Τα πρώτα σενάρια για τον φόρο ακινήτων που θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ έχουν αρχίσει να εξετάζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται για τις αρχικές "δοκιμές" μιας αλλαγής που θα πρέπει να λύσει μια πολύ δύσκολη εξίσωση. Να δημιουργηθεί, δηλαδή, ένας φόρος που θα συνεχίσει να φέρνει τα σημερινά έσοδα του ΕΝΦΙΑ, δηλαδή τουλάχιστον 2,65 δισεκατομμύρια ευρώ σε ταμειακή βάση (διότι η συνολική βεβαίωση του φόρου ανέρχεται σε 3,3 δισεκατομμύρια) αλλά και να μεταφέρει φορολογικό βάρος από τους μικροϊδιοκτήτες, σε αυτούς που έχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία διαφυλάσσοντας παράλληλα και την εισπρακτική επιτυχία του φόρου. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος μαζί με τα χλωρά να καούν και τα ξερά, να κληθούν, δηλαδή, να πληρώσουν περισσότερα, έστω και λίγα, οι μεσαίοι ιδιοκτήτες, αυτοί με μια κατοικία και ένα ακόμη ακίνητο, η οποίοι ανήκουν στη μεσαία τάξη που έχει ήδη προ πολλού εξαντλήσει τη φοροδοτική της ικανότητα. Ακόμα και μερικές δεκάδες ευρώ παραπάνω μπορεί να σημάνουν και τη στάση πληρωμών προς την Εφορία ακόμα και από αυτούς που συνεχίζουν να πληρώνουν.
Η επίλυση αυτής της παραπάνω εξίσωσης περνά, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομικών, από την πλήρη ανατροπή του τρόπου με τον οποίο υπολογίζεται σήμερα ο ΕΝΦΙΑ. Ο φόρος ακινήτων σήμερα είναι δυο φόροι σε έναν. Από τη μια υπάρχει ο κύριος φόρος που υπολογίζεται με συντελεστή ευρώ ανά τετραγωνικό, που φθάνει ακόμη και στα 14 ευρώ ανά τετραγωνικό κτίσματος και υπάρχει και ο συμπληρωματικός φόρος που έχει αφορολόγητο 300.000 ευρώ και υπολογίζεται με βάση τη συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε φορολογούμενου.
Το σχέδιο
Πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με στελέχη του που μίλησαν στο "Κ", είναι να καταργηθεί πλήρως ο φόρος ανά τετραγωνικό που ουσιαστικά δεν αφήνει αφορολόγητο ούτε ένα τετραγωνικό κατοικίας και όλος ο φόρος να υπολογίζεται όπως σήμερα ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ, δηλαδή αποκλειστικά με βάση την αξία.
Στην πράξη, πρόκειται για ολική επαναφορά του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας που ίσχυε έως το τέλος του 2014, όταν τα έσοδα που έφερνε αθροίστηκαν με το περιβόητο χαράτσι (ΕΕΤΗΔΕ) για να προκύψει ο ΕΝΦΙΑ.
Ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει με βάση τις νέες μειωμένες αντικειμενικές αξίες. Με δεδομένο ότι η μείωση των αντικειμενικών ήταν μεσοσταθμικά της τάξης του 15% για να επιτευχθεί το εισπρακτικό αποτέλεσμα των τουλάχιστον 2,65 δισεκατομμυρίων ευρώ πρέπει η νέα κλίμακα υπολογισμού του φόρου να έχει πολύ υψηλούς συντελεστές, που θα ξεκινούν τις επιβαρύνσεις όχι μόνο στους μεγάλους ιδιοκτήτες αλλά και πιθανόν στους μεσαίους.
Τα σενάρια
Το πρώτο και βασικότερο σενάριο είναι να θεσπιστεί ένα μικρό αφορολόγητο όριο αξίας της ακίνητης περιουσίας προκειμένου να απαλλαγούν από τον φόρο ακινήτων όσοι φορολογούμενοι έχουν απλώς μια κατοικία μικρής επιφάνειας σε μια περιοχή με χαμηλή τιμή ζώνης. Το αφορολόγητο όριο θα μπορούσε να είναι της τάξης ακόμη και των 30.000 ή 40.000 ευρώ. Οι φορολογικοί συντελεστές πάνω από το αφορολόγητο όριο θα κλιμακώνονται ξεκινώντας από το 0,2% ή 0,3% και θα μπορούν να φθάσουν ακόμη και στο 3% για πολύ μεγάλες ακίνητες περιουσίες, όπως, για παράδειγμα, στο κλιμάκιο πάνω από τα 3 εκατομμύρια ευρώ.
