Ποιοι ανησυχούν ότι ο Ερντογάν, που πιέζεται για παραχωρήσεις στους Κούρδους ανατολικά, θα διεκδικήσει ανταλλάγματα προς τη Δύση
Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη
Οι εξελίξεις στο Αιγαίο βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, αλλά την ίδια ώρα έχει αρχίσει να διαμορφώνεται προσεκτικά, σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», κατάσταση επιφυλακής και για τη Θράκη.
Η έλευση του ΝΑΤΟ σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας περιόδου δοκιμασίας των σχέσεων με την Τουρκία, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα προσπαθήσει να προωθήσει τις παραδοσιακές επιδιώξεις της εις βάρος της χώρας μας.
Το Αιγαίο, η Κύπρος και η Θράκη αποτελούσαν ανέκαθεν τα τρία μέτωπα προκλήσεων και παράνομων διεκδικήσεων για την Αγκυρα, η οποία τώρα, λόγω των γεωπολιτικών ανακατατάξεων και του Προσφυγικού, επιχειρεί να επωφεληθεί με κινήσεις κατά της Ελλάδας. Στα δύο πρώτα μέτωπα έχει ήδη εκδηλώσει τις προθέσεις της με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Για το τρίτο θεωρείται κρίσιμο το προσεχές διάστημα, καθώς οι αποφάσεις για το συριακό πρόβλημα θα επηρεάσουν μια ολόκληρη αλυσίδα εξελίξεων.
Τα σύνορα
Οι παραχωρήσεις που πιέζεται, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας, να κάνει η Τουρκία στα ανατολικά της, κυρίως για καθεστώς αυτονομίας στους Κούρδους, δεν αναμένεται να συμφωνηθούν από πλευράς Ερντογάν δίχως ανταλλάγματα. Κι αυτά τα ανταλλάγματα θα επιχειρηθεί να προκύψουν στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας, δηλαδή σε ό,τι αφορά τις σχέσεις και τις διεκδικήσεις απέναντι στη δική μας χώρα.
Εύλογες είναι οι ανησυχίες που αναπτύσσονται σε πολιτικούς και διπλωματικούς παράγοντες ότι η Αγκυρα θα επιδιώξει να δημιουργήσει τις συνθήκες για την ανακίνηση την κατάλληλη στιγμή μειονοτικών ζητημάτων, καθώς καλλιεργεί το έδαφος συστηματικά εδώ και δεκαετίες στην περιοχή της Θράκης. Δεν έχουν περάσει άλλωστε πολλοί μήνες από την άνοιξη του 2015, όταν ο ψευδομουφτής της Ξάνθης Αχμέτ Μέτε είχε ζητήσει προκλητικά να διεξαχθεί δημοψήφισμα «προκειμένου να αποδειχθεί ότι στη Δυτική Θράκη υπάρχουν 150.000 Τούρκοι», όπως είχε χαρακτηριστικά υποστηρίξει.
Αυτό ήταν το αποκορύφωμα διάφορων κινήσεων που τα τελευταία χρόνια μεθοδεύει στην περιοχή η Αγκυρα για τη διαμόρφωση ενός «παράλληλου κράτους» στην εκπαίδευση, την υγεία κ.α., με προφανείς στόχους, ανάλογα με τις συγκυρίες. Ακόμη και ο διαφαινόμενος εγκλωβισμός εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων και παράνομων μεταναστών από μουσουλμανικές χώρες στην Ελλάδα και δη στις βόρειες περιοχές, ως συνέπεια του επιχειρούμενου κλεισίματος των συνόρων, θεωρείται ότι μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ εύφλεκτη παράμετρος των εξελίξεων. Ακόμη κι αν αυτά για ορισμένους παραπέμπουν σε θεωρίες συνωμοσίας, τα πραγματικά δεδομένα που προκύπτουν στον ευρωπαϊκό και διεθνή χάρτη με απίστευτους ρυθμούς και με ιστορικές ανατροπές πρωτοφανούς μεγέθους έχουν θέσει σε εγρήγορση τα πολιτικά και διπλωματικά επιτελεία.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια ώρα έχει παγώσει κάθε διεργασία γύρω από το Κυπριακό. Περίπου δύο χρόνια ύστερα από την επανέναρξη των συνομιλιών και την εικόνα περί προόδου που είχε διαμορφωθεί, η τελευταία ενημέρωση που υπάρχει στη Λευκωσία αναφέρει ότι επί της ουσίας η άλλη πλευρά έχει επανέλθει -όσον αφορά τα κρίσιμα ζητήματα και κυρίως τη «διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία»- στην αδιάλλακτη στάση. Αυτό δείχνει, όπως λέγεται, ότι η Τουρκία θεωρεί και το θέμα της λύσης στο Κυπριακό μια επιμέρους πτυχή του γενικότερου πακέτου για τη θέση που θα έχει υπό τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή.
