 |
| (Φωτ.: 05 Ιουλίου 2015. Τότε υπουργός Οικονομικών, ο Γιάνης Βαρουφάκης εισέρχεται στο Μέγαρο Μαξίμου την ημέρα της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος) |
Του Γιώργου Μπιλλίνη
Η συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη στον Αλέξη Παπαχελά ήταν άκρως αποκαλυπτική. Όχι τόσο γιατί αποκάλυψε γεγονότα που δεν γνωρίζαμε, αλλά κυρίως γιατί κατέδειξε τη γύμνια λογικής επάρκειας και επιχειρημάτων, τον ανορθολογισμό με τον οποίο πορεύτηκε η κυβέρνηση Τσίπρα στην περιβόητη διαπραγμάτευση.
Στη συνέντευξη του ο κ. Βαρουφάκης παρουσίασε τις δικές του εκδοχές. Και προσπάθησε να πείσει για το ισχυρό και το δίκαιο των θεωριών του, τις οποίες ενστερνίστηκαν τότε ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση ως «όπλα» για να πάνε στον «πόλεμο». Προσπάθησε να εξηγήσει πως η τακτική και οι επιδιώξεις του ήσαν ο μοναδικός ενάρετος δρόμος για την ανάκτηση της αξιοπρέπειας, την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της χώρας, για την επιτυχία. Στην προσπάθεια του αυτή είπε ψέματα, υπέπεσε σε αντιφάσεις, αντέστρεψε γεγονότα, είπε μισές αλήθειες.
1. Αρχικά ο τέως ΥΠΟΙΚ ισχυρίστηκε πως οι Θεσμοί είχαν σχέδιο εγκλωβισμού και απαξίωσης της κυβέρνησης της αριστεράς. Με σκοπό να την αποδομήσουν και να την οδηγήσουν στη συνθηκολόγηση. «Ο Σαμαράς και η συγκυβέρνηση του μετά την ήττα των ευρωεκλογών δεν τράβαγαν. Δεν μπορούσαν πολιτικά να αντέξουν το κόστος της αξιολόγησης», είπε. Οι Θεσμοί το διέγνωσαν, του τράβηξαν το χαλί, τον άφησαν χωρίς αξιολόγηση και λεφτά και περίμεναν την κυβέρνηση της αριστεράς στη γωνία, προκειμένου να την ταπεινώσουν. Διότι οι Θεσμοί ήσαν η πλευρά που δεν υπέβαλε προτάσεις κατά τον τέως υπουργό. Και προέβαιναν σε διαρροές ψευδών γεγονότων, ώστε να συκοφαντήσουν την ελληνική πλευρά.
Μα καλά, δεν γνώριζε ότι η τριμερής έκανε τη δουλειά της; Ότι την ενδιέφερε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το συμφωνημένο πρόγραμμα ασχέτως ποιος θα βρισκόταν στην κυβέρνηση. Τι περίμενε δηλαδή; Να επιδείξουν κατανόηση και ευνοϊκή μεταχείριση προς εκείνους που διθυραμβικά διατυμπάνιζαν σε όλους τους τόνους πως δεν πρόκειται να ξεπληρώσουν το χρέος, θα φάνε τα λεφτά των δανειστών και πως θα εκβιάσουν τους εταίρους τους βάζοντας φωτιά στα τόπια και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς; Οι Θεσμοί ουδέποτε αποδέχτηκαν ότι ένα πρόγραμμα συμφωνημένο και υπογεγραμμένο μπορεί να ξανατεθεί σε διαπραγμάτευση. Δεν το έκαναν με την κυβέρνηση Σαμαρά, που θεωρητικά ήταν πιο φιλική και συνεργάσιμη. Θα το έκαναν για τον εχθρικά διακείμενο ΣΥΡΙΖΑ; Εσείς βαυκαλιζόσασταν ότι πρέπει να ξαναγίνει διαπραγμάτευση. Εκείνοι δεν το είπαν, ούτε το αποδέχτηκαν ποτέ. Αυτή είναι η αλήθεια. Απλά παραχώρησαν χρόνο στην κυβέρνηση, για να της δώσουν τη δυνατότητα της αξιοπρεπούς αναδίπλωσης. Το τι καταλάβατε εσείς αποτελεί δικό σας πρόβλημα.
