ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ
Με την απόλυτη συμμόρφωση της κυβέρνησης στις εντολές της τρόικας για
την πλήρη ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σ’ έναν μοναδικό
Φορέα Ασφάλισης, αλλά κυρίως με την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των
570.000 αγροτών του ΟΓΑ στα επίπεδα εισφορών που πληρώνουν οι ελεύθεροι
επαγγελματίες του ΟΑΕΕ, έλυσε τον γόρδιο δεσμό του Ασφαλιστικού, ο
υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης, Γιώργος
Κατρούγκαλος.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Χ», το απόρρητο τελικό
σχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας στο Κυβερνητικό Συμβούλιο
Κοινωνικής Πολιτικής, που συνεδρίασε την Τρίτη το απόγευμα, προβλέπει
την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που πληρώνουν εισφορές με την
ένταξη όλων των αγροτών στο Ενιαίο Ταμείο Αυτοαπασχολουμένων (ΕΤΑΑ).
Η κυβέρνηση, στην τελική πρόταση που θα καταθέσει στους «θεσμούς» την
8η Ιανουαρίου για να ψηφιστεί από τη Βουλή μέχρι τις 15 Ιανουαρίου,
κατέληξε στον οδυνηρό συμβιβασμό που προβλέπει:
- Εναρμόνιση της βασικής σύνταξης με την κατώτατη.
- Δραματική αύξηση των εισφορών που πληρώνουν οι αγρότες στον ΟΓΑ και η εναρμόνισή τους με τις εισφορές των εργαζομένων στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ.
- Η διοχέτευση όλων των νέων (από το 2010) ασφαλισμένων στον ΟΓΑ στο ενιαίο σύστημα και η εναρμόνισή τους στο σύστημα που αφορά τους αυτοαπασχολούμενους.
- Διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης με εξίσωση εισφορών μεταξύ ΟΑΕΕ και ΟΓΑ.
- Εναρμόνιση της κατώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας με βάση τον κατώτατο μισθό.
Με το σχέδιο αυτό αυξάνεται θεαματικά ο αριθμός των εργαζομένων, που
συνεισφέρουν στο ασφαλιστικό σύστημα, ενώ οι 570.000 αγρότες θα
υποχρεωθούν όχι μόνον να πληρώνουν υψηλότερες εισφορές, αλλά και με βάση
τις πραγματικές τους αποδοχές – εισοδήματα από την απασχόληση.Με
κίνητρο ότι οι αγρότες θα απολαμβάνουν καλύτερες παροχές, ισότιμες με
τις καλύψεις των ελεύθερων επαγγελματιών, η σύνταξη για όλους τους αυτο
απασχολούμενους και τους αγρότες φυσικά θα συνδεθεί με τα δηλωθέντα
πραγματικά εισοδήματά τους.
Τι δήλωσαν το 2014
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου
Οικονομικών, οι εννέα στους δέκα αγρότες δήλωσαν, το 2014, ετήσιο
εισόδημα όχι μεγαλύτερο των 5.000 ευρώ, ενώ ποσοστό υψηλότερο του 5%, εκ
του συνόλου των φορολογούμενων με αγροτικό εισόδημα, δήλωσαν εισόδημα
πάνω από 12.000 ευρώ.Στο εξής, εφόσον και η αγροτική σύνταξη θα αποτελεί
συνάρτηση του ύψους των εισφορών που έχουν καταβληθεί, χιλιάδες αγρότες
–για να μην πάρουν τη χαμηλή βασική σύνταξη– θα δηλώνουν υψηλότερες
αποδοχές και θα πληρώνουν περισσότερες ασφαλιστικές κρατήσεις.
Οι βασικοί στόχοι της Ασφαλιστικής Μεταρρύθμισης παραμένουν αυτοί που από την αρχή έχουν επιβάλει οι δανειστές:
- Μείωση της κρατικής συμμετοχής στην ασφαλιστική δαπάνη.
- Αυτοχρηματοδότηση των Ταμείων.
- Εξισορρόπηση του συνταξιοδοτικού συστήματος μέσα από το ενιαίο σύστημα εισφορών παροχών.
Οι προτάσεις της κυβέρνησης
Στις λύσεις άμεσης απόδοσης, που προτείνει η κυβέρνηση, περιλαμβάνονται τα εξής:
- Όλα τα Ταμεία θα τεθούν κάτω από έναν Φορέα, συγκεκριμένα κάτω από το ΙΚΑ, σε ενιαία διοικητική, λειτουργική και οικονομική διαχείριση.
