ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ
.
Τυχόν χρεοκοπία μίας μεγάλης τράπεζας, όπως της Deutsche Bank, θα σηματοδοτούσε την αφετηρία ενός καταστροφικού ντόμινο στην Ευρώπη – η οποία έχει το περισσότερο διογκωμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα στον πλανήτη
«Δεν πληρώνω πια τόκους, εκτός εάν μου αποδείξουν οι τράπεζες πως μου έχουν δανείσει χρήματα με την ουσιαστική έννοια του νόμου – νόμιμα και πραγματικά, όχι αέρα. Σύμφωνα με όσα γνωρίζω, οι τράπεζες δεν έχουν κόστος χρηματοδότησης του δανείου που μου έχουν δώσει, οπότε δεν δικαιούνται τόκους, με βάση το νόμο» (σύνδεσμος δανειοληπτών της Αυστρίας).
Με βάση την ιστορική εμπειρία μπορεί να προβλέψει κανείς με σιγουριά ότι, εάν υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο τα χρηματιστήρια, η εξέλιξη των τιμών στις αγορές των παραγώγων θα είναι κατά πολύ χειρότερη. Τα χρηματιστήρια όμως παγκοσμίως είναι κάτι περισσότερο από υπερτιμημένα – κυρίως ως αποτέλεσμα της μη συμβατικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών (πακέτα ρευστότητας).
Αυτό τουλάχιστον συμπεραίνεται από το παράδειγμα του γερμανικού δείκτη DAX, ο οποίος από τα χαμηλά του 2009 (κοντά στις 3.600 μονάδες, γράφημα), εκτοξεύθηκε στις 12.347 μονάδες – αυξήθηκε 3,5 φορές δηλαδή, όταν το ΑΕΠ της Γερμανίας, από 3.746,92 δις $ το 2008, διαμορφώθηκε στα 3.852,56 δις $ το 2014, έχοντας αυξηθεί μόλις κατά 3%.
.
Εξέλιξη του δείκτη DAX στη Γερμανία σε μονάδες (αριστερή κάθετος) ανά έτος (οριζόντια κάτω).
.
Με δεδομένο δε το ότι, η Κίνα είναι βυθισμένη σε μία κρίση ισοζυγίου πληρωμών (ανάλυση), ενώ ο υπόλοιπος πλανήτης οδηγείται σε μία νέα περιπέτεια (άρθρο), η παρούσα μεγάλη διόρθωση των χρηματιστηριακών τιμών ήταν κάθε άλλο παρά απρόσμενη – ενώ, σε μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα, δεν πρόκειται να σταματήσει.
Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως εκείνες οι τράπεζες, οι οποίες στηρίζουν το επιχειρησιακό τους μοντέλο στις συναλλαγές παραγώγων προϊόντων όπως, για παράδειγμα, η γερμανική Deutsche Bank, θα βρεθούν αντιμέτωπες με σημαντικά προβλήματα – οπότε δεν είναι καθόλου απίθανο να βιώσουμε ξανά το ίδιο παιχνίδι, όπου τα κράτη θα διασώζουν τις τράπεζες με τα χρήματα των φορολογουμένων Πολιτών τους.
Βέβαια, αυτή τη φορά θα προηγηθούν στην Ευρώπη, με βάση τη νέα νομοθεσία που ισχύει από τις αρχές του έτους, οι κάτοχοι ομολόγων, οι μέτοχοι, καθώς επίσης οι καταθέτες τους – μία διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει στην Ιταλία, η οποία κρύβει τεράστια τραπεζικά προβλήματα, αλλά και στην Πορτογαλία. Στην Ελλάδα ληστεύθηκαν επίσης οι μέτοχοι των τραπεζών, κυριότερος των οποίων ήταν το κράτος – άρα όλοι εμείς, έχοντας ζημιωθεί με ένα ποσόν που υπερβαίνει τα 50 δις €, ενώ ο λογαριασμός δεν έχει ακόμη εξοφληθεί.
Επιστρέφοντας στη Deutsche Bank (λόγω του ότι είναι εξαιρετικά σημαντική για τη Γερμανία, οπότε για την Ευρωζώνη, ενώ είναι υπερβολικά εκτεθειμένη στα παράγωγα), έναντι των μεγάλων ζημιών που ανακοίνωσε τον Οκτώβρη, δήλωσε πως θα προβεί σε οργανωτικές αλλαγές μεγάλης έκτασης. Οι αγορές όμως δεν έδειξαν να την εμπιστεύονται, αφού η τιμή της μετοχής της από τα 26,50 € τότε, βυθίστηκε κάτω από τα 20 € – γεγονός που σημαίνει πως οι αλλαγές που ανακοίνωσε δεν ήταν αρκετές, για να καθησυχάσουν οι επενδυτές.
Ακόμη χειρότερα, οι αγορές πιστεύουν πως η Deutsche Bank θα χρειαστεί να διασωθεί από το κράτος – ένα ενδεχόμενο που, σε συνδυασμό με τις αδύναμες τοπικές τράπεζες της Γερμανίας, θα της δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με πολλές αναλύσεις, οι συναλλαγές αξιόγραφων της Deutsche Bank έχουν τη διπλή σπουδαιότητα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες δραστηριότητες της – ενώ, τυχόν ζημίες της τάξης του 10% στις συγκεκριμένες συναλλαγές, θα μηδένιζαν τα κεφάλαια της, οδηγώντας την στη χρεοκοπία. Επομένως θα έπρεπε να διασωθεί από το κράτος, αφού διαφορετικά θα κατέρρεε το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Γερμανίας.
Ένα τέτοιο ύψος ζημιών δεν είναι βέβαια καθόλου δύσκολο να συμβεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα – εάν συνεχιστεί η πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών. Παράλληλα, δεν είναι φυσικά η μοναδική τράπεζα της Ευρωζώνης που ευρίσκεται απέναντι σε έναν τέτοιο κίνδυνο – αφού κάτι ανάλογο παρατηρείται με τις μεγάλες τράπεζες άλλων χωρών (άρθρο).
Ως εκ τούτου, εύλογα συμπεραίνει κανείς πως η χρεοκοπία της πρώτης μεγάλης τράπεζας θα σηματοδοτούσε την αφετηρία ενός καταστροφικού ντόμινο στην Ευρώπη – η οποία έχει το μακράν περισσότερο διογκωμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα, συγκριτικά με όλες τις άλλες περιοχές του πλανήτη (άνω των 30 τρις €, όταν το αμερικανικό είναι κάτω από τα 17 τρις €).