Αν κάποιος θελήσει να προβεί σε εκτίμηση για τα μελλούμενα της ανθρωπότητας θα πρέπει να εξετάσει καταρχήν δύο παράγοντες: τον παγκόσμιο πληθυσμό και το παγκόσμιο ΑΕΠ. Αυτή τη στιγμή ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι περίπου 7 δισ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών (π.χ. ΟΗΕ, Παγκόσμια Τράπεζα κλπ.) το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός εκτιμάται πως θα φτάσει περίπου στα 10 δισ. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με άλλες μελέτες, το 2050 το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 3% περίπου.
Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος
Υποψήφιος Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης
Προσοχή: μιλάμε για 3 δις. επιπλέον καταναλωτές σε σχέση με σήμερα και μία σημαντική αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Τα 10 δισ. ανθρώπων του 2050 θα πρέπει να τραφούν, να ζεσταθούν, να μετακινηθούν, να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και να ικανοποιήσουν ταυτόχρονα όλες τις υπόλοιπες καταναλωτικές τους ανάγκες. Αυτή είναι η Μεγάλη Εικόνα και σε αυτή την εικόνα η Ελλάδα δεν είναι απομονωμένο νησί.
Μέχρι και πριν από 100 χρόνια, λιγότερα από μια ντουζίνα υλικά ήταν σε ευρεία χρήση για την κάλυψη των τότε βασικών ανθρώπινων αναγκών: ξύλο, τούβλο, ασήμι, χρυσός, χαλκός, σίδηρος και ορισμένα πλαστικά. Σήμερα, το μικροτσίπ ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή περιέχει 60 περίπου διαφορετικά υλικά. Ο κόσμος μας τελικά ίσως έχει σχήμα ψαλιδιού: http://www.capital.gr/story/2082303
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εξορυκτική βιομηχανία σχετίζονται με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα στα παράλια του Αιγαίου.
Ορισμένες από αυτές τις προκλήσεις είναι οι εξής:
- Η αναζήτηση νέων οικονομικά ωφέλιμων κοιτασμάτων ώστε να ικανοποιηθεί η ολοένα αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση.
- Η απομείωση της ποιότητας των κοιτασμάτων.
- Η παρουσία αυτών των κοιτασμάτων σε γεωγραφικές περιοχές μη φιλικές προς εξόρυξη (πχ. σε περιοχές οι οποίες ελέγχονται από ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΕΣ ΕΛΙΤ).
- Η ολοένα αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος με παράλληλη αυξανόμενη απαίτηση των ίδιων πολιτών για προϊόντα τα οποία απαιτούν ορυκτά (πχ. ηλεκτρονικά gadgets).
- Η ανάγκη για παγκόσμια ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ κανονισμών/νομοθεσιών ώστε να μειωθεί η παγκόσμια γραφειοκρατία.
- Η αύξηση των παγκόσμιων συγκρούσεων με διακύβευμα τις πλουτοπαραγωγικές πηγές (resource wars). Αυτό σχετίζεται ξεκάθαρα με τη γεωπολιτική των ορυκτών πόρων.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα προκλητικό κοκτέιλ με αρκετές έμμεσες παγκόσμιες συνέπειες. Μία από αυτές τις συνέπειες δυστυχώς τη βλέπουμε καθημερινά σχεδόν στα παράλια του Αιγαίου. Είναι οι συνέπειες των πολέμων για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές: οι λεγόμενοι resource wars και οι οποίοι σχετίζονται άμεσα με την κατάρα των πλουτοπαραγωγικών πηγών (resource curse).
Το 2010 ο αρθρογράφος του παρόντος άρθρου ήταν ο πρώτος που είχε προειδοποιήσει για την κατάρα των πλουτοπαραγωγικών πηγών («Ευχή ή Κατάρα»). Από τότε ο αρθρογράφος παρομοίαζε της χώρα μας ως έναν ατυχή ανθρωπάκο ο οποίος είχε την ατυχία να κερδίσει τον πρώτο λαχνό του λαχείου. Φευ! Ο ανθρωπάκος στοχοποιήθηκε αμέσως από τη Μαφία η οποία απαιτούσε το λαχείο του ατυχή ανθρωπάκου για το ξέπλυμα χρήματος.
Δυστυχώς, ουδείς εκ του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού στη χώρα μας είναι γαλουχημένος-εκπαιδευμένος να φέρεται ως πολιτικός μίας πλούσιας χώρας σε ορυκτά. Όλοι οι πολιτικοί μας είναι γαλουχημένοι με τη νοοτροπία των επιδοτήσεων και του κρατισμού. Ως εκ τούτου, η ευχή για τη χώρα μας (αποθέματα υδρογονανθράκων και άλλων ορυκτών πόρων) τείνει να μετατραπεί σε κατάρα στο Αιγαίο…
Η Τουρκία σήμερα έχει περίπου 67 εκατομμύρια κατοίκους ενώ το 2050 θα έχει περίπου 100 εκατομμύρια κατοίκους. Το 2050 οι ηλικιωμένοι Τούρκοι (άνω των 65 ετών) θα αποτελούν το 17% των Τούρκων. Οι ηλικιωμένοι Τούρκοι άνω των 80 ετών θα αποτελούν μόλις το 3.8% των κατοίκων της Τουρκίας.
