ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΒΑΣΙΛΑ
Η κυβέρνηση όμως πιέζεται και θέλει να βρεθεί μια λύση «εδώ και τώρα», όχι τόσο από φόβο μην ξεμείνει άμεσα από λεφτά η χώρα, αλλά επειδή, όπως είπε και ο Τσακαλώτος, «πρέπει να τελειώσουμε γρήγορα μέχρι τα τέλη του Φεβρουαρίου για να ανοίξει μετά η συζήτηση για το χρέος διότι, αν πάμε τον Μάιο και τον Ιούνιο, καήκαμε»!!!
Ωστόσο, όπως αφήνουν να εννοηθεί κυβερνητικά στελέχη, η χρονοτριβή από μέρους των δανειστών είναι γεγονός, μπας και πιεστεί η κυβέρνηση και ζητήσει να πάρει άρον-άρον σκληρά μέτρα από μόνη της, μέτρα που ξέρει πως θέλουν να ακούσουν οι θεσμοί για να κλειστεί το ζήτημα.
Καθόλου τυχαία, άλλωστε, δεν ήταν η δήλωση αξιωματούχου όταν έλεγε ότι «οι διαπραγματεύσεις μπορεί να κρατήσουν μήνες» αφού, όπως είπε, «δεν βλέπω πραγματικές χρηματοδοτικές ανάγκες για την Ελλάδα ώς τον Ιούνιο»!!!
«Κλειδί» των εξελίξεων θεωρούνται τα πρόσθετα μέτρα 1,8-2 δισ. ευρώ για τη διετία 2016-2017, πέραν όσων περιλαμβάνονται στη συμφωνία του Αυγούστου που ψήφισε η ελληνική Βουλή, που ζητά η τρόικα.
Περικοπές
Βέβαια, αν αθροίσουμε τις εκκρεμείς μνημονιακές δεσμεύσεις (1,305 δισ. ευρώ για το 2017 και 435 εκατ. ευρώ για το 2018) και προσθέσουμε και αυτές που ζητούν επιπλέον οι δανειστές, τότε ο «λογαριασμός» με τα νέα βάρη πλησιάζει τα 4 δισ. ευρώ, πλέον των 5,7 δισ. ευρώ που κομίζει ο φετινός προϋπολογισμός.
Την ίδια ώρα όμως που η «κυβέρνηση» επικρίνει το «κουαρτέτο» των δανειστών πως δεν λέει ξεκάθαρα τι μέτρα θέλουν για να κλείσει η αξιολόγηση, έρχεται μία ανάλυση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να πει πως στη φάση αυτήν απαιτούνται περικοπές κρατικών δαπανών και όχι αυξήσεις φόρων και εισφορών, όπως προτείνει η Αθήνα για το ασφαλιστικό.
Δύσκολη εξίσωση
Σύμφωνα με τους συντάκτες της, μάλιστα, περιγράφεται ότι τα οφέλη από εισπράξεις φόρων και εισφορών είναι προσωρινά και γυρίζουν μπούμερανγκ, ενώ προκρίνουν στη θέση τους μειώσεις κρατικών δαπανών μέχρι να ανακάμψουν η οικονομία και τα δημόσια έσοδα.
Την ίδια ώρα όμως πηγή από το κουαρτέτο επισημαίνει ότι πρέπει να κλείσει και το ασφαλιστικό για να υπάρξει συμφωνία. Όπως επισημαίνεται, στην Ελλάδα του 1980 υπήρχαν 760.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι απορρόφησαν περί τα 920 εκατομμύρια σε σημερινά ευρώ. Είκοσι χρόνια αργότερα, το 2000, στη χώρα υπήρχαν 1.820.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι απορροφούσαν 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ, με τα μισά από αυτά να τα καλύπτει το κράτος, ήτοι ο Έλληνας φορολογούμενος. Σήμερα, 15 χρόνια αργότερα, οι συνταξιούχοι πλησιάζουν τα 3.000.000 και απορροφούν 36 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 25 καταβάλλει το κράτος.
