Η νατοϊκή εμπλοκή αναμένεται ότι θα φέρει στην επιφάνεια τις πιο σημαντικές πτυχές των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, σε μια περίοδο κατά την οποίαν η χώρα μας (σ.σ. η οποία δεν διαθέτει Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας) επιχειρεί να βρει «πολιτικές» λύσεις για το θέμα αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών. Η νατοϊκή ναυτική διοίκηση MARCOM έχει ξεκινήσει τις συζητήσεις για την συγκρότηση της δύναμης η οποία θα σταλεί στο Αιγαίο, ενώ εμφανίζεται έτοιμη να εξετάσει πιθανά αιτήματα συμμετοχής σε αυτήν πολεμικών πλοίων και από άλλες χώρες.
Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Δημοσιογράφος-Αμυντικός αναλυτής
Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι το ΝΑΤΟ θα συμβάλλει καίρια στην επίλυση του ζητήματος (βλ. αφιέρωση από τον ΥΠΕΘΑ της συμφωνίας στην μνήμη των τριών θυμάτων του δυστυχήματος στην Κίναρο!) ενώ οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η όλη ιδέα της εμπλοκής της συμμαχίας είναι τουρκο-γερμανικής προελεύσεως. Οι ΗΠΑ δεν έχουν ξεκαθαρίσει εάν θα μετάσχουν με ναυτικές δυνάμεις στην επιχείρηση, ενώ νεότερες πληροφορίες αναφέρουν, ότι επειδή η ελληνική πλευρά δείχνει υπερβολική σπουδή να ξεκινήσει το συντομότερο η αποστολή των πλοίων, φαίνεται να «αμελεί» να θέσει προς συνεννόηση με την συμμαχία κάποια πολύ σημαντικά τεχνικά ζητήματα.
Μέχρι σήμερα και ιδιαιτέρως τα τελευταία εικοσιτετράωρα η τουρκική συμπεριφορά παρουσιάζεται συνεπής με τις αναθεωρητικές διεκδικήσεις της παραϊσλαμιστικής αναθεωρητικής νεο-οθωμανικής ηγεσίας της Άγκυρας. Ήδη οι τουρκικές αρχές και ενώ έχει γνωστοποιηθεί η διαδικασία αποστολής ναυτικών δυνάμεων της συμμαχίας έχουν προβεί σε σειρά ενεργειών αμφισβήτησης της κυριαρχίας καθώς και σε σειρά άλλων προκλητικών δράσεων (σ.σ. ΝΟΤΑΜ Κίναρος, αποστολή υδρογραφικού Τσεσμέ, παρενόχληση ιταλικού ερευνητικού Odin Finder).
Οι προαναφερόμενες κινήσεις αποκαλύπτουν και επιβεβαιώνουν τουρκική βούληση υπέρ της διατήρησης σε μέγιστο δυνατό βαθμό των προκλητικών απαιτήσεων, σε μια συγκυρία κατά την οποίαν η Ελλάδα βρίσκεται υπό πίεση. Οι ενέργειες αυτές οι οποίες ουδέποτε ήσαν ασυντόνιστες αλλά πάντοτε εντάσσονταν σε ένα ευρύτερο σχέδιο της Άγκυρας, συνιστούν μεθοδεύσεις και θα έπρεπε να μας απασχολήσουν σήμερα περισσότερο από άλλη περίοδο…
Αναφορικά με την επί θύραις νατοϊκή εμπλοκή εκτιμούμε ότι πρέπει να θέσουμε συγκεκριμένα ερωτήματα και συγκεκριμένα:
Α) Πόσα ναυτικά μίλια εύρος εναερίου χώρου αναγνωρίζει η συμμαχία, έξι ή δέκα;
Β) Τα οργανικά ελικόπτερα των φρεγατών που θα συμμετέχουν στην επιχείρηση, αναμένεται ότι θα εκτελούν υπερπτήσεις κατόπιν αδείας στην περιοχή του ΝΑ Αιγαίου, χώρο αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας από την αναθεωρητική Τουρκία. Θα υποβάλλουν σχέδια πτήσης, ακόμη και τα τουρκικά;
