Σοβαρές και πολυεπίπεδες αποδεικνύονται για την Ελλάδα οι συνέπειες από την πτώση της τιμής του πετρελαίου στα 30 δολάρια το βαρέλι. Η πρώτη συνέπεια σχετίζεται με τις θετικές επιπτώσεις που έχει η κατρακύλα της τιμής του μαύρου χρυσού στην ελληνική οικονομία. Μπορεί οι τιμές στα καύσιμα κίνησης και θέρμανσης να αποδείχθηκαν …πολύ σκληρές για να ακολουθήσουν τις διεθνείς τιμές, όπως θα περίμενε κανείς κι όπως πάντα συμβαίνει όταν παρατηρείται άνοδος, παρόλα αυτά ακόμη κι η μείωση που επήλθε ωφέλησε ποικιλοτρόπως τα νοικοκυριά και την ιδιωτική οικονομία. Κυρίως τις ενεργοβόρες μονάδες παραγωγής.
Του Λεωνίδα Βατικιώτη
Οι θετικές επιπτώσεις όμως δε σταματούν στην οικονομία. Αλλάζουν άρδην τους όρους του παιχνιδιού και στη γεωπολιτική. Ειδικότερα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου από τα 115 δολάρια που κυμαινόταν μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2014 σε επίπεδα κάτω των 40 δολαρίων, αυτομάτως ακυρώνει ή μεταθέτει για το απώτερο μέλλον επενδυτικά σχέδια εξόρυξης υδρογονανθράκων από περιοχές υψηλού κόστους. Σε πάγο οδηγεί επίσης και σχέδια που εξ αρχής χαρακτηρίζονταν από αβεβαιότητα και αστάθμητους κινδύνους. Σε αυτό το πλαίσιο τα σχέδια εκμετάλλευσης στο Αιγαίο μπαίνουν για μια ακόμη φορά στο συρτάρι. Κι από πολλές απόψεις ίσως να είναι καλύτερα.
Η ανακίνηση των σχεδίων εξόρυξης των υδρογονανθράκων έφερε στην επιφάνεια για μια ακόμη φορά τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα έγινε σαφές ότι της εκμετάλλευσης πρέπει να προηγηθεί η επίλυση χρόνιων διαφορών όπως η ΑΟΖ. Το σημερινό διεθνές περιβάλλον ωστόσο (με τον εμφύλιο στη Συρία, το διαφαινόμενο καταστροφικό σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού στα μέτρα του απορριφθέντος σχεδίου Ανάν και τις συζητήσεις για αