Οι Τσιπροκαμμένοι από τη μια κρύβουν το ότι θα πετσοκόψουν τόσο τις καταβαλλόμενες συντάξεις όσο και τις συντάξεις των εργαζόμενων που υπέβαλαν τα χαρτιά τους και δεν έχουν βγει ακόμη οι πράξεις συνταξιοδότησης τους και από την άλλη ισχυρίζονται ότι ενδιαφέρονται δήθεν για να πάρουν οι σημερινοί νέοι εργαζόμενοι μια ανταποδοτική σύνταξη που θα εξασφαλίζει ένα επίπεδο ζωής αξιοπρεπές και κοντά προς αυτό που είχαν τα τελευταία χρόνια που εργάζονταν.
Για το επικείμενο πετσόκομμα των συντάξεων γράφουμε αναλυτικά στις σελίδες 8-9 αυτού του φύλλου. Εδώ θα ασχοληθούμε με τον κυβερνητικό ισχυρισμό περί δήθεν εξασφάλισης αξιοπρεπών συντάξεων στις μελλοντικές γενεές των συνταξιούχων.
Επισημαίνουμε καταρχάς, ότι η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου δεν πρωτοτυπεί. Απλά υιοθέτησε την άγρια αντιασφαλιστική επίθεση της πρώτης μνημονιακής κυβέρνησης, της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, που εγκαινιάστηκε με τους αντιασφαλιστικούς νόμους 3863 και 3865 του 2010. Την υιθέτηση ως πλαισίου αυτών των αντιασφαλιστικών νόμων η συγκυβέρνηση των Τσιπροκαμμένων δεν το έκανε στα μουλωχτά, αλλά το διακήρυξε δημόσια, πριν ακόμη ψηφίσει το επαίσχυντο τρίτο Μνημόνιο στις 14 Αυγούστου του 2015. (νόμος 4336/2015).
Θυμίζουμε ότι το 2010, όταν ψηφίστηκαν οι δύο αυτοί νόμοι, ο ΣΥΡΙΖΑ τους είχε καταψηφίσει. Ακόμη και το φθινόπωρο του 2014, προελαύνοντας προς την πρώτη εκλογική του νίκη, ο ΣΥΡΙΖΑ «δεσμευόταν» ότι θα καταργήσει αυτούς τους αντιασφαλιστικούς νόμους. Τώρα, με την άγρια αντιασφαλιστική του επίθεση, έρχεται να ολοκληρώσει το έργο της κυβέρνησης Παπανδρέου, που δεν πρόλαβε να το ολοκληρώσει η ίδια.
Το λέμε αυτό για την κυβέρνηση Παπανδρέου, γιατί είχε βάλει στο στόχαστρο τους εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που είχαν πολλά χρόνια ασφάλισης πριν το 2010 και ήθελε κάποια στιγμή να υπολογίζονται οι συντάξιμες αποδοχές τους με βάση τις αποδοχές που έπαιρναν σε όλο το ασφαλιστικό τους βίο και όχι με βάση την τελευταία καλύτερη πενταετία εντός της τελευταίας δεκαετίας. Ηθελε ακόμη η κυβέρνηση Παπανδρέου να μειώσει γι’ αυτούς τους εργαζόμενους τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξιμων αποδοχών, στα επίπεδα που είχε επιβάλει με τους αντασφαλιστικούς νόμους 3863 και 3865 στους εργαζόμενους που άρχισαν να ασφαλίζονται από την 1η Γενάρη του 2011.
Ψέμα οι αξιοπρεπείς ανταποδοτικές συντάξεις
Τέλος άνοιξης με αρχές καλοκαιριού του 2010, ο τότε υπουργός Εργασίας Α. Λοβέρδος δημοσιοποίησε το νομοσχέδιο, που στη συνέχεια ψηφίστηκε ως νόμος 3863. Τότε είχαμε φτιάξει έναν πίνακα, στον οποίο προβλέπαμε πόσο θα είναι οι συντάξιμες αποδοχές και η λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη, μετά από 16 χρόνια δουλειάς για τρεις κατηγορίες εργαζόμενων (ανύπαντρος χωρίς τριετίες, ανύπαντρος με πέντε τριετίες, παντρεμένος με πέντε τριετίες. Ο πίνακας αυτός ξαναδημοσιεύεται στη σελίδα 8 αυτού του φύλλου.
