Πριν από ενάμιση χρόνο, για πρώτη φορά στη ζωή μου, ξύπνησα τα χαράματα από τον θόρυβο της ντουντούκας του χότζα που καλούσε για την πρωινή προσευχή. Νομίζω ότι τα τελευταία 100 χρόνια από την ύπαρξη του οικισμού μας στο Δροσερό αυτή ήταν η πρώτη φορά που ξυπνήσαμε για να πάμε ως μουσουλμάνοι, λες και αυτό είναι το πρόβλημά μας, να προσευχηθούμε. Αναρωτήθηκα: Τι σημαίνει αυτή η αλλαγή; Ποιος την αποφάσισε χωρίς εμάς; Ποιος ενδιαφέρεται περισσότερο από εμάς να μας μετατρέψει σε θρησκόληπτους μουσουλμάνους; Και τι είδους μουσουλμάνοι υποτίθεται ότι θα πρέπει να γίνουμε;
Από περιέργεια έψαξα και βρήκα: σιίτες, σουνίτες, σούφι, Αχμαντίγια, Ιμπαντί, κοσμικοί ή μη, πού πρέπει να ανήκουμε εμείς; Ποιο από όλα αυτά τα δόγματα επιβάλλεται στο Δροσερό και γιατί; Μήπως για να γίνει, αφού δεν είναι, «αυτό το τουρκικό πράγμα» που έλεγε ο γνωστός πολιτευόμενος καθηγητής του Παντείου; Αυτός και όλοι στην Ελλάδα γνωρίζουν ότι υπάρχουν τσιγγάνοι στη Θράκη. Μια ξεχωριστή ομάδα, με δική της γλώσσα και παραδόσεις, που όλοι οι μη Ρομά κάτοικοι στη Θράκη τούς αναγνωρίζουν και τους ξεχωρίζουν. Τους θεωρούσαν και τους θεωρούν κατώτερους συμπολίτες. Εμείς όμως πάνω από όλα, ακόμη και εναντίον της ιδιαίτερης ταυτότητάς μας, θέλουμε να ζήσουμε υπό καλύτερες συνθήκες ως έλληνες πολίτες.
Το Δροσερό είναι ένα αμιγώς τσιγγάνικο χωριό. Λίγοι είναι οι κάτοικοι που έχουν συνάψει γάμο με πρόσωπα που δεν είναι Ρομά. Εχουμε τα δικά μας έθιμα, μιλάμε κυρίως ρομανί μεταξύ μας, μαζί με ελληνικά και τουρκικά. Εχουμε επίσης, θα έλεγα, τη δική μας ξεχωριστή θρησκεία. Βαπτίζουμε τα παιδιά μας στο σπίτι, με τις γιαγιάδες, χωρίς χότζα ή παπά.
Πώς όμως τώρα όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν με έξωθεν επιβολή; Αφού είμαστε κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, γιατί πρέπει σώνει και καλά να δηλώσουμε, όπως ζητήθηκε από ορισμένους κατοίκους το καλοκαίρι, να υπογράψουμε αν είμαστε εθνικά Τούρκοι ή όχι; Δεν μπορούμε απλώς να είμαστε έλληνες τσιγγάνοι, μερικοί χριστιανοί, μερικοί μουσουλμάνοι και μερικοί οτιδήποτε νομίζουν; Είναι αυτό που γίνεται σήμερα στο Δροσερό μία ακόμη προσπάθεια επιβολής ταυτότητας στους τσιγγάνους και κατά συνέπεια μια προσπάθεια βαθύτερου αποκλεισμού μας από την τοπική κοινωνία;
Οι τσιγγάνοι της Θράκης έχουν τα ίδια ακριβώς προβλήματα που έχουν και οι υπόλοιποι Ρομά στην Ελλάδα: κοινωνικός αποκλεισμός, φτώχεια, αμορφωσιά και ανεργία. Στη Θράκη και στο Δροσερό αυτή την απαράδεκτη κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού κάποιοι δημοτικοί άρχοντες και πολιτευτές της πλειονότητας και της μειονότητας προσπαθούν να την εκμεταλλευτούν για δικό τους όφελος.