Γ) Ποια θα είναι η ελληνική αντίδραση σε ενδεχόμενη σκοπίμως προκλητική συμπεριφορά των εναέριων μέσων, τα οποία θα απονηώνονται από τουρκικό πολεμικό και θα εκτελούν έρευνες στην περιοχή των Ιμίων π.χ.;
Δ) Πως σκοπεύει η ελληνική πλευρά να αποτρέψει υπερπτήσεις τουρκικών εναέριων μέσων με νατοϊκό μανδύα σε περιοχές τις οποίες αμφισβητεί η Άγκυρα;
Ε) Πως θα αντιμετωπιστεί το ζωτικής σημασίας ζήτημα προστασίας της εθνικής περιοχής έρευνας και διάσωσης, ιδιαιτέρως στον επίμαχο γεωγραφικό χώρο του νότιου και νοτιοανατολικού Αιγαίου, από την αναμενόμενη προβολή τουρκικής απαίτησης μη αναγνώρισής του (βλ πρόσφατη ΝΟΤΑΜ για την περιοχή ερευνών στην Κίναρο);
ΣΤ) Πως θα αντιδράσει η ελληνική πλευρά εάν τουρκικό πολεμικό συνεργαστεί τηρώντας απολύτως εθνικούς όρους και κριτήρια με την τουρκική Διοίκηση Ασφάλειας Ακτών, σε συμβάν έρευνας και διάσωσης, αμφισβητώντας την εθνική κυριαρχία και την αντίστοιχη αρμοδιότητα της χώρας μας;
Ζ) Έχουν εκπονηθεί σχέδια κι έχει ληφθεί υπόψη περίπτωση κατά την οποίαν υπάρξει «τυχαία» αποβίβαση λαθρομεταναστών ή προσφύγων σε νησίδα την οποία αμφισβητεί η Άγκυρα και στη συνέχεια πριν ή και μετά από την διαβίβαση στοιχείων από την νατοϊκή δύναμη, εκκενωθεί από τις τουρκικές αρχές;
Πριν προχωρήσουμε οφείλουμε να ενημερώσουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν αποδέχεται 10 μίλια εύρος εθνικού εναέριου χώρου και εάν π.χ. ένα ελικόπτερο που βρίσκεται σε σκάφος που πλέει μεταξύ έξι και δέκα ναυτικών μιλίων, απονηωθεί έστω και για ένα εκατοστό αυτομάτως παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο…
Τα ανωτέρα επτά ερωτήματα δεν είναι τα μοναδικά, αλλά ελπίζουμε ότι το ΓΕΕΘΑ και συγκεκριμένα ο ναύαρχος Αποστολάκης θα έχει φροντίσει να λάβει εγκαίρως τα μέτρα του για την αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων, καθώς οφείλει να γνωρίζει ότι την όποια αποτυχία ή μη επιθυμητή τροπή την επωμίζονται σχεδόν αποκλειστικώς οι στρατιωτικοί.
Το ίδιο βεβαίως αφορά και την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία έσπευσε να επικροτήσει την νατοϊκή παρουσία, αμελώντας την ικανότητα της Τουρκίας να χειραγωγεί επιδέξια την συμμαχία σε διάφορα επίπεδα λήψης απόφασης, αλλά και την ικανότητά της να προξενεί προσχεδιασμένες κρίσεις εκμεταλλευόμενη τη νατοϊκή γραφειοκρατία.
Ως επιμύθιο, θέτουμε ένα στοχευμένο ερώτημα σε γνωρίζοντες, αρμοδίους και μη. Εάν αγαπητοί κύριοι πιστεύετε ότι η κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε είναι αποτέλεσμα της τουρκικής αδυναμίας ή λόγω της ηθελημένης γεωστρατηγικής σκοπιμότητας εκ μέρους της Άγκυρας, γιατί στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου όπου μεταξύ άλλων συζητείται το μεταναστευτικό, λάμπουν δια της απουσίας τους οι Έλληνες υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, ενώ προνομιακό ρόλο και θέση κατέχουν οι αντίστοιχοι Τούρκοι;