- Προβλέπεται μια μεταβατική περίοδος για το 2016, όπου οι διάφοροι κλάδοι ασφάλισης θα λειτουργούν ως υπο-τομείς κάτω από το ΙΚΑ και από το 2017 θα ενοποιούνται πραγματικά.
Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η κεντρική στόχευση για πλήρη
εναρμόνιση εισφορών-παροχών, καθώς και ενιαίων κανόνων διοίκησης και
οικονομικής λειτουργίας.Οι μεγάλες ανατροπές, που εισάγει το νομοσχέδιο
Κατρούγκαλου, αφορούν:
- Τη βασική σύνταξη
- Τα κατώτατα όρια
- Το ΕΚΑΣ
- Τον ΟΓΑ
- Τον ΟΑΕΕ
Αυτό σημαίνει ότι ο υπολογισμός της συντάξιμης παροχής θα γίνεται με
βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου και όχι με βάση τα πέντε καλύτερα
χρόνια της τελευταίας δεκαετίας, που προβλέπεται για το ΙΚΑ ή
με βάση τον τελευταίο χρόνο που εφαρμόζεται σε διάφορα ειδικά Ταμεία.
Κατά συνέπεια, θα μειωθούν όλες οι συντάξεις με βάση τον περίφημο
επανυπολογισμό τους, που ευαγγελίζεται ο κ. Κατρούγκαλος.
Η κυβέρνηση θα χρυσώσει το χάπι, αφήνοντας ανοιχτό το παράθυρο των
αυξήσεων του μέσου μισθού στο μέλλον που θα επηρεάσει θετικά τις
συντάξιμες αποδοχές.
Η νέα λίστα βαρέων και ανθυγιεινών
Μια σοβαρή επακόλουθη συνέπεια θα είναι ο επανακαθορισμός της λίστας
βαρέων και ανθυγιεινών και ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων,
καθώς όσες έχουν παραμείνει σε ειδικές κατηγορίες θα εξαλειφθούν.Αυτό,
με απλά λόγια, αφορά την ανατροπή του ειδικού καθεστώτος για ευάλωτες
κατηγορίες.
Καταργείται το ΕΚΑΣ
Η επανάσταση γίνεται στη συνολική επαναξιολόγηση του συστήματος που
αφορά τη βασική σύνταξη, την κατώτατη σύνταξη και το ΕΚΑΣ. Αυτό θα έχει
ως αποτέλεσμα την αποφυγή καταβολής και των τριών ποσών με τον άμεσο
διαχωρισμό του ποσού που προκύπτει μεταξύ του ασφαλιστικού και του
προνοιακού κομματιού.Για αυτό οι δανειστές επιμένουν να χωριστεί το
πεδίο των δικαιούχων σε τρία επίπεδα:
α) Για αυτούς που είναι κάτω από 15 χρόνια η παροχή θα καταβάλλεται
μετά από εισοδηματικό και περιουσιακό έλεγχο. Αυτό θα συνεπάγεται την
εναρμόνιση των κριτηρίων με εκείνα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος
(GMI).
Το ποσό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα είναι μικρότερο των
360 ευρώ. Άρα, αυτό σημαίνει ότι πλήττονται οι ανασφάλιστοι
συνταξιούχοι, μια και το ποσό που θα λαμβάνουν θα είναι λιγότερο καθαρά
προνοιακό και ταυτισμένο με το ΕΕΕ.
β) Στο εξής θα απαιτούνται 20 χρόνια ασφάλισης (όχι 15, που ισχύουν
σήμερα), προκειμένου οι εργαζόμενοι να δικαιούνται τη βασική σύνταξη των
360 ευρώ.
γ) ΕΚΑΣ θα δικαιούνται όσοι έχουν 25 χρόνια ασφάλισης αντί του
15ετίας που είναι σήμερα. Το σημαντικότερο,όμως, είναι ότι, για να γίνει
κάποιος δικαιούχος, θα πρέπει τα εισοδηματικά του κριτήρια να
βρίσκονται σύμφωνα με τα εκάστοτε όρια της φτώχειας.