Έτσι, οι συντάξεις αντιπροσωπεύουν το 20% του ΑΕΠ της χώρας, με την κρατική συμμετοχή σε αυτές να ξεπερνά το 14,5% του ΑΕΠ, ποσοστό ρεκόρ στις χώρες-μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Τεχνικά θέματα
Εξ αυτού λοιπόν του λόγου θέτουν εκ νέου τα γνωστά θέματα, όπως είναι η καταβολή των συντάξεων με εισοδηματικά κριτήρια ή η κατάργηση της 15ετίας κ.λπ.
Εν τω μεταξύ, επισημαίνουν ακόμη ότι το υπουργείο Εργασίας οφείλει να απαντήσει και σε άλλα «μικρά» και κυρίως τεχνικά θέματα, για τα οποία, όπως ο ίδιος ο Κατρούγκαλος παραδέχθηκε, οι θεσμοί εγγράφως εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους.
Παράλληλα, βέβαια, θα πρέπει να προχωρήσει στην αναλογιστική προβολή των συνεπειών που θα έχει στις δαπάνες για επικουρικές συντάξεις μια πιθανή μικρότερη από την αρχικώς προβλεπόμενη αύξηση των εισφορών, αλλά και η επαναφορά των εισφορών στο σημερινό επίπεδο, τρία χρόνια μετά.
Οι θεσμοί, πάντως, έχουν εκφράσει ξεκάθαρα τις ενστάσεις τους για την αύξηση των εισφορών. Παράλληλα, όμως, αμφισβήτησαν και τα έσοδα που η ελληνική πλευρά εκτιμούσε πως θα επέφερε στο σύστημα μια πιθανή αύξηση των εισφορών κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Για τον λόγο αυτόν ζήτησαν να καταγραφεί κατ’ έτος η πιθανή αύξηση των εσόδων έως το 2018, αλλά και το τι θα συμβεί όταν οι εισφορές επανέλθουν στο σημερινό επίπεδο. Άλλωστε, οι επικουρικές συντάξεις αναμένεται να είναι το πρώτο μεγάλο «θύμα» στην επικείμενη δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης, με το υπουργείο Εργασίας να επαναφέρει από το συρτάρι τα σενάρια κλιμακωτής μείωσης των επικουρικών συντάξεων άνω των 150 ή, στην καλύτερη περίπτωση, των 170 ευρώ.
Μια άλλη κόκκινη γραμμή της κυβέρνησης στην οποία επιμένει ακόμη ο Κατρούγκαλος είναι η διατήρηση των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων στο σημερινό τους ύψος, χωρίς νέες μειώσεις, όμως στο κυβερνητικό επιτελείο φαίνεται πως πληθαίνουν οι φωνές που μιλάνε για μικρές παρεμβάσεις με μεγαλύτερο επικοινωνιακό χαρακτήρα και πολύ μικρότερο δημοσιονομικό.
Έτσι, πλέον το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει μειώσεις από 2% έως 30% σε περισσότερες από 800.000 επικουρικές συντάξεις άνω των 150 ευρώ, ως αντιστάθμισμα της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, που η τρόικα απορρίπτει.
Επιπλέον, το υπουργείο Εργασίας εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης του πλαφόν σε όσους παίρνουν πολλές συντάξεις, ώστε η συγκεκριμένη κατηγορία συνταξιούχων να μη λαμβάνει πάνω από 2.500 ευρώ μηνιαίως. Το εν λόγω μέτρο αφορά περισσότερους από 400.000 συνταξιούχους.
Σε αυτό το επίπεδο, στο υπουργείο Εργασίας εξετάζουν νέα αυστηροποίηση του πλαφόν.
Σήμερα το πλαφόν για τη μία σύνταξη ανέρχεται στα 2.773 ευρώ (καθαρό ποσό μαζί με επιδόματα) και στα 3.680 ευρώ (μεικτό ποσό) για το άθροισμα των συντάξεων.