Οι συντάξιμες αποδοχές είναι ουσιαστικό στοιχείο στον υπολογισμό της σύνταξης, καθώς πολλαπλασιάζονται με τα ποσοστά αναπλήρωσης όλων των ετών απασχόλησης του εργαζόμενου και υπολογίζεται το ύψος της σύνταξης που θα πάρει. Ο Γ. Κατρούγκαλος, για λόγους δημαγωγίας, διαφοροποίησε τα ποσοστά αναπλήρωσης σε σχέση με τους αντιασφαλιστικούς νόμους 3863 και 3865, αυξάνοντάς τα ελαφρώς. Ομως, πλέον οι συντάξιμες αποδοχές για την ίδια περίοδο (2011-2027) θα είναι μικρότερες απ’ όσο τις υπολογίσαμε το 2010, λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης. Για πρακτικούς λόγως, όμως, θεωρούμε ότι θα είναι οι ίδιες μ’ αυτές που υπολογίσαμε το 2010. Το συμπέρασμα δεν αλλοιώνεται.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, οι λεγόμενες ανταποδοτικές συντάξεις των τριών αυτών εργαζόμενων θα είναι 86, 97 και 101 ευρώ, αντίστοιχα. Δηλαδή, ανταποδοτικές συντάξεις που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ούτε προνοιακά φιλοδωρήματα. Σημειώνουμε ότι για την ανταποδοτική σύνταξη δεν προβλέπεται συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού. Ακόμα κι αν προσθέσουμε και το τμήμα της λεγόμενης εθνικής σύνταξης, και πάλι το τελικό ποσό σύνταξης δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί προνοιακό επίδομα.
Μπορεί κανείς να ισχυριστεί στα σοβαρά, ότι συντάξεις του επιπέδου των 86, 97 και 101 ευρώ μπορούν ν’ αποτελέσουν κίνητρο για τους εργαζόμενους, ώστε να ενδιαφέρονται και πολύ περισσότερο να αγωνίζονται για να μη χάνεται ούτε ένα ένσημο ασφάλισης;
Το μόνο κίνητρο που απομένει σ’ έναν εργαζόμενο είναι να έχει από 50 έως 100 ένσημα (έστω και μερικής απασχόλησης) το χρόνο, προκειμένου να έχει δικαίωμα πρόσβασης στα δημόσια νοσοκομεία και να παίρνει παροχές σε χρήμα σε περίπτωση άδειες ασθένειας.
Ετσι, πέρα από την αθλιότητα των συντάξεων, δημιουργείται και ένα αντικίνητρο για την ίδια την ασφάλιση.
Με αυτό το ασφαλιστικό σύστημα θα φουντώσει η μαύρη αγορά εργασίας και η εισφοροδιαφυγή, σε βαθμό που θα διαλύσουν το ασφαλιστικό σύστημα (συντάξεις, κλάδο υγείας και προστασία έναντι εργατικών ατυχημάτων και ανικανότητας για εργασία).
Εθνική σύνταξη
Η περιβόητη εθνική σύνταξη θα καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Εντέχνως οι κολαούζοι-υποστηρικτές της αντιασφαλιστικής επίθεσης, κυβερνητικοί και μη, αφήνουν να καταλάβει το «πόπολο» ότι όλοι οι εργαζόμενοι που θα συνταξιοδοτηθούν θα παίρνουν τα 384 ευρώ το μήνα, ανεξάρτητα από τα έτη ασφάλισης. Πρόκειται για ένα ακόμα μεγάλο ψέμα.
Σύμφωνα με διάταξη του αντιασφαλιστικού νόμου 3863/2010, οι συνταξιούχοι θα παίρνουν τμήμα της λεγόμενης εθνικής σύνταξης, ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης. Αν συνέχιζε να ισχύει ο νόμος 3863/2010, οι ασφαλισμένοι θα έπαιρναν 1/35 της εθνικής σύνταξης για κάθε πλήρη χρόνο ασφάλισης. Στο παράδειγμά μας, οι εργαζόμενοι αυτοί θα έπαιρναν τα 16/35 των 360 ευρώ που είχε ορίσει η κυβέρνηση Παπανδρέου.
Με το σχέδιο Κατρούγκαλο, η βασική σύνταξη ονομάστηκε εθνική, το μέγιστο ποσό «ανέβηκε» από τα 360 στα 384 ευρώ, όμως το κλάσμα μειώθηκε σε 1/40 για κάθε χρόνο ασφάλισης. Με το σχέδιο Κατρούγκαλου, οι ασφαλισμένοι του παραδείγματός μας θα πάρουν τα 16/40 των 384 ευρώ και με την προϋπόθεση ότι θα βγουν στη σύνταξη στα 67 τους χρόνια. Διαφορετικά, θα χάσουν επιπλέον και 6/100 για κάθε χρόνο που υπολείπεται των 67.
Επειδή έτσι κι αλλιώς τα 16/40 των 384 ευρώ είναι ένα πενιχρότατο ποσό, υποθέτουμε ότι οι εργαζόμενοι του παραδείγματός μας συνταξιοδοτούνται στην ηλικία των 67 χρόνων, οπότε η εθνική σύνταξη που δικαιούνται θα είναι (384 Χ 16/40=) 153,60 ευρώ το μήνα!
