Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει δραματικά το ήδη υποβαθμισμένο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα (19 Ιανουαρίου).
Η έκθεση του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, εξέτασε την κατάσταση της ελληνικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά την περίοδο 2002 – 2014.
«Η εικόνα της ελληνικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι προκαλεί βαθύτατη ανησυχία για το μέλλον των νεότερων γενιών και για το ίδιο το μέλλον της Ελλάδας», προειδοποιούν οι συντάκτες της έκθεσης, υπογραμμίζοντας ότι το ζήτημα είναι κατά κύριο λόγο «πολιτικό».
Η ανησυχητική έκθεση προειδοποιεί ότι η Αθήνα είναι πρωτοπόρος στην υποχρηματοδότηση και τις ανισότητες στο εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς και ουραγός στον τομέα της καινοτομίας και της μαθησιακών αποτελεσμάτων σε επίπεδο ΕΕ.
Υποχρηματοδότηση
Στην έκθεση τονίζεται ότι τα πραγματικά έξοδα δεν αντικατοπτρίζουν το ποσό των χρημάτων που έχει προϋπολογιστεί στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ελλάδας.
Η Eurostat, η στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, είπε ότι οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση αντιπροσώπευαν το 4,5% του ΑΕΠ το 2013. Ωστόσο, ήταν μόλις 3,2% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
«Η διαφορά της τάξεως 1.3% είναι υπερβολικά υψηλή […] και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή», αναφέρει η έκθεση.
Η υποχρηματοδότηση, σε συνδυασμό με τα «αναποτελεσματικά προγράμματα σπουδών», οδήγησαν σε χαμηλές εκπαιδευτικές επιδόσεις. Οι Έλληνες μαθητές έχουν από τις χειρότερες επιδόσεις σε βασικά μαθήματα (μαθηματικά, γλώσσα, φυσικές επιστήμες).
Ανεξέλεγκτοι οι NEETs
Η έκθεση διαπίστωσε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης ο αριθμός των NEETs (νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης) αυκήθηκε «επικίνδυνα».
Σύμφωνα με τη Eurostat, το ποσοστό των NEETs στην Ελλάδα έφθασε το 29,5% το 2014, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, και εν συνεχεία έπεται η Ιταλία (27,4%). Αυτό είναι πάνω από το 17,5% το 2009, όταν η κρίση έπληξε την ελληνική οικονομία.
«Άξιο αναφοράς από τα ευρήματα της έρευνας είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα, παρότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής, εμφανίζει ραγδαία αύξηση του αριθμού των NEETs δηλαδή των νέων ανθρώπων οι οποίοι βρίσκονται εκτός των δομών εκπαίδευσης, εργασίας και κατάρτισης», είπε στην EurActiv o Διευθυντής του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ Χρήστος Γούλας.
Συνέδεσε μάλιστα την έξαρση του εν λόγω φαινομένου με τη συνεχή αύξηση της ανεργίας των νέων.
Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι το Σεπτέμβριο του 2015, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην ΕΕ καταγράφηκε στην Ελλάδα (49,5%), ακολουθούμενη από την Ισπανία (47,5%), την Κροατία (45,1% το τρίτο τρίμηνο του 2015) και την Ιταλία (38,1%) .
Τον Νοέμβριο του 2015, 4.553.000 νέοι (κάτω των 25) ήταν άνεργοι στην ΕΕ των 28, εκ των οποίων 3.167 εκατομμύρια ήταν στην ευρωζώνη.
Σε σύγκριση με το Νοέμβριο του 2014 η ανεργία των νέων μειώθηκε κατά 412.000 στην EΕ των 28 και 163.000 στη ζώνη του ευρώ.
Το γενικό ποσοστό ανεργίας ήταν επίσης το μεγαλύτερο στην Ελλάδα (24,6%) και την Ισπανία (21,4%).
Ανεπαρκείς υποδομές
Ένα άλλο συμπέρασμα της έκθεσης είναι η κακή ποιότητα των υποδομών στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσια).
