το νέο ασφαλιστικό, φέρνει στην επικαιρότητα το δραματικό επίπεδο διαβίωσης των συνταξιούχων αλλά και το σοβαρό κίνδυνο και νέων μελλοντικών περικοπών, αν δεν υπάρξει οικονομική ανάκαμψη και εισροή νέων πόρων στο σύστημα.
Κατά γενική ομολογία το ασφαλιστικό σύστημα θα επιβιώσει μόνο εάν μετατοπισθεί το κέντρο βάρους της αντιμετώπισης των χρηματοοικονομικών προβλημάτων της κοινωνικής ασφάλισης στην ανάπτυξη, την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τις επενδύσεις.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της κρίσης στο ασφαλιστικό σύστημα, είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 θα πρέπει να κοπεί από τις συντάξεις ποσό ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια χρονιά το έλλειμμα των ασφαλιστικών ταμείων θα είναι 1,6 δισ. ευρώ. Κι αυτό καταγράφεται, όταν στα 4 δισ. ευρώ εκτιμάται η δαπάνη για 270.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν κατατεθεί -ακόμη και πριν από 3 χρόνια- και δεν έχουν ακόμη καταβληθεί.
Οι λόγοι που οδήγησαν το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης στη χώρα μας σε ασφυξία οικονομική και λειτουργική, είναι το παρατεταμένα υψηλό επίπεδο της ανεργίας (26%), η μείωση των μισθών (40%-45%), η εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή (15 δισ. ευρώ), οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά (17,4 δισ. ευρώ), το PSI (απώλειες 12,5 δισ. ευρώ), η μείωση της κρατικής επιχορήγησης προς τα ασφαλιστικά ταμεία καθώς και οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις.
Οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση παρατηρούν ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αποκατάσταση των σοβαρών ανισορροπιών στη βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, όταν μια χώρα όπως η Ελλάδα έχει 4.740.000 άτομα εργατικό δυναμικό, 3.500.000 άτομα στην απασχόληση (εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι με ελαστικές μορφές απασχόλησης αλλά και απλήρωτοι), 1.240.000 άτομα στην ανεργία και 2.650.000 άτομα στη σύνταξη (σ.σ. για να είναι βιώσιμο το ασφαλιστικό θα έπρεπε να έχει 3-4 εργαζόμενους για κάθε συνταξιούχο).
Σημειώνεται ότι με το πρόσφατο, τρίτο, μνημόνιο έγινε και 12η περικοπή στους ήδη συνταξιούχους (αύξηση εισφορών υπέρ ΕΟΠΥΥ).
Ήδη από 20% έως και άνω του 50% μειώθηκαν οι συντάξεις των ήδη συνταξιούχων μέσα από 12 συνεχείς ειδικές ή άλλες πρόσθετες εισφορές-περικοπές, που επιβλήθηκαν από όλες τις κυβερνήσεις τα τελευταία 6 χρόνια.
Ειδικότερα, οι συντάξεις ΙΚΑ των 700 ευρώ (τιμές 2010) έχουν υποστεί μειώσεις της τάξης του 19,9%. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η προσαρμογή στις συντάξεις των 1.500 ευρώ, καθώς οι σωρευτικές μειώσεις ανήλθαν στο 32%, ενώ η μείωση εκτινάσσεται στο 47%, στην περίπτωση υψηλών συντάξεων στο ΙΚΑ, της τάξης των 3.000 ευρώ.
Αντίστοιχα, στο Δημόσιο, οι συντάξεις των 1.250 ευρώ έχουν υποστεί σωρευτικά μειώσεις της τάξης του 22,5%. Η μείωση ανέρχεται στο 34,1% στην περίπτωση παροχών 1.875 ευρώ, ενώ ξεπερνά το 50% στις πολύ υψηλές συντάξεις των 3.750 ευρώ, για τις οποίες βέβαια έχουν καταβληθεί αντίστοιχα πολύ υψηλές εισφορές για πολλά χρόνια.
Όσο για τις συντάξεις του ΟΓΑ, οι οποίες κόντρα στο κλίμα της εποχής αυξήθηκαν το 2010, μειώθηκαν με την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης. Σωρευτικά, οι μειώσεις στις πολύ χαμηλές συντάξεις των αγροτών αγγίζουν το 8,4%.
Τονίζεται ότι από τις μειώσεις των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας το ασφαλιστικό σύστημα επιδείνωσε το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων, εξοικονόμησε κάποιους πόρους, αλλά οι πόροι αυτοί απορροφήθηκαν από τις απώλειες του συστήματος από την ανεργία, την εισφοροδιαφυγή, αλλά και από τον γοργό ρυθμό αύξησης των συνταξιούχων.
Σήμερα τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας δείχνουν ότι οι 6 στους 10 συνταξιούχους στη χώρα μας παίρνουν σύνταξη κάτω από 700 ευρώ και, μάλιστα, το 44,8% των συνταξιούχων παίρνουν μηναία σύνταξη κάτω από το όριο σχετικής φτώχειας των 665 ευρώ.