του
Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*
Σε
παρέμβαση πολιτικού προβληματισμού
για μια «νέα Ευρώπη»(!) επιχείρησαν την
περασμένη εβδομάδα σε «ειδική συνάντηση»
τους στη Ρώμη οι υπουργοί Εξωτερικών
(ΥΠΕΞ) έξι ιδρυτικών κρατών της πάλαι
ποτέ Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας
(ΕΟΚ) που μετασχηματίστηκε σε Ευρωπαϊκή
Κοινότητα (ΕΚ) και ήδη σε Ευρωπαϊκή Ένωση
(ΕΕ).
Στη
συνάντηση αυτή παρέστησαν ο Βέλγος
Ντιντιέ Ρέιντερς, ο Γάλλος
Λοράν Φαμπιούς (ήδη
παραιτηθείς),
ο Γερμανός
Φρανγ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο Ιταλός
Πάολο Τζεντλόνι, ο Λουξεμβούργος
Ζαν Ασελμπορν και ο Ολλανδός
Μπέρτ Κέντερς.
- η βάση και το εποικοδόμημα
Η
διαφοροποίηση της βασικής ιδρυτικής
Συνθήκης που αφορούσε στην πάλαι ποτέ
ΕΟΚ σε σχέση με την ήδη ΕΕ είναι ότι η
Κοινότητα –Κοινή
Αγορά
λαμβάνει ήδη τη μορφή Συμπολιτείας
με στοιχεία
ομοσπονδοποίησης.
Η
ομοσπονδοποίηση αυτή κύρια αναφορά της
έχει το ενιαίο νόμισμα (ευρώ) το οποίο
λειτουργεί μέσω του ευρωσυστήματος.
Επειδή όμως το ευρωσύστημα αποτελεί
μέρος του όλου εποικοδομήματος έχει
μετασχηματιστεί η ΕΕ σε δύο πόλους:
α) στα
κράτη-μέλη του ευρωσυστήματος και β)
στα λεγόμενα κράτη-μέλη με παρέκκλιση.
Η
διαφοροποίηση αυτή έχει και την εσωτερική
αντίφαση-αντίθεση
εντός των κρατών-μελών του ευρωσυστήματος.
Άξιο επισημείωσης είναι ότι τα κράτη
που συγκροτούν το ευρωσύστημα
υποδιαιρούνται σε κράτη του «κεντρικού
πυρήνα» με κύρια αναφορά στο μητροπολιτικό
κέντρο της Γερμανίας και σε κράτη που
αφορούν στην περιφέρεια εντός του αυτού
επιμέρους συστήματος.
Με
τούτα τα δεδομένα όμως πρόδηλο είναι
ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί σε
πολλούς κύκλους ή άλλως σε πολλά επίπεδα
ή άλλως με πολλές εσωτερικές αντιθέσεις.
Οι κύκλοι αυτοί, τα επίπεδα αυτά και οι
αντιθέσεις αυτές, σε συνδυασμό με την
αφόρητη γραφειοκρατία των Βρυξελλών
και το διαρκώς ενεστώς δημοκρατικό
έλλειμμα, φέρουν το όλο σύστημα σε δεινή
κρίση. Και η δεινή κρίση επιδεινώνεται
λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος και
αυτό συμβαίνει παρά το δεδομένο ότι ο
πολίτης της Ένωσης είναι νομιμοποιητικός
παράγοντας ορισμένων Οργάνων όπως είναι
το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Παρά όμως που
έχει εισαχθεί μια νέας τάξης
Respublica
που απαιτεί άλλες
χωρητικότητες,
άλλες
λειτουργικότητες και
άλλους
τρόπους λήψης αποφάσεων,
λόγω της νομιμοποίησης από τον πολίτη
κεντρικού Οργάνου όπως είναι το Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο, εν
τούτοις
τίθεται θέμα Δημοκρατικής Αρχής, καθόσον
εξακολουθεί να υπερέχει η γραφειοκρατία
των Βρυξελλών. Και υπερέχει η γραφειοκρατία
των Βρυξελών καθόσον η νομοθετική
πρωτοβουλία, δηλαδή η κανονιστική
εξουσία, εξακολουθεί να είναι κατά
κανόνα υπόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(Commission).