Τα δημογραφικά στοιχεία
Στην τελική πρόταση του Γιώργου Κατρούγκαλου
περιλαμβάνονται ενδιαφέροντα δημογραφικά δεδομένα, που απεικονίζουν
πτυχές του ασφαλιστικού προβλήματος στην Ελλάδα.Στην Ελλάδα, το 2014,
γεννήθηκαν 92.148 άτομα. Οι γεννήσεις παρουσιάζουν μείωση κατά 2,1% σε
σχέση με το 2013.Οι θάνατοι παρουσίασαν αύξηση κατά 1,17% και ανήλθαν σε
113.740 άτομα από 111.794 το 2013.Η φυσική μεταβολή του πληθυσμού
(δηλαδή, η μεταβολή που οφείλεται μόνο στη διαφορά των γεννήσεων –
θανάτων χωρίς συνυπολογισμό της μετανάστευσης) παρουσίασε αρνητική
εξέλιξη, με φυσική μείωση του πληθυσμού κατά 21.592 άτομα.
Το 2050 το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών στην Ελλάδα, από το
20,7% το 2015 αναμένεται να φτάσει το 46,6% του συνολικού πληθυσμού,
δηλαδή ένας στους δύο Έλληνες θα είναι ηλικιωμένος. Στην ηλικιακή
κατηγορία των υπερηλίκων (άνω των 80), εκτιμάται ότι θα σημειωθεί
διπλασιασμός του μεριδίου, στο 12,7%. Τα ασφαλιστικά ταμεία χρειάζονται
επειγόντως ανανέωση και εμπλουτισμό εισφορών.
2.494.166 οι ανασφάλιστοι Έλληνες
Οι ανασφάλιστοι Έλληνες, το 2014, αποτέλεσαν το 25,2% του πληθυσμού
(2.494.166). Το μεγαλύτερο ποσοστό ανασφάλιστων εντοπίζεται στο ΙΚΑ, με
37,3%, ενώ στον αντίποδα με 5,3% βρίσκεται ο ΟΠΑΔ.
- Στο ΙΚΑ οι ανασφάλιστοι ανέρχονται σε 1.989.749.
- Στον ΟΓΑ σε 161.326.
- Στον ΟΑΕΕ σε 160.537.
- Στον ΟΠΑΔ σε 68.882.
- Στο ΕΤΑΑ σε 36.479.
- Στο ΕΣΑΑ σε 29.150.
- Στον Οίκο Ναύτου σε 28.823.
- Στο Ταμείο Ασφαλίσεως Προσωπικού ΟΤΕ σε 19.220.
- Στα υπόλοιπα Ταμεία σε 30.077.
Ένας στους τέσσερις Έλληνες σήμερα δεν πληρώνει εισφορές και, αν οι
συγκεκριμένοι εργαζόμενοι δεν επιστρέψουν στην παραγωγική διαδικασία, το
ασφαλιστικό πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρηθούν –προς το παρόν–
αλώβητες οι κύριες συντάξεις που καταβάλλονται σήμερα, θα εφαρμοστούν
άμεσα όλες οι εξοικονομήσεις πόρων που προβλέπονται από νομοθετικές
παρεμβάσεις του παρελθόντος, με πρώτες τις περικοπές σε μερίσματα,εφάπαξ
και στις επικουρικές συντάξεις άνω των 170 ευρώ.
Τι άλλαξε από την 1η Ιανουαρίου 2016
Αλλαγές και μειώσεις που ήδη έχουν ψηφιστεί εφαρμόζονται από χθες, 1η Ιανουαρίου 2016, και είναι οι εξής:
1.Αύξηση των ορίων ηλικίας, ώστε σταδιακά η πλήρης σύνταξη να δίνεται στα 67 (με εξαίρεση όσους έχουν 40 έτη ασφάλισης).
- Αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τρεις μήνες έως και έξι χρόνια για έξοδο με 35ετία.Στόχος είναι σταδιακά σύνταξη να καταβάλλεται με 40 έτη ασφάλισης στα 62.
- Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ. Με βάση όσα προβλέπονται στον Ν. 2458/97, όσοι από τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του Οργανισμού το 2016 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2015. Ωστόσο, η βασική σύνταξη αναπληρώνεται από την κύρια και δεν επέρχεται ουσιαστική μείωση στο τελικό ποσό.
- Μείωση κατά 1% του ποσοστού αναπλήρωσης για συντάξεις Δημοσίου και ασφαλισμένων σε Ταμεία ΔΕΚΟ – τραπεζών.
- Πάνω από 70.000 δικαιούχοι του ΕΚΑΣ θα χάσουν το επίδομα μέσω της καθιέρωσης αυστηρότερων εισοδηματικών κριτηρίων. Το σχετικό κονδύλι θα μειωθεί κατά 20%, ενώ στόχος είναι μέχρι το 2019 να έχει αντικατασταθεί από το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Παρασκήνιο» που κυκλοφόρησε το Σάββατο 2/1