Όσο για τις νέες κύριες συντάξεις, οι δανειστές ζητούν επιπλέον μειώσεις, μέσω αλλαγών στα προτεινόμενα ποσοστά αναπλήρωσης. Ειδικά εάν η Εθνική Σύνταξη παραμείνει για τη συντριπτική πλειονότητα των δικαιούχων στα 384 ευρώ, το μεγάλο παζάρι θα γίνει στα ποσοστά αναπλήρωσης. Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να εξεταστούν ποσοστά στο 0,7% για την πρώτη 15ετία, που θα κλιμακώνονται στο 1% για 21-24 χρόνια και θα κορυφώνονται πέριξ του 1,8% για 40 έτη.
«Κακός χαμός»
Την ίδια ώρα ο κακός χαμός γίνεται με τις αλλαγές στο θέμα της ασφάλισης των επαγγελματιών και των αγροτών. Η νέα πρόταση Κατρούγκαλου, λένε οι ειδικοί των κλάδων, οδηγεί τελικά σε μείωση των εισοδημάτων μηχανικών, δικηγόρων και γιατρών αφού προβλέπει μεταβατική περίοδο τριών ετών για την εφαρμογή των νέων εισφορών.
Συγκεκριμένα, μετά την αφαίρεση των μηνιαίων εισφορών και της μηνιαίας παρακράτησης φόρου, η μείωση στο εισόδημα ξεκινά από 2,72% και φτάνει έως και το 34,11%.
Ο υπουργός Εργασίας από την πλευρά του υποστήριξε ότι το 66% των επιστημόνων θα δει αύξηση των εισοδημάτων του.
Συγκεκριμένα, πάντως, η νέα πρόταση Κατρούγκαλου προβλέπει ότι:
♦ Το μέγιστο ύψος ετήσιου ατομικού εισοδήματος που εφαρμόζεται η έκπτωση είναι τα 55.000 ευρώ με αντίστοιχο ποσοστό έκπτωσης 5%.
♦ Τα ποσοστά έκπτωσης παραμένουν σταθερά για την περίοδο από το 2017 έως και το 2019.
♦ Οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται, με αναγωγή των εισφορών που καταβλήθηκαν σε συντάξιμες αποδοχές, σύμφωνα με τα ασφάλιστρα προ της έκπτωσης.
♦ Η μείωση ξεκινά να εφαρμόζεται για ετήσιο ατομικό εισόδημα άνω των 7.033 ευρώ. Η πρώτη κλίμακα εισοδήματος διαμορφώνεται από 7.033 έως 10.000 ευρώ. Για τα ετήσια ατομικά εισοδήματα που εμπίπτουν στην κλίμακα αυτήν, εφαρμόζεται μείωση των εισφορών κατά 50%.
♦ Για κάθε 1.000 ευρώ αύξησης του ετήσιου ατομικού εισοδήματος διαμορφώνεται η επόμενη κλίμακα εισοδήματος και μειώνεται αντιστοίχως το ποσοστό έκπτωσης των εισφορών κατά 1 ποσοστιαία μονάδα.
Σε αυτήν τη μελέτη, όπως αναφέραμε, στέκονται απέναντι οι επαγγελματικοί φορείς, οι οποίοι τονίζουν ότι στη νέα πρόταση δεν παρέχεται καμία διευκρίνιση για τον χρόνο ισχύος της νέας έκπτωσης 5% - 50% όπως και καμία διευκρίνιση για τη βάση υπολογισμού τους.
Ζητούμενο επίσης είναι τι θα γίνει με όσους έχουν εισοδήματα κάτω των 7.000 ευρώ καθώς βάσει της πρότασης δεν δικαιούνται έκπτωση, με αποτέλεσμα να πληρώνουν τελικά περισσότερο από όσους δηλώνουν 12.000 ευρώ.