Άξιο
παρατήρησης επίσης είναι ότι εκτός από
την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission)
και τη Μητρόπολη του όλου συστήματος,
το Βερολίνο, τα κέντρα λήψης αποφάσεων
αφορούν σε Θεσμούς και Όργανα μη
ελεγχόμενα όπως είναι η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα (European
Central
Bank
-ECB),
ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (Single
Supervisory
Mechanism
–SSM),
ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
(European
Stability
Mechanism
-ESM)
και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού
(Directorate
General
for
Competition
–DGCom)
- η επέκταση της οικονομικής κρίσης
Η
έλλειψη, λοιπόν,
δημοκρατικού κέντρου λήψης αποφάσεων
και ο μη ελεγχόμενος τρόπος παρέμβασης
σε κρίσιμα οικονομικά ζητήματα, έχουν
δημιουργήσει το φαινόμενο ώστε : α)
η ευρωζώνη να έχει απορροφήσει το σύνολο
των λειτουργιών του όλου συστήματος
(βάσης
και εποικοδομήματος)
και β)
η ευρωζώνη να είναι αχθοφόρος υπέρογκου
χρέους της τάξης περίπου των 25
τρις 700 δις ευρώ
με επιμέρους χρέος 7
τρις ευρώ
που αφορούν ειδικώς μόνο στη Γαλλία και
στην Ιταλία.
Στην
παρούσα λοιπόν ιστορική συγκυρία που
η ΕΕ βιώνει κρίση οικονομίας και
δημοκρατίας στα διεθνή Χρηματιστήρια
έχει εξαϋλωθεί πλούτος της τάξης των
2,5 τρις
δολαρίων,
μόνο κατά το μέρος που αφορά στην Κίνα
και 17
τρις δολαρίων στον
υπόλοιπο διεθνή χώρο, συμπεριλαμβανομένης
και της ΕΕ.
Την
ίδια περίοδο ο
δείκτης Euro
Stoxx
600
των κυρίαρχων τραπεζικών μετοχών
πιέζεται ασφυκτικά, ενώ η Deutsche
Bank
που έχει οιονεί δεσπόζουσα θέση όχι
μόνο στη Γερμανία, αλλά και διεθνώς,
βιώνει επίπεδα υπερβολικής μόχλευσης
και χρηματιστηριακών πιέσεων.
Οποιοδήποτε
όμως πλήγμα στο κύρος της Deutsche
Bank
δεν θα είναι εύκολα διαχειρίσιμο, όπως
για παράδειγμα έλαβε χώρα στις περιπτώσεις
της Volkswagen
που αφορά στην αυτοκινητοβιομηχανία
και της Siemens
που αφορά στην τεχνολογία, καθόσον ο
χρηματοπιστωτικός κολοσσός της Deutsche
Bank
έχει μέγεθος που λόγω μόχλευσης υπερβαίνει
200 φορές το χρέος της Ελληνικής Δημοκρατίας!
Ήδη δε, πρέπει να ληφθεί σοβαρώς υπ’
όψιν ότι ο Γερμανικός αυτός χρηματοπιστωτικός
κολοσσός τους τελευταίους τρεις μήνες
έχει απολέσει το
40% της
χρηματιστηριακής του αξίας. Τα
προαναφερόμενα που εστιάζουν τόσο
στη δομική κρίση λειτουργικότητας, όσο
και στην οικονομική κρίση μιας ευρωπαϊκής
«φούσκας» επιδεινώνονται δραματικά
και από τις γεωπολιτικές
εξελίξεις
στο χώρο της Μέσης και Άπω Ανατολής.