Αντιστοίχως, η Ελλάδα σήμερα έχει περίπου 10.5 εκατομμύρια κατοίκους, ενώ το 2050 θα έχει περίπου 8.9 εκατομμύρια, δηλαδή θα μειωθούν αντί να αυξηθούν. Η πλειοψηφία των Ελλήνων το 2050 θα είναι ηλικιωμένοι. Οι επίσημες δημογραφικές εκτιμήσεις του ΟΗΕ είναι απογοητευτικές για τη χώρα μας. Το 2050 οι ηλικιωμένοι στη χώρα μας (άνω των 65 ετών) θα αποτελούν το 34% των Ελλήνων (διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με την Τουρκία). Οι ηλικιωμένοι άνω των 80 ετών θα αποτελούν το 11% των Ελλήνων (τριπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με την Τουρκία).
Με λίγα λόγια, το 2050 δίπλα μας θα βρίσκεται ένας γίγαντας ενώ εμείς θα μεταβαλλόμαστε σε έναν ηλικιωμένο νάνο… Το υπάρχον status στο Αιγαίο διατηρούταν χάριν της αναλογίας 7/10 που είχαν καθιερώσει οι ΗΠΑ για την οικονομική στήριξή τους προς τις κυβερνήσεις Ελλάδας/Τουρκίας, σχετικά με τους πολεμικούς εξοπλισμούς. Οι ΗΠΑ από καιρό είχαν δείξει τη διάθεσή τους να στρέψουν το γεωπολιτικό τους ενδιαφέρον προς την περιοχή του Ειρηνικού. Αυτό αφήνει γεωπολιτικό κενό στην περιοχή μας.
Τα κενά η Φύση δεν τα αγαπά. Ούτε η γεωπολιτική. Από το 2010 είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις της αναπλήρωσης αυτού του κενού για την περιοχή μας. Γεωπολιτικό κενό το οποίο ήθελε την Τουρκία να αναπληρώνει μέσω της πιθανής αναγέννησης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα δεν είναι Ισραήλ που διαθέτει πυρηνικά…
Για όσους αρέσκονται στη λαγνεία του «ξανθού γένους από το βορρά» το οποίο θα προστρέξει ως από μηχανής θεός σε βοήθεια της άμοιρης Ελλάδος θα θυμίσω το κάτωθι ιστορικό γεγονός το οποίο δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τα διαρκή και μόνιμα συμφέροντα της Ρωσίας.
Στο παρελθόν είχε υπάρξει πολεμική σύγκρουση μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας. Πότε; Μεταξύ των ετών 1831 και 1833. Προσέξτε κάτι που συνέβη εκείνη την περίοδο. Το 1829 πραγματοποιήθηκε η Ναυμαχία στο Ναυαρίνο όπου συμμετείχε και η Ρωσία εναντίον της Τουρκίας.
Το 1832 κατά τη διάρκεια του Τουρκοαιγυπτιακού πολέμου (3 χρόνια μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο!), και όταν πλέον διαφαίνονταν πως οι Τούρκοι έχαναν ολοκληρωτικά τον πόλεμο από τους Αιγύπτιους (οι Αιγύπτιοι κόντεψαν να μπουν στην Κων/πολη) οι Ρώσοι την τελευταία στιγμή συμμάχησαν με τους Τούρκους στη μάχη στο Ικόνιο και ο Τσάρος Νικόλαος Ι έστειλε στους Τούρκους στρατιωτική βοήθεια.
Αυτό σε απάντηση σε όσους νομίζουν πως Ρωσία και Τουρκία δεν έχουν υπάρξει σύμμαχοι, λειτουργώντας αντίθετα προς τα Ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Επειδή λοιπόν ουδείς στην Ελλάδα είναι σε θέση να γνωρίζει τί διαμείβεται μεταξύ των ξένων ηγετών και επιχειρηματιών (ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία, Γερμανία) στις κλειστές αίθουσες και τί ανταλλάγματα δίδονται μεταξύ τους καλό θα ήταν να μην πιστεύουμε σε ξανθούς από μηχανής θεούς.
Αυτά μόνο στη μυθολογία γινόταν. Όχι στη σκληρή γεωπολιτική πραγματικότητα. Το φιάσκο της Αγίας Πετρούπολης ας αποτελεί μάθημα ωρίμανσης και ίσως εξηγεί τις κυβιστήσεις που εξετελέσθησαν έκτοτε: http://www.defence-point.gr/news/?p=135802.
Εδώ που μας έχει καταντήσει το Ελληνικό πολιτικό προσωπικό της Μεταπολίτευσης, ας ευχηθούμε μόνο για την κατάρα των πλουτοπαραγωγικών πηγών του Αιγαίου να μη εφαρμοσθεί το ρητό που είχε πει ο Λεχ Βαλέσα πριν μερικά χρόνια:
«Τα σύνορα έχουν γίνει όπως τα τουβλάκια Lego»… Μετά δεν θα υπάρχουν άλλες επιλογές παρά μόνο δύο: πόλεμος (με το μυαλό μας στους μύθους των από μηχανής Θεών) ή συνδιαχείριση. Όλα τα άλλα είναι μυθεύματα.