Μηρυκάζουμε ακαταπαύστως από το 2010, πως “η κρίση, μπορεί να λειτουργήσει ως ευκαιρία...” προκειμένου να δούμε τα πράγματα και τις συλλογικές ευθύνες μας όπως πραγματικά είναι, κι' όχι όπως τα φτιασιδώναμε βολικά επί δεκαετίες. Ιδίως στα χρόνια της επίπλαστης, δανειακής ευμάρειας, του υπερκαταναλωτισμού πέραν των δυνατοτήτων μας, της ψευδαίσθησης ότι αυτή η εικονική πραγματικότητα θα βαστούσε για πάντα. Κανείς και τίποτε δεν θα την (μας...) απειλούσε.
Κοντά 7 χρόνια μιας διαρκώς επιδεινούμενης κρίσης, επιμένουμε να ισχυριζόμαστε σε κάθε νέο χτύπημα ότι “η κατάσταση μας ανάγκασε να μάθουμε από τα παθήματά μας, να γίνουμε ρεαλιστές, να προσγειωθούμε, αναγκαστικά έστω, στην πραγματικότητα. Περισσότερο ως παρηγορητική παραμυθία για “ν' αντέξουμε...”, πιο πολύ ως ξόρκι για τα χειρότερα, παρά γιατί πιστεύουμε ότι αλλάξαμε. Χειρότερα ακόμη, ότι θέλουμε ν' αλλάξουμε.
Ξεσκίσαμε τον Πάγκαλο για εκείνο το “όλοι μαζί τα φάγαμε...”, όχι για την ισοπεδωτική υπερβολή του και την διάχυση των ευθυνών ισομερώς μεταξύ ανόμοιων συνόλων, αλλά για να μην παραδεχθούμε πως για να φθάσει μια χώρα σε τέτοιο κατάντημα, δεν μπορεί, και η κοινωνία έχει μερίδιο στις ευθύνες . Όλοι μας, μ' άλλα λόγια, σε ατομικό επίπεδο, κι' όχι μονάχα η πολιτική τάξη-την οποία, άλλωστε, εμείς εκλέγαμε...
Είναι δεδομένο ότι το “σύστημα”, όπως μάθαμε να αποκαλούμε τον ανεπαρκή για τις ανάγκες των καιρών κοινοβουλευτισμό μας και την κεντρική δομή του κράτους, έχει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθυνών. Με βασικό μπούσουλα τις πελατειακές σχέσεις και την με κάθε θυσία νομή της εξουσίας, δεν επενέβαινε για να διορθώσει την λάθος πορεία, δεν έδινε λύσεις βιώσιμες και με προοπτική, αλλά με κύριο γνώμονα την... τετραετία και αυτή που προέκυπτε μετά τις κάθε εκλογές, έσπρωχνε τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Και εξαγόραζε την ψήφο μας, μας κανάκευε με ψέματα και μισές αλήθειες, μας παραπλανούσε. Κι' εμείς, ακόμη και όταν καταλαβαίναμε τι συμβαίνει, βολεμένοι συνεχίζαμε τον “χορό”. Έναν χορό του Ζαλόγγου...
Η μεγαλύτερη ευθύνη του “συστήματος”, είναι πως (διαχρονικά και διακομματικά) συνέχισε να φοβάται την αλήθεια, όπως ο διάολος το λιβάνι, κι' αφ' ότου ενέσκηψε η κρίση. Αντί εξ αρχής να εξηγήσει στην κοινωνία σε ποιο επικίνδυνη δίνη αναξιοπιστίας και υπανάπτυξης έχουμε βρεθεί, αντί να μας ταρακουνήσει λέγοντάς μας ότι για να αποφύγουμε τον όλεθρο απαιτούνται μεγάλες θυσίες, ιδρώτας και αίμα, σκληρή δουλειά, πλήρης απομάκρυνση από την νοοτροπία των “κεκτημένων”, αναγκαστική υποβάθμιση του βιοτικού μας επιπέδου μέχρις να έρθει, όταν έρθει η προοπτική στέρεης παραγωγικής και ανταγωνιστικής ανάκαμψης, μας αποπροσανατόλισε. Η “ζάχαρη” με την οποία πασπάλιζε το κάθε σκληρό και αναγκαίο μέτρο, ήταν η... υπόσχεση ότι “σε λίγο καιρό, όλα θα γίνουν όπως πριν”. Ένα χυδαίο,ηθελημένο, πάλι πελατειακής φιλοσοφίας ψέμα, στην ολέθρια λογική του να κερδίσουν χρόνο και... “βλέποντας και κάνοντας”.