Το δεύτερο σενάριο που εξετάζεται από το υπουργείο Οικονομικών είναι ο υπολογισμός του φόρου βάσει της αξίας από το πρώτο ευρώ χωρίς αφορολόγητο, αλλά με την παροχή έκπτωσης φόρου μέχρι ένα όριο αξίας. Στην πράξη αυτό θα οδηγεί σε ένα έμμεσο αφορολόγητο όριο για όσους έχουν πολύ χαμηλής αξίας ακίνητα αλλά το αφορολόγητο όριο δεν θα το καρπώνονται όσοι έχουν ακίνητη περιουσία πάνω από ένα όριο, όπως, για παράδειγμα, πάνω από τις 50.000 ευρώ.
Τα στοιχεία
Τα στοιχεία από τον ΕΝΦΙΑ που έχει στη διάθεσή του το "Κ" δείχνουν ότι 2,6 εκατομμύρια φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν φόρο έως και 200 ευρώ ετησίως. Το συνολικό ποσό που καλούνται να πληρώσουν ανέρχεται σε 228 εκατομμύρια ευρώ, από τα 3,3 δισεκατομμύρια που είναι η συνολική βεβαίωση του φόρου. Αυτά τα 228 εκατομμύρια ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν τα υπόλοιπα 3,5 εκατομμύρια ιδιοκτητών, ανεβάζοντας έτσι τον μέσο φόρο για αυτούς κατά 65 ευρώ στον καθένα.
Τα παραδείγματα
Παράδειγμα 1
Φορολογούμενος που έχει σήμερα στην κατοχή του ένα διαμέρισμα 115 τετραγωνικών μέτρων στον Χολαργό, ένα οικόπεδο 500 τετραγωνικών μέτρων στου Ζωγράφου και πέντε αγροτεμάχια στην περιοχή της Αργολίδας, καλείται με τον ΕΝΦΙΑ να καταβάλλει συνολικό φόρο 1.200 ευρώ. Η συνολική αντικειμενική αξία των παραπάνω ακινήτων είναι 350.000 ευρώ. Με τη θέσπιση κλίμακας φορολόγησης με 40.000 ευρώ αφορολόγητο όριο θα φορολογηθεί για τα υπόλοιπα 310.000 με έναν μέσο συντελεστή που θα ανέρχεται τουλάχιστον στο 0,5%. Με δεδομένο ότι θα κληθεί να καλύψει και το κόστος του αφορολόγητου ορίου για όσους απαλλαγούν από τον φόρο, ο συγκεκριμένος μεσαίος ιδιοκτήτης θα κληθεί να πληρώσει έως και 1.500 ευρώ, δηλαδή 300 ευρώ περισσότερα σε σχέση με αυτά που πληρώνει σήμερα.
Παράδειγμα 2
Ιδιοκτήτης σημαντικής ακίνητης περιουσίας, δηλαδή αντικειμενικής αξίας άνω των 4 εκατομμυρίων ευρώ (εμπορικά ακίνητα στην περιοχή του Κολωνακίου, οικόπεδο στην περιοχή της Βουλιαγμένης) πληρώνει σήμερα ΕΝΦΙΑ ύψους 60.000 ευρώ ετησίως. Με την καθιέρωση της φορολόγησης βάσει της αξίας θα κληθεί να πληρώσει μέσο φόρο τουλάχιστον 2% και θα καταβάλει το ποσό των 80.000 ευρώ, δηλαδή 20.000 ευρώ περισσότερα.
Παράδειγμα 3
Φορολογούμενος έχει στην κατοχή του ένα και μοναδικό διαμέρισμα 40 τετραγωνικών μέτρων στην περιοχή του Περάματος, αντικειμενικής αξίας 28.000 ευρώ. Ενώ σήμερα καταβάλλει ΕΝΦΙΑ ύψους 120 ευρώ (3 ευρώ ανά τετραγωνικό), με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα απαλλαγεί από τον φόρο διότι καλύπτεται από το αφορολόγητο.
Παράδειγμα 4
Ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος 120 τετραγωνικών στην περιοχή του Χαλανδρίου και ενός καταστήματος 90 τετραγωνικών στην περιοχή του Χαϊδαρίου συνολικής αντικειμενικής 290.000 ευρώ πληρώνει σήμερα ΕΝΦΙΑ ύψους 756 ευρώ (επειδή η αξία είναι κάτω των 300.000 δεν ενεργοποιείται ο συμπληρωματικός φόρος). Με την καθιέρωση κλίμακας φορολόγησης με μέσο συντελεστή 0,3% στην αξία των 290.000 ο ιδιοκτήτης θα κληθεί να πληρώσει 870 ευρώ, δηλαδή 116 ευρώ περισσότερα.
Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.