Με τον ανωτέρω τίτλο, άρθρο του σχολιαστή της Χουριέτ Σερκάν Ντεμιρτάς χαιρετίζει την καρποφορία των προσπαθειών της Ουάσιγκτον για την επανασύνδεση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο… ενώπιον του κοινού κινδύνου της τρομοκρατίας των Τζιχαντιστών. Η επικαιρότητα της διαπίστωσης και το προφανές ενδιαφέρον της για τους προβληματισμούς της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής δικαιολογεί τη μετάφρασή του.
Μετάφραση Μιχ. Στυλιανού
Σερκάν Ντεμιρτάς, Χουριέτ:
«Μιλώντας σε ομάδα ρεπόρτερ που ταξίδευαν μαζί του στη Σαουδική Αραβία, την τελευταία μέρα του 2015, ο Πρόεδρος Ερντογάν εξέπληξε πολλούς με τις δηλώσεις του για το Ισραήλ: «Το Ισραήλ έχει ανάγκη μιας χώρας όπως η Τουρκία στην περιοχή. Και εμείς επίσης πρέπει να παραδεχθούμε ότι χρειαζόμαστε το Ισραήλ. Αυτή είναι η πραγματικότητα στην περιοχή,» δήλωσε, απαντώντας σε ερώτηση για τις συνεχείς προσπάθειες συμφιλίωσης στις Τουρκο-Ισραηλινές σχέσεις.
Αυτή η δήλωση ήταν σημαντική όχι γιατί αποτέλεσε την υψηλότερου επιπέδου επιβεβαίωση της επιθυμίας της Τουρκίας για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, αλλά επίσης επειδή αποκάλυπτε ότι η Τουρκία θα αναπροσαρμόσει –εάν μόνο εν μέρει- την εξωτερική πολιτική της προς τα πραγματικά δεδομένα της Μέσης Ανατολής.
΄Όπως αναγνώρισε ο Ερντογάν, μια από τις σημαντικότερες πραγματικές συνθήκες στην περιοχή είναι ότι μια ισχυρή, έντιμη και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ θα καθιστούσε και τα δύο έθνη ασφαλέστερα, ιδιαίτερα σε στιγμή όπου η Μέση Ανατολή διέρχεται τις χειρότερες ημέρες της. Και οι δυο χώρες ανησυχούν για την αυξανόμενη απειλή που εγείρουν οι ακραίοι τζιχαντιστές και άλλες τρομοκρατικές ομάδες της περιοχή, ως υποπαράγωγο της συριακής αναταραχής.
Η διαδικασία εξομάλυνσης θα ολοκληρωθεί όταν οι δύο χώρες συμφωνήσουν στα δύο εναπομένοντα εκκρεμή σημεία: Την αποζημίωση και την τουρκική πρόσβαση στη Γάζα. Οι δύο πλευρές συζητούν ακόμη για το πώς η τουρκική ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα αλλά και σύμφωνα με τις ανάγκες ασφαλείας του Ισραήλ.
Αλλά όταν πρόκειται περί της Γάζας, θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν και η σημασία της Αιγύπτου ως κυρίας εξόδου του περίκλειστου χώρου. Υπό τον Πρόεδρο Σίσι, το Ισραήλ και η Αίγυπτος ανέπτυξαν καλύτερες σχέσεις, βασιζόμενες σε αμοιβαία κατανόηση των προτεραιοτήτων και αναγκών τους, ιδιαίτερα στη Γάζα και στη χερσόνησο του Σινά. Επίσης έχουν περίπου παρόμοιες θέσεις για την Χαμάς.
Από αυτήν ακριβώς την άποψη η εξομάλυνση των Τουρκο-Ισραηλινών σχέσεων παρακολουθείται στενά από τις αιγυπτιακές αρχές, που ανησυχούν ότι μεγαλύτερη τουρκική παρουσία στον θύλακο της Γάζας θα εξασθενήσει την εκεί επιρροή του Καίρου.
Περιττεύει να επαναληφθεί ότι θα ήταν πολύ ευκολώτερο για την Τουρκία, στο αίτημά της για μεγαλύτερη πρόσβαση στη Γάζα, εάν απολάμβανε καλύτερων σχέσεων με την Αίγυπτο. Γι’ αυτό οποιαδήποτε μερική αναπροσαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας θα πρέπει να περιλαμβάνει και την Αίγυπτο.
Ο Ερντογάν αποκάλυψε, κατά το ταξίδι του, την πρόθεση της Σαουδικής Αραβίας να μεσολαβήσει μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου και το θέμα επρόκειτο να απασχολήσει σημαντικό μέρος των συνομιλιών του πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου με τους Σαουδάραβες ηγέτες.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι η Τουρκία και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα επίσης επιδιόρθωναν τελευταία τις σχέσεις τους, οι οποίες είχαν περιέλθει σε ένταση, λόγω της έντονης αντίδρασης των ΕΑΕ στην οξύτητα της τουρκικής εκστρατείας σε βάρος του Αιγυπτίου Προέδρου Σίσι. Ο υπουργός των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε πρόσφατα πως σχεδιάζει να επισκεφθεί πολύ σύντομα τα ΕΑΕ, σε επίσκεψη που ενδεχομένως θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις των δύο κρατών. Αυτό θα εσήμαινε πως η Τουρκία μπορεί να συμφιλιωθεί με τον σημαντικώτερο σύμμαχο της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή του Κόλπου.
Το γεγονός ότι η Τουρκία θα φιλοξενήσει τους ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων στην Ισλαμική Διάσκεψη Κορυφής στα μέσα Απριλίου σημαίνει ότι θα πρέπει να προσχωρήσει γρήγορα σ’ αυτή τη διαδικασία αναπροσαρμογής.
Μαζί με τη Σαουδική Αραβία, οι Ηνωμένες Πολιτείες από μακρού κατέβαλαν προσπάθειες να πείσουν την Τουρκία να αναγνωρίσει τις υφιστάμενες πραγματικές συνθήκες στη Μέση Ανατολή και να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. ΄Ισως στο μέλλον να υπάρξουν καιροί όπου η Τουρκία δεν θα χρειάζεται την παρώθηση άλλων χωρών για να ευθυγραμμίσει την πολιτική της με τις πραγματικές συνθήκες στη περιοχή και τον κόσμο» - ελπίζει ο σχολιαστής της Χουριέτ.