Η βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα, σε περιοχή που θεωρείται η καρδιά του τουρκικού κράτους, είναι ένα γεγονός που δεν μπορεί να το εξετάσει κανείς εάν δεν προσπαθήσει να απαντήσει στο ερώτημα «ποιον εξυπηρετεί». Οι απαντήσεις δεν είναι ούτε εύκολες, ούτε άμεσες. Ίσως είναι ακόμα νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα. Σε τέτοιου είδους χτυπήματα, με θύματα (28 νεκροί και 61 τραυματίες), δεν χρειάζονται ούτε αστήρικτες θεωρίες, από τη μια, ούτε αφελείς εκτιμήσεις, από την άλλη.
Η εξέταση των δεδομένων μπορεί να μας οδηγήσει σε ορισμένα συμπεράσματα, τα οποία σίγουρα απέχουν από την συνηθισμένη απάντηση του τουρκικού κράτους, μετά από τέτοιου είδους χτυπήματα: Φταίνε οι Κούρδοι, φταίνε οι «τρομοκράτες». Παράλληλα, κανείς δεν μπορεί να μη σκεφτεί το τεράστιο και δαιδαλώδες κράτος και παρακράτος της Τουρκίας, σε όλες τις εξελίξεις.
Λόγω της επίθεσης ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου δεν πήγε στις Βρυξέλλες, όπου διεξάγεται η σύνοδος Κορυφής της ΕΕ. Να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει συνάντηση με τους Τούρκους ηγέτες, στις αρχές Μαρτίου. Χτες, πάντως, στη σύνοδο, δεν συζητήθηκε μόνο το προσφυγικό, αλλά και το μέλλον των σχέσεων ΕΕ με τη Μεγάλη Βρετανία. Οι κινήσεις της Μεγάλης Βρετανίας δεν γίνεται να αγνοηθούν στη γεωπολιτική σκακιέρα. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τις κινήσεις των ΗΠΑ, στην περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, αλλά και ιδιαίτερα όσον αφορά τη Συρία, το ρόλο του ISIS και την αντιμετώπιση του Κουρδικού. Ειδικά στο θέμα του Κουρδικού υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα και αντιφάσεις στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, αλλά αυτό είναι θέμα που θα έχει ενδιαφέρον να αναλυθεί ξεχωριστά, σε ένα άλλο κείμενο.
Τα γεγονότα δεν εξελίσσονται μόνο στην ΕΕ, όπως θέλουν να παρουσιάσουν ορισμένοι, για τους δικούς τους λόγους. Ρωσία και ΗΠΑ έχουν ενεργό παρουσία στη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή. Πρόσφατα ο Ρώσος πρωθυπουργός, Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε πως ορισμένα σχέδια «μπορεί να οδηγήσουν σε ολοκληρωτικό, μακροχρόνιο πόλεμο». Συγκεκριμένα, εννοούσε σχέδια «όπως αυτά της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της» και ακόμα πιο συγκεκριμένα «για την πραγματοποίηση χερσαίας επέμβασης στο συριακό έδαφος με πρόσχημα την καταπολέμηση των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους». Η στάση της Ρωσίας, άλλωστε, εξηγείται, αφού και αυτή επιδιώκει να εξυπηρετήσει τα γεωπολιτικά της συμφέροντα.
Εάν θεωρήσουμε πως τα βασικά ζητήματα που εμφανίζονται, μπροστά, στις διεθνείς διεργασίες αυτή την περίοδο είναι η κατάσταση στη Συρία, το Κουρδικό, που πλέον γίνεται θέμα πρώτης γραμμής, και φυσικά το προσφυγικό, τότε θα έχουμε μόνο ένα μέρος της εικόνας. Όχι γιατί δεν είναι αυτά τα θέματα, αλλά διότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάλυση των ενδοιμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Πολλές κινήσεις ισχυρών μπορεί να φαίνονται ακόμα και αντιφατικές, εάν δεν γνωρίζει κανείς τις ιδιαίτερες συνθήκες, κάθε φορά, και τα συμφέρονται που διακυβεύονται. Τα συμφέροντα αυτά είναι πάντα οικονομικά και πολιτικά, που συνδέονται με τον έλεγχο της περιοχής.
Το προσφυγικό έχει γίνει άλλοθι επεμβάσεων για αυτούς που διαμόρφωσαν την καταστροφή. Έχει γίνει άλλοθι για αυτούς που κατασκεύασαν τις συνθήκες πολέμου και φτώχειας, για να κάνουν χιλιάδες και χιλιάδες το ταξίδι ελπίδας και απελπισίας, προς την Ευρώπη.
Ούτε η Γερμανία (ως κυβέρνηση) έγινε ευαίσθητη για τους πρόσφυγες ούτε οι «ευρωπαϊκές αρχές» βρίσκονται σε κρίση. Αυτά είναι κουβέντες για να τις λένε ορισμένοι και να φτιάχνουν κλίμα, στο εσωτερικό των χωρών τους. Οι «ευρωπαϊκές αρχές», για την ακρίβεια οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είχαν παρά μόνο συγκεκριμένα κριτήρια: Την εξυπηρέτηση συμφερόντων στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και την προσπάθεια συμβιβασμών (εντός ΕΕ) μεταξύ των κυρίαρχων χωρών. Ας μη γελιόμαστε, άλλωστε, η ΕΕ δεν υπήρξε ποτέ ενιαία στην άσκηση πολιτικής.
Πάντως, ένα είναι σίγουρο: Η παρουσία του ΝΑΤΟ, στο Αιγαίο, δεν είναι ανθρωπιστική. Δεν ενδιαφέρεται για τους πρόσφυγες. Αποτελεί κίνηση για πιο έντονη παρέμβαση, στην ευρύτερη περιοχή. Η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο είναι επικίνδυνη, για τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν. Και κάτι τελευταίο που δεν πρέπει να ξεχνάμε: Το ΝΑΤΟ βρίσκεται στο Αιγαίο, με ευθύνη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