Όλες οι μετά κρίση κυβερνήσεις, φυσικά και στον υπερθετικό βαθμό και η σημερινή, δεν τόλμησαν την ρήξη με το κακό παρελθόν των κομμάτων τους, και με την κακομαθημένη από τα ίδια κοινωνία. Τα περιβόητα “σκληρά μνημόνια”, τα εφάρμοζαν (κατ' ανάγκην και μόνο...) επιλεκτικά και με τρόπο που δεν θα έθιγε την “δημοφιλία” τους. Για να μην συγκρουστούν με μολυσματικές συνήθειες των “παλιών καλών ημερών”, να μην θίξουν “πελάτες”, να μην περιφρονήσουν κακοήθειες συντεχνιακές και διαταράξουν ισορροπίες, απέφυγαν με ιερή προσήλωση κάθε εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση που προέβλεπαν τα μνημόνια για να υπάρξει δημοσιονομικό όφελος και αναπτυξιακή προοπτική, και εφηύραν την ... καραμέλα των “ισοδύναμων”. Για κάθε μεταρρύθμιση που... ανέβαλαν, αποφάσιζαν οριζόντιες περικοπές εισοδημάτων και υπερβολική φορολογία, που αποξέραινε ακόμη περισσότερο την ήδη άνυδρη οικονομία...
Το αποτέλεσμα, το βρίσκουμε διογκωμένο σήμερα μπροστά μας- όπως το βρίσκαμε κάθε φορά που η (όποια) κυβέρνηση ολιγωρούσε. Η δραματική μείωση της καταναλωτικής δύναμης του κόσμου, η πλήρης αδυναμία σε ολοένα και διευρυνόμενο τμήμα των πολιτών να πληρώνουν τους τρελούς φόρους (προτιμούν να ταΐζουν την οικογένεια...), η επιδείνωση των δημοσιονομικών, επιβάλλουν τώρα ακόμη σκληρότερες (από όσο ήταν αρχικά) μεταρρυθμίσεις και εκλογικεύσεις. Το ασφαλιστικό, δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Ότι δεν κάναμε, για ν' αποφύγουμε το πολιτικό κόστος στα 7 χρόνια της κρίσης, θ' αναγκαστούμε τώρα πια να το κάνουμε με απείρως μεγαλύτερο. Και όχι μόνο πολιτικό...
Μόνη διέξοδος διαφυγής και ελπίδας κάποτε να αρχίσουμε να γινόμαστε κανονικό κράτος, είναι η κατανόηση ότι αυτά που ξέραμε, πρέπει να τα ξεχάσουμε. Τις “παλιές, καλές μέρες” της ασυδοσίας και της καλλιεργούμενης αυταπάτης, δεν θα τις ξαναζήσουμε -και δεν πρέπει να τις ξαναζήσουμε- ποτέ. Η πολιτική τάξη, έχει την ιστορική ευθύνη ν' αποδεχθεί (γιατί βαθιά μέσα της το γνωρίζει...) ότι για την κατεπειγόντως αναγκαία επανεκκίνηση της χώρας, από χαμηλότερο επίπεδο αλλά με την προσδοκία της σταδιακής βελτίωσης, απαιτείται υπερκομματική συνεννόηση ΤΩΡΑ! Μόνο έτσι θα πάψει υφιστάμενο το “πολιτικό κόστος” για κάθε κόμμα, μόνο έτσι θα πεισθεί η κοινωνία ν' ανασκουμπωθεί, να υποστεί τις αναγκαίες θυσίες, να πάψει να γυρεύει... “σωτήρες” που θα σκίζουν μνημόνια και θα υπόσχονται να φέρουν το μάνα εξ ουρανού. Είτε την πουν “οικουμενική” είτε την... αναβαθμίσουν σε “εθνικής σωτηρίας”, Τσίπρας, Μητσοτάκης και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί που δεν αεροβατούν, οφείλουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε μια κυβέρνηση που επιτέλους θ' αφήσει τους μικροκομματικούς “επικοινωνισμούς”, θ' αρχίσει να παράγει ρεαλιστική πολιτική, να δίνει λύσεις -όσο επώδυνες- με προοπτική. Είναι η ύστατη ελπίδα. Αν την χάσουν κι' αυτή, αποχαιρέτα την Ελλάδα που φεύγει...