2. Ο κ. Βαρουφάκης απέφυγε να απαντήσει γιατί, αφού στον ΣΥΡΙΖΑ γνώριζαν από τον Ιούνιο του 2014 τις προθέσεις των εταίρων, δεν αποδέχτηκαν τον υποψήφιο ΠτΔ που πρότεινε η συγκυβέρνηση και να την αφήσουν άλλο ένα χρόνο να βγάλει εκείνη τα κάστανα από τη φωτιά και να βράσει στο ζουμί της. Γιατί βιάστηκαν να εκβιάσουν εκλογές και να αναλάβουν την εξουσία, αφού γνώριζαν τις δυσκολίες που τους περίμεναν;
Η απάντηση προφανώς είναι πως είχαν πειστεί για την αποτελεσματικότητα του υπερόπλου «εκβιασμός» και βιάζονταν να αποδείξουν πόσο εύκολα θα γονατίσουν Ε.Ε. και ΕΚΤ προβάλλοντας την απειλή του κουρέματος των 27 δισ. που στα πλαίσια του προγράμματος είχε χορηγήσει η ΕΚΤ. Απείλησαν δηλαδή να τινάξουν στον αέρα θεμελιώδεις ευρωπαϊκούς θεσμούς, για να κερδίσουν τη συνέχιση της ευημερίας με δανεικά! Επομένως το πρόβλημα μειωμένης αντιληπτικότητας και αδυναμίας κατανόησης των δεδομένων το είχαν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο υπουργός του.
3. Είπε ακόμη ότι στις 20 Φεβρουαρίου οι Θεσμοί αποδέχτηκαν αρχικά τις ελληνικές προτάσεις. Που ήταν το πάντρεμα του τρέχοντος προγράμματος με το περιβόητο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Αν είναι δυνατόν. Σε παιδάκια του δημοτικού απευθύνεται; Οι Θεσμοί που πίεζαν για τη λήψη πρόσθετων μέτρων και μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα αποδέχτηκαν να αυξηθούν οι κρατικές δαπάνες κατά 7-10 δισ. για να υλοποιηθούν οι πρόνοιες του αριστερού προγράμματος; Αυτός δεν ήταν γάμος, ήταν βιασμός. Συνιστούσε πλήρη ανατροπή δεδομένων. Και βέβαια οι Θεσμοί ουδέποτε θα είχαν αποδεχτεί παρόμοια πρόταση. Είναι φανερό πως ψεύδεται.
4. Το σημείο όμως στο οποίο αποδείχθηκε τραγικός ο τέως ΥΠΟΙΚ ήταν όταν αναφέρθηκε στο κλείσιμο των τραπεζών και στους περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων. Απόσεισε τη δική του ευθύνη και την ευθύνη της κυβέρνησης. Το εμφάνισε σαν εκβιασμό της άλλης πλευράς από την πρώτη στιγμή της διαπραγμάτευσης μέχρι την ημέρα που τελικά υλοποιήθηκε. «Μας απειλούσαν συνεχώς πως θα μας κλείσουν τις τράπεζες», είπε. Για να μας φοβίσουν.
Η ΕΚΤ ως επόπτης και ύστατος δανειστής έχει την εποπτεία των συστημικών τραπεζών και την υποχρέωση να της εφοδιάζει με ρευστότητα. Οι φόβοι των πολιτών για τα μελλούμενα είχαν οδηγήσει σε εκροή κεφαλαίων από τις τράπεζες ήδη από το φθινόπωρο του 2014. Αυτή επιτάθηκε μετά τη δυστοκία εκλογής ΠτΔ και ακόμη περισσότερο μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από την αριστερά. Πάνω από 40 δισ. αποσύρθηκαν από το τραπεζικό σύστημα μέσα σε λίγους μήνες. Όλο αυτό το διάστημα η ΕΚΤ τις εφοδίαζε κανονικά με ρευστότητα. Όχι απευθείας, αφού από τις 28/2 η χώρα βρισκόταν εκτός προγράμματος, αλλά μέσω της ΤτΕ και του ELA.