Ενα καθοριστικό crash test θα αποτελέσει η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, την οποία η Αγκυρα θα θελήσει να εκμεταλλευτεί για να προστατεύσει και τα σύνορά της με τη Συρία. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, θα προσπαθήσει να μεταβληθεί σε ισότιμο εταίρο συμμετέχοντας στη συνδιαχείριση αρχικά του Αιγαίου. Τα θέματα των περιοχών ευθύνης και των επιχειρησιακού και τακτικού ελέγχου των δυνάμεων που θα ενεργούν στο Αιγαίο δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη και οι Τούρκοι ήδη αρνήθηκαν να περιπολούν οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις στις περιοχές της Δωδεκανήσου, που τη θεωρούν αποστρατικοποιημένη ζώνη, αμφισβητώντας έτσι τα κυριαρχικά δικαιώματά μας. Κάτι τέτοιο κινδυνεύει να αποτελέσει το πρώτο βήμα για να θεωρηθούν «γκρίζες» μεγάλες περιοχές του Αιγαίου, διότι η Τουρκία θα ισχυρίζεται ότι εφόσον η Ελλάδα δεν αντιδρά, αυτές οι θαλάσσιες περιοχές και ο εναέριος χώρος τους δεν της ανήκουν.
Καθοριστικής σημασίας θα είναι επίσης το θέμα της έρευνας και της διάσωσης, με δεδομένο ότι η Τουρκία αμφισβητεί την αρμοδιότητα της Ελλάδας να ασκεί στο Αιγαίο το δικαίωμα αυτό. Συνεπώς, αν το ΝΑΤΟ ενημερώνει πρώτα την Τουρκία για την ύπαρξη ανθρώπων στη θάλασσα και τα τουρκικά μέσα τούς περισυλλέγουν, αποκτά αυτό το δικαίωμα, το οποίο θα επικαλεσθεί και στο μέλλον. Το ερώτημα που γεννάται είναι τι θα συμβεί αν κάποιο ελληνικό πλοίο κινηθεί και κινηθεί ταυτόχρονα και τουρκικό πλοίο.
Κατά το δόγμα Λουνς, η ΝΑΤΟική δύναμη ενδεχομένως να μην παρέμβει. Και αν μεν η διάσωση γίνει από την ελληνική δύναμη, οι διασωθέντες θα πρέπει να μεταφερθούν στην ελληνική ακτή.
Παραβιάσεις
Αν όμως ένα πλοιάριο με άτομα βρίσκεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα και η ΝΑΤΟική δύναμη δώσει την πληροφορία στους Τούρκους και τους περισυλλέξει τουρκικό πλοίο, η Τουρκία αποκτά το δικαίωμα να παραβιάζει τα χωρικά μας ύδατα.
Και τι θα συμβεί, άραγε, στην περίπτωση κατά την οποία πλοιάριο με μετανάστες εντοπιστεί στην περιοχή των Ιμίων ή άλλης αμφισβητούμενης νησίδας και παρέμβει για έλεγχο τουρκικό σκάφος; Ανάλογο θέμα αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας μας μπορεί να προκύψει και στην περίπτωση της πτήσης εναέριων μέσων, δεδομένου ότι η χώρα μας για μεν τη θάλασσα αναγνωρίζει ως χωρικά ύδατα τα έξι ναυτικά μίλια για δε τον εναέριο χώρο τα 10, κάτι που όμως ούτε η Τουρκία ούτε το ΝΑΤΟ δέχονται...
Την ανησυχία για την εξέλιξη των σχέσεων της χώρας μας με την Τουρκία επιτείνει και ο υφιστάμενος συσχετισμός δυνάμεων στην ελληνική Βουλή.
Βουλή: Κρίσιμη η στάση των μουσουλμάνων
Η κυβερνητική πλειοψηφία των 153 βουλευτών μπορεί να θεωρείται συμπαγής, αλλά από τη στιγμή που η ψήφος των συνολικά τριών μουσουλμάνων βουλευτών ενδέχεται να κρίνει σε ένα λεπτό θέμα τις ισορροπίες, αυτό γεννά προβληματισμούς. Χωρίς μάλιστα να διατυμπανίζεται, αποτελεί, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», και μία από τις «αθόρυβες» αιτίες των διεργασιών για διεύρυνση της συμπολίτευσης, ώστε να μην υπάρχει ούτε σε θεωρητικό επίπεδο σχετικός κίνδυνος.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