Πρόσφατα διάβασα ότι η φονταμενταλιστική ιδεολογία έχει ριζώσει ανάμεσα στους Ρομά στη Βουλγαρία. Η εξήγηση είναι ότι η από δεκαετίες παραμέληση της τσιγγάνικης κοινότητας οδήγησε στην περιθωριοποίησή τους. Δεν ξέρω αν στο Δροσερό το πρόβλημα έχει επεκταθεί στο ίδιο σημείο. Εκείνο όμως που βλέπω καθημερινά είναι ότι το Δροσερό αλλάζει αρνητικά. Παρεμβαίνουν παράγοντες εκτός οικισμού που χρησιμοποιούν κατοίκους του Δροσερού με διασυνδέσεις με τους τοπικούς άρχοντες ή μη αναγνωρισμένους από το ελληνικό κράτος μουφτήδες για να προωθήσουν τη φονταμενταλιστική ισλαμοποίηση.
Η προσπάθεια της «Ελπίδας», του συλλόγου μας για την εκπαίδευση των παιδιών μας σε κανονικά σχολεία του ελληνικού Δημοσίου και όχι στα μειονοτικά, δηλώνει την αγωνία μας να ζήσουμε και να παύσουμε να είμαστε κάτι ξεχωριστό. Θέλουμε να είμαστε Ελληνες. Να μας συμπεριφέρονται έτσι. Πρώτα λοιπόν μας νοιάζει να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας. Μετά θα προσπαθήσουμε, με τη βοήθεια του κράτους, να διατηρήσουμε τη δική μας τσιγγάνικη κουλτούρα και ταυτότητά μας ως ιδιαίτερη ομάδα εντός ή πέραν της μειονότητας.
Στο Δροσερό σήμερα βλέπω στα μικρά κορίτσια που λάμβαναν μέρος στις δραστηριότητες του Συλλόγου μας, καθώς βρίσκονταν εκτός σχολείου, να προσφέρονται 5 ευρώ για να φορούν τη μαντίλα. Ξέρετε τι σημαίνουν 5 ευρώ για ένα παιδί ή μια ολόκληρη οικογένεια που δεν έχει σταθερό εισόδημα; Αυτό δεν είναι που ονομάζεται εξαγορά συνειδήσεων; Βλέπω παιδιά που ο Σύλλογός μας βοήθησε να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους να παρενοχλούν αυτούς που τους βοηθούσαν ως τώρα με σχόλια του τύπου «είμαστε Τούρκοι». Βλέπω αγόρια και άνδρες τσιγγάνους στο Δροσερό με στενές σχέσεις με άρχοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να οδηγούνται στην παράνομη λειτουργία τεμένους στα σπίτια τους, να φορούν τουρμπάνια και να αφήνουν μεγάλες γενειάδες. Αυτή είναι η «Ριζική αναδόμηση του Δροσερού με στοχευμένες δράσεις ανάπτυξης» που προωθούν ο Δήμος Ξάνθης και η κεντρική Ελληνική Πολιτεία;
Η «Ελπίδα» από την ίδρυσή της ως σήμερα έχει υλοποιήσει προγράμματα και έχει απευθυνθεί προς όλα τα υπουργεία και τον Συνήγορο του Πολίτη για να ζητήσει να διευθετηθούν κάποια από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι. Ανέφερα ήδη το ζήτημα της εκπαίδευσης. Για το θέμα της στέγασης που αντιμετωπίζουμε καθημερινά ζητήθηκε να ενταχθεί το Δροσερό στο σχέδιο πόλης της Ξάνθης ώστε να αποκατασταθεί η νομιμότητα αλλά αυτό καθυστερεί. Αντί αυτού βλέπουμε τη δημιουργία στο Δροσερό «βακούφικης επιτροπής». Ηταν ποτέ το Δροσερό «βακούφι»;
Δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή στη ζωή των τσιγγάνων αν δεν υπάρξει μακροπρόθεσμη παρέμβαση της Πολιτείας για τα πραγματικά τους προβλήματα και όχι τα δήθεν μειονοτικά. Θέλουμε για πρώτη και τελευταία φορά, όχι με τις ίδιες όπως στο παρελθόν προσκλήσεις για είσοδο στην πολιτική που σκοπό είχαν και έχουν να μας ακυρώσουν, η πρότασή μας, που φαίνεται να συγκινεί τον Πρωθυπουργό, να γίνει πράξη το συντομότερο δυνατόν.
Η κυρία Σαμπιχά Σουλεϊμάν είναι πρόεδρος του Συλλόγου «Ελπίδα» στο Δροσερό Ξάνθης.
ΤΟ ΒΗΜΑ