Σε αυτό το κλίμα φθάσαμε στις 26 Ιουνίου και στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Με πρόταση της κυβέρνησης υπέρ του υπερήφανου ΟΧΙ. Ήταν πλέον ηλίου φαεινότερο ότι το Grexit καιροφυλακτούσε στη γωνία. Την επομένη οι αποταμιευτές (ιδιώτες και επιχειρήσεις) πανικόβλητοι, στην προσπάθεια τους να προστατευθούν και να διασώσουν τα κεφάλαια τους, θα έτρεχαν μαζικά στις τράπεζες και θα ζητούσαν την ανάληψη των χρημάτων τους. Από τα 120 δισ. που είχαν απομείνει στο σύστημα, αν αφαιρεθούν 2-3 δεκάδες δισ. που είναι δεσμευμένα (για ενέχυρα, collateral κλπ) και τα κεφάλαια των φορέων του Δημοσίου, όλα τα υπόλοιπα ήσαν αναλήψιμα. Οι τράπεζες δηλαδή θα έπρεπε να ανταποκριθούν σε μια ζήτηση κεφαλαίων περί τα 80-90 δισ. Πού θα τα έβρισκαν; Το bank run θα τις οδηγούσε αυθημερόν είτε σε κλείσιμο, είτε σε άμεση χρεοκοπία. Εάν η ΕΚΤ επέλεγε να αφήσει ανοικτές τις τράπεζες μέσα σε αυτό το κλίμα, θα έπρεπε να τις εφοδιάσει και με τα ζητούμενα προς ανάληψη κεφάλαια. Δηλαδή 80 ακόμη δισ. σε συνέχεια των ήδη 85 - 87 που είχε ως τότε χορηγήσει στο σύστημα (ώστε να γεφυρώνεται το χάσμα των 120 δισ. καταθέσεων και των 210 δισ. χορηγήσεων).
Και τι μας λέει ο κ. Βαρουφάκης; Ότι η ΕΚΤ του έκλεισε τις τράπεζες. Δεν τις έκλεισε εκείνος και η κυβέρνηση του που με τις άφρονες πολιτικές τους δημιούργησαν την ανασφάλεια και τον πανικό, αλλά η ΕΚΤ και οι Θεσμοί! Δεν διευκρινίζει όμως τι ακριβώς ανέμενε από την ΕΚΤ. Να συνεχίσει να τροφοδοτεί τις τράπεζες με ρευστότητα, ακόμη κι αν τα απολήψιμα ποσά ανέρχονταν σε 80-90 δισ.; Εμφανίζεται δηλαδή ένας άνθρωπος, που θέλει να αντιμετωπίζεται ως σώφρων, να εγκαλεί την ΕΚΤ γιατί δεν διεύρυνε το «άνοιγμα» της στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα στα 170-180 δισ. Ποια θα ήταν η εικόνα του τραπεζικού συστήματος την επόμενη μέρα; Απλά δεν θα υπήρχαν τράπεζες με τη μορφή που τις γνωρίζουμε. Θα συνέχιζαν να έχουν χορηγήσεις 210 δισ., αλλά καταθέσεις 30 δισ. Θα επρόκειτο για ζόμπι, για κουφάρια και ασφαλώς όχι για τράπεζες. Και η ΕΚΤ θα ήταν εκτεθειμένη κατά 180 δισ. στο ελληνικό σύστημα, τα οποία ουδεμία περίπτωση υπήρχε να επιστραφούν από το ίδιο. Κι όμως έχει το θράσος να την εγκαλεί και να της χρεώνει… εκβιασμό.