Διευθυντές σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σημείωσαν ότι το 21% των μαθητών ηλικίας 15 ετών βρέθηκαν αντιμέτωποι με ανεπαρκή θέρμανση, ψύξη και φωτισμό που εμποδίζουν την μαθησιακής διαδικασίας «πάρα πολύ» ή «πολύ».
Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 34,8%, όταν πρόκειται για ελλείψεις σε χώρους μάθησης (αίθουσες, διάδρομοι, σκάλες, θέματα στεγανοποίησης, καθαριότητα, κλπ) σε βαθμό που παρεμποδίζει την ομαλότητα της μαθησιακής διαδικασίας.
Λόγω των πολιτικών λιτότητας, κανένα σχολείο δεν έχει χτιστεί ή ανακαινιστεί τα τελευταία 6 χρόνια.
EurActiv.gr
*φωτογραφία [Tilemahos Efthimiadis/Flickr]
Απόψεις
Ο Χρήστος Γούλας, διευθυντής του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, είπε στην EurActiv.gr:
“Η έκθεση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ μέσα από την συστηματική ανάλυση δεδομένων προερχόμενων από τις πλέον έγκυρες πηγές (Eurostat, ΕΛΣΤΑΤ, ΟΟΣΑ κλπ.) επιχείρησε μια εμπεριστατωμένη συγκριτική παρουσίαση των βασικών μεγεθών της εκπαίδευσης μεταξύ του συνόλου των χωρών της Ε.Ε. των 28. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο ερευνητικό εγχείρημα επιχειρήθηκε για πρώτη φόρα, όχι μόνο σε εθνικό, αλλά έχω την εντύπωση και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Αναφορικά με τα βασικά ευρήματα της έρευνας, πιστεύω αρχικά ότι παρουσιάστηκαν ανάγλυφα και με κάθε λεπτομέρεια οι οδυνηρές επιπτώσεις της υποχρηματοδότησης στο σύνολο των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Επίσης άξιο αναφοράς από τα ευρήματα της έρευνας είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα, παρότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής, εμφανίζει ραγδαία αύξηση του αριθμού των NEETs δηλαδή των νέων ανθρώπων οι οποίοι βρίσκονται εκτός των δομών εκπαίδευσης, εργασίας και κατάρτισης.
“Η αύξηση αυτή η οποία συνδέεται άμεσα με την εκτός προηγουμένου μεγέθυνση της ανεργίας των νέων στη χώρα, η οποία αγγίζει ουσιαστικά το 60%, γίνεται σαφέστατα ορατή αν συγκρίνει κανείς τα δεδομένα της πανελλαδικής έρευνας που υλοποίησε το ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για τους NEETs προ διετίας, με τα σημερινά δεδομένα, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στην έρευνα. Επακολούθως, ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής εκπαίδευσης, το οποίο αποτυπώνεται εμφανώς στην παρούσα έρευνα είναι η αναπαραγωγή και η ουσιαστική όξυνση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης που διανύουμε. Τέλος, ένα σημείο που προβάλλεται στην έρευνα και στο οποίο θα ήθελα να σταθώ ιδιαιτέρως είναι η νοσηρή κατάσταση στην οποία εξακολουθεί βρίσκεται η Επαγγελματική Εκπαίδευση στη χώρα μας. Σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, η Επαγγελματική Εκπαίδευση στην Ελλάδα συνεχίζει να αποτελεί εκπαίδευση «δεύτερης επιλογής». Είναι σημαντικό όλοι να αντιληφθούμε τη σημασία της αύξησης της ελκυστικότητας και της ποιότητας της επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς πυλώνες στη μάχη μας κατά της νεανικής ανεργίας και στη μάχη αυτή ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων, τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού, όσο και σε επίπεδο υλοποίησης, πιστεύω ότι οφείλει να είναι κάτι περισσότερο από καταλυτικός”.
euractiv.gr