Αν προσθέσουμε και τη λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη, θα φτάσουμε σε συνολικές συντάξεις 239,60, 250,60 και 254,60 ευρώ το μήνα, αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά δεν είναι απλώς πενιχρότατα. Είναι χαμηλότερα από το προνοιακό βοήθημα των 360 ευρώ το μήνα που έπαιρναν και θα παίρνουν οι εντελώς ανασφάλιστοι ή εκείνοι οι εργαζόμενοι πουν δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν τα 4.500 ένσημα προκειμένου να πάρουν την κατώτερη σύνταξη.
Τι κίνητρο ασφάλισης θα υπάρχει για έναν εργαζόμενο, όταν με 16 πλήρη χρόνια ασφάλισης (4.800 ένσημα, που φαντάζουν στόχος απλησίαστος για τους νέους που χτυπήθηκαν από την ανεργία της κρίσης) θα φτάσει σε συνολική σύνταξη που θα είναι χαμηλότερη από το προνοιακό βοήθημα που παίρνουν οι ανασφάλιστοι; Με τη διάθεση ν' αγωνιστεί ένας εργαζόμενος (και μάλιστα στις δυσμενείς συνθήκες που η κρίση διαμόρφωσε στην αγορά εργασίας) για να πάρει όλα τα ένσημά του; Η συνολική σύνταξη του εκκολαπτόμενου ασφαλιστικού συστήματος θα λειτουργεί ως αντικίνητρο στον αγώνα των εργαζόμενων για να μην χαθεί ούτε ένα ένσημο. Ετσι, θα φουντώσει η μαύρη αγορά εργασίας και η εισφοροδιαφυγή.
Αυτό το γνωρίζουν καλά οι εμπνευστές αυτού του εφιαλτικού ασφαλιστικού συστήματος. Γνωρίζουν ότι με αυτές τις άθλιες συντάξεις δημιουργείται αντικίνητρο για την ασφάλιση, αδυνατίζει η ασφαλιστική συνείδηση των εργαζόμενων και ενθαρρύνεται η μαύρη εργασία και η εισφοροδιαφυγή, σπορ στο οποίο οι καπιταλιστές -μικροί και μεγάλοι- επιδίδονται την περίοδο της κρίσης. Ομως, όχι μόνο αδιαφορούν γι' αυτή την τάση που θα αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα της αντιασφαλιστικής τους μεταρρύθμισης, αλλά φροντίζουν και να την τονώσουν!
Η «καλή μας» κυβέρνηση, που φροντίζει για την πλήρη ελευθερία στις κινήσεις των καπιταλιστών, προκειμένου να αυξηθεί αλματώδικα η κερδοφορία τους, με πολύ μειωμένη μάλιστα την καπιταλιστική παραγωγή, φρόντισε να εισάγει νέα διάταξη, με την οποία αφήνεται ελεύθερο το πεδίο νομιμοποίησης της μαύρης εργασίας, της εισφοροδιαφυγής και της δραστικής μείωσης των εισφορών τόσο στην πλήρη όσο και στη μερική απασχόληση. Πρόκειται για το άρθρο 60 του σχεδίου Κατρούγκαλου, που έχει τίτλο «Αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών». Πιο αναλυτικά γι’ αυτή την προωθούμενη ρύθμιση θα γράψουμε στα επόμενα φύλλα της εφημερίδας μας. Θα αναφερθούμε, επίσης, στις επιπτώσεις που θα επέλθουν τόσο στον κλάδο υγείας, μέσω της πλήρους διάλυσης του ΕΟΠΥΥ και του ΕΣΥ, όσο και στους άλλους τομείς προστασίας της εργατικής τάξης μέσα στον καπιταλισμό.
Με το αδυνάτισμα της ασφαλιστικής συνείδησης, αφού δε θα υπάρχει ισχυρό κίνητρο για να «κυνηγούν» οι εργαζόμενοι τα ένσημα, και με το φούντωμα της μαύρης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής, που ήδη υπάρχουν ως τάση στους καπιταλιστές, το ασφαλιστικό σύστημα θα μπει πιο βαθιά στο φαύλο κύκλο που ήδη βρίσκεται. Λιγότερα έσοδα στα ταμεία του, περισσότεροι συνταξιούχοι από τις προηγούμενες γενεές (έστω και με αυτές τις άθλιες συντάξεις), επομένως νέα ελλείμματα και νέα πετσοκόμματα των συντάξεων και των υπόλοιπων ασφαλιστικών παροχών.
Να γιατί λέμε ότι δεν έχουμε απλά μια αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση με τις συνήθεις περικοπές, αλλά μια μεθόδευση για την πλήρη διάλυση της Κοινωνικής Ασφάλισης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες τρίβουν τα χέρια τους και ετοιμάζουν «πακέτα» ακόμα και για τα φτωχά βαλάντια.