Μια εκδοχή που δεν μπορεί να αποκλειστεί και που ίσως αποτελούσε την κρυφή επιδίωξη του κ. Βαρουφάκη ήταν να κρατήσει τις τράπεζες ανοιχτές και με συνεχή παροχή απεριόριστης ρευστότητας μέσω ELA να δοθεί η δυνατότητα των Ελλήνων να αναλάβουν τα χρήματα τους, ώστε να διασώσουν τα κεφάλαια τους και τη ζημία να την υποστούν τελικά η ΕΚΤ και οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι. Αν αυτή η σκέψη έχει βάση, μοιραία οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο τέως υπουργός αποδεικνυόταν αφενός αφελής (πιστεύοντας ότι υπήρχε περίπτωση η ΕΚΤ να συνεχίσει τη χρηματοδότηση), αφετέρου αγνοούσε ένα ακόμη βασικό κανόνα που διέπει τη χρηματοδότηση μέσω ELA. Και ο κανόνας αυτός είναι σαφής: εάν η χορηγηθείσα στο τραπεζικό σύστημα ρευστότητα δεν επιστραφεί στον πάροχο από το ίδιο το σύστημα, τότε αυτομάτως τα κεφάλαια αυτά μεταφέρονται και προσμετρώνται στο δημόσιο χρέος της χώρας. Και θα οφείλονται εσαεί από τους φορολογούμενους μέχρι να αποπληρωθούν.
5. Τέλος ο κ. Βαρουφάκης παρουσίασε ως δολιότητα του κ. Σόιμπλε και των σκληρών βορείων που επηρεάζονται από εκείνον την αιφνίδια πρόταση προς την ελληνική κυβέρνηση στη Ρίγα της Λετονίας για συμφωνημένη αποχώρηση της Ελλάδας από τη νομισματική ζώνη. Είναι το σημείο που τον πληγώνει ιδιαίτερα. Διότι στο σημείο αυτό χρεοκόπησαν οι θεωρίες του και εξώκειλε οριστικά ο τυχοδιωκτικός εκβιασμός των ασχέτων ιδεοληπτικών πολιτικών απατεώνων που ακόμη διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας. Ξεκίνησαν να πάνε στη μάχη νομίζοντας πως θα εκβιάσουν τους εταίρους με πρόκληση μεγάλης ζημιάς στην ελλειμματική θωράκιση της Ευρωζώνης. Μια τακτική που ως σύλληψη και ως υλοποίηση είναι απόλυτα εχθρική. Που δεν συνάδει σε εταίρο και συνεργάτη, μα σε αντίπαλο και εχθρό. Ζούσαν στο δικό τους φαντασιακό κόσμο. Μπέρδεψαν την επιθυμία με την πραγματικότητα. Φαντασιώθηκαν πως ζώστηκαν τα άρματα και ως άλλοι τζιχαντιστές θα πυρπολήσουν την Ευρώπη. Πως θα την αλλάξουν. Κι η Ευρώπη φοβικά θα υποκλιθεί στη μεγαλοσύνη των ιδεών τους. Και ξαφνικά τους «αποκαλύφθηκε» η ζοφερή πραγματικότητα. Δεν ήσαν οι εκβιαστές, μα οι εκβιαζόμενοι. Και αποδείχτηκαν απρογραμμάτιστοι, τυφλοί, μικρόνοες, ολίγιστοι. Μαξιμαλιστές, αλαζόνες, ανήθικοι. Είχαν άγνοια του τρόπου λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών. Και του τρόπου συμπεριφοράς των Ευρωπαίων.
Τους πληρώσαμε ακριβά και συνεχίζουμε να τους πληρώνουμε. Αφότου ανακάλυψαν ότι αδυνατούν να αλλάξουν την Ευρώπη, απλά άλλαξαν στόχευση. Πλέον αρκούνται στη δημιουργία και εγκαθίδρυση καθεστώτος στο εσωτερικό της χώρας.