Η εκτέλεσή του έβαλε «φωτιά» στις σχέσεις Σαουδικής Αραβίας-Ιράν, προκάλεσε αντιδράσεις από τις σιιτικές κοινότητες της Μέσης Ανατολής και προβλημάτισε τη Δύση. Ο λόγος για τον σιίτη θρησκευτικό ηγέτη Νιμρ Μπάκερ αλ Νιμρ, που τα τελευταία χρόνια είχε προκαλέσει έντονη ενόχληση στη Σαουδική Αραβία με τα κηρύγματά του.
Ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονταν οι Σαουδάραβες ηγέτες στον σιιτικό πληθυσμό της χώρας είχε μπει πολλές φορές στο «στόχαστρο» του 57χρονου κληρικού.
Το 2009 απείλησε ότι θα αποσχίσει τους σιίτες μουσουλμάνους της Σαουδικής Αραβίας, μια απειλή στην οποία η κυβέρνηση απάντησε με αυστηρές κυρώσεις εναντίον της μειονότητας. Στα κηρύγματά του, ο Νιμρ αλ Νιμρ ασκούσε κριτική τόσο σε σουνίτες όσο και σε σιίτες αυταρχικούς ηγέτες. Οι πιο «βίαιες» επιθέσεις του, όμως, είχαν ως αποδέκτες μέλη των βασιλικών οικογενειών της Σαουδικής Αραβίας και του Μπαχρέιν.
Ακόμα και η σχέσεις του με το σιιτικό Ιράν, όμως, ήταν περίπλοκες. Σε συνάντησή του με αμερικανούς διπλωμάτες του 2008, ο κληρικός προσπάθησε να πάρει διαστάσεις από την Τεχεράνη. Όπως αποκάλυψαν τα WikiLeaks, ο Νιμρ αλ Νιμρ είχε πει τότε ότι το Ιράν, όπως και οι υπόλοιπες χώρες, εργάζονται με βάση το συμφέρον τους και πως οι σιίτες της Σαουδικής Αραβίας δεν θα πρέπει να περιμένουν βοήθεια από την Τεχεράνη. Η αμερικανική έκθεση τον είχε χαρακτηρίσει, τότε, «πολιτικό παίκτη δεύτερης κατηγορίας».
Παρά τις εκτιμήσεις των Αμερικανών, όμως, ο Νιμρ αλ Νιμρ αποτέλεσε μια από τις πιο προβεβλημένες αντικαθεστωτικές προσωπικότητες της Σαουδικής Αραβίας –ιδιαίτερα την τελευταία 15ετία. Ο κληρικός γεννήθηκε το 1956 στην πόλη Αβαμίγια στην επαρχία Κατίφ και άνηκε σε μια θρησκευόμενη οικογένεια. Όταν τελείωσε το σχολείο, πήγε στην Τεχεράνη, όπου σπούδασε εγκληματολογία και εντρύφησε στην φιλοσοφία και τους κανόνες του ισλαμικού νόμου.
Μετά συνέχισε τις σπουδές του στην Δαμασκό της Συρίας, όπου ήρθε σε επαφή με αρκετά μορφωμένους επιστήμονες και κληρικούς των σιϊτών.
Το 2011 ο κληρικός πυροβολήθηκε στο πόδι από την αστυνομία και συνελήφθη. Το 2014 καταδικάστηκε σε θάνατο και η ποινή του εκτελέστηκε τώρα.
Η σημασία της εκτέλεσής του
Η κατά πλειοψηφία σουνιτική Σαουδική Αραβία δεν επηρεάστηκε σημαντικά από την «Αραβική Άνοιξη» του 2011-2012. Η σιιτική μειονότητα της χώρας, όμως, έχει πολλές φορές διαδηλώσει και συγκρουστεί με τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας. Αίτημά τους, η ίση αντιμετώπισή τους με τους σουνίτες πολίτες της χώρας.
Σύμφωνα με την αμερικανική CIA, οι σιίτες της Σαουδικής Αραβίας αποτελούν το 10 με 15% του πληθυσμού της χώρας και κατοικούν στις ανατολικές περιοχές –κοντά σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπηγές του κόσμου.
Και γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία η εκτέλεση του κληρικού; Επειδή δίνει «σάρκα και οστά» στα δεινά των σιιτών. «Στο παρελθόν, δεν τον έβλεπαν πολλοί άνθρωποι ως εκπρόσωπο της σιιτικής κοινότητας αλλά τώρα έχει γίνει ένα από τα σύμβολα της έντασης μεταξύ των σιιτών και των σουνιτών» εξηγεί σε συνέντευξή του στο Bloomberg, o Ιμπαραίμ Φρεχάτ, ειδικός διπλωματικών σχέσεων στο κέντρο Μπρούκινγκς της Ντόχα.
Το 2015, το Ισλαμικό Κράτος εκμεταλλεύτηκε τις αποσχιστικές τάσεις της Σαουδαραβικής μειονότητας και επιτέθηκε σε σιιτικά τεμένη σε ανατολικές επαρχίες της χώρας.
Με τη δυναμική στην περιοχή να είναι ιδιαίτερα ρευστή, η εκτέλεση του κληρικού «μεταφράστηκε» από την Υεμένη, τη Συρία και το Ιράκ ως σκλήρυνση της στάσης της Σαουδικής Αραβίας απέναντι στο Ιράν. Και η Σαουδική Αραβία, όντως σκλήρυνε τη στάση της χτες το βράδυ, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας έδωσε 48 ώρες προθεσμία στους διπλωματικούς ακόλουθους του Ιράν για να εγκαταλείψουν τη χώρα…
«Οι Σαουδάραβες επίτηδες ξεπέρασαν τα όρια εκτελώντας τον για να τον βάλουν στην ίδια κατηγορία με τους τρομοκράτες της Αλ Κάιντα» δήλωσε στη Βρετανική εφημερίδα ο Σκοτ Λούκας, καθηγητής Διεθνών Πολιτικών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Μπίρμινγκχαμ.
Το Ιράν δεν ήταν η μοναδική χώρα που αντέδρασε στην εκτέλεση του κληρικού. Στο «χορό» μπήκε και το Μπαχρέιν, καθώς χιλιάδες υποστηρικτές του Νιμρ αλ Νιμρ διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα της χώρας κατά της Σαουδικής Αραβίας και συγκρούστηκαν με τους αστυνομικούς της χώρας. Το Μπαχρέιν, ένα μικρό νησί όπου φιλοξενείται ο 5ος αμερικανικός στόλος, είναι σιιτικό και κατηγορεί συχνά το Ιράν ότι υποστηρίζει εξτρεμιστικές οργανώσεις. Η Τεχεράνη το αρνείται πεισματικά. Με την πρώτη ματιά, αυτή η διαμάχη δεν έχει καμία σχέση με τη διπλωματική κόντρα Ιράν-Σαουδικής Αραβίας. Αναλυτές, όμως, αναφέρουν ότι οι «εκρηκτικές» σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών μπορεί να οδηγήσει περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής και να βάλει νέα εμπόδια στο ειρηνευτικό σχέδιο της Συρίας.