- γεωοπολιτική αποσταθεροποίηση;
Η
κρίση που μαστίζει τη Μέση και Άπω
Ανατολή, αφορά αμέσως και κρίση της
Ευρώπης, με κύρια αιχμή το
μεταναστευτικό-προσφυγικό που
χαρακτηρίζεται από ασύλληπτη έκταση
και ένταση ροής προσφύγων. Οι πρόσφυγες
αυτοί (με
«συμμετοχή» και μεταναστών)
επιθυμούν να εγκατασταθούν (για
στοιχειώδη επιβίωση και ασφάλεια)
κυρίως στην Ηπειρωτική Ευρώπη με αρχική
προτίμηση τη Γερμανία. Το όλο κλίμα
όμως που υφίσταται στην παρούσα συγκυρία,
καθ’ όν χρόνο οι προαναφερόμενοι ΥΠΕΞ
συνεδρίαζαν στη Ρώμη για μια «νέα
Ευρώπη», είναι άκρως επικίνδυνο για
την παγκόσμια ειρήνη για τον ειδικότερο
λόγο ότι υφίσταται διαδικασία ανακατανομής
και διαίρεσης για μια νέα τάξη πραγμάτων
στη Μέση και Άπω Ανατολή.
Καθ’
ον χρόνο συνεδρίαζαν οι προαναφερόμενοι
ΥΠΕΞ ελάμβανε χώρα ρωσική και ιρανική
επέμβαση εκκαθάρισης Ισλαμιστών φίλα
προσκείμενων στην Τουρκία και στη
Σαουδική Αραβία. Ταυτοχρόνως οι Κούρδοι
με την κατ’ αρχήν «ανοχή»
του Ισραήλ και την κατ’ αρχάς «ιδιόμορφη»
στάση των ΗΠΑ επιχειρούν πέραν του
Ευφράτη και απειλούν για τη δημιουργία
ενός νέου κουρδικού κράτους. Ταυτοχρόνως
το τουρκικό κράτος βρίσκεται σε οριακό
σημείο ασφάλειας, καθόσον είναι
περικυκλωμένο σε Κριμαία,
Αρμενία,
Κασπία
και Συρία.
Τα όποια δε σενάρια «εισβολής»
του ΝΑΤΟ με συμμετοχή της Σαουδικής
Αραβίας στο συγκεκριμένο χώρο, ενεργοποιούν
σοβαρή αντίδραση και του Ιράν. Για το
λόγο δε ακριβώς αυτόν ο Μεντβέντεφ
προδήλως σε άμεση επαφή με τον Πούτιν
προειδοποίησε για το κίνδυνο Παγκόσμιου
Πολέμου!
Ας
επανέλθουμε όμως στη συνάντηση των
προαναφερόμενων ΥΠΕΞ στη Ρώμη. Οι
προαναφερόμενοι ΥΠΕΞ εξέδωσαν
«κοινό
ανακοινωθέν»,
με το βλέμμα στη Μεγάλη Βρετανία (Ηνωμένο
Βασίλειο),
επικαλούμενοι (κατά
το ανακοινωθέν)
την ανάγκη περαιτέρω ενσωμάτωσης που
αφορά τη μόνη εγγύηση για τη βέλτιστη
οδό αντιμετώπισης της προσφυγικής
κρίσης και της τρομοκρατικής απειλής.
Ωστόσο,
η συνάντηση αυτή μάλλον θεωρείται
υποτονική έναντι του μεγέθους των
προβλημάτων, ενώ δεν αποτέλεσε αποφασιστικό
παράγοντα παρέμβασης στα προαναφερόμενα
κρίσιμα ζητήματα. Και ενώ η κρίση βαθαίνει
και τα ασύμμετρα οικονομικά προβλήματα
σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές
εξελίξεις οδηγούν την κατάσταση σε
απόκρημνα
φαινόμενα
η ΕΕ δεν μπορεί να έχει ενιαία αντιμετώπιση
ούτε και αποφασιστική συμβολή για την
ομαλή εξέλιξη των πραγμάτων. Η ομαλή
όμως εξέλιξη των πραγμάτων προϋποθέτει
συναίνεση, ιστορικούς συμβιβασμούς με
προσήλωση στις αρχές και αξίες της
Ένωσης και δραστική διαγραφή του χρέους
που αποτελεί βρόγχο στο σώμα των
δοκιμαζόμενων κοινωνιών, με πρώτη την
κοινωνία της Ελλάδας!
---------------------------------------------
*
Ο Πέτρος
Μηλιαράκης
δικηγορεί
στα Ανώτατα
Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας
και στα Ευρωπαϊκά
Δικαστήρια του
Στρασβούργου
και του Λουξεμβούργου
(ECHR
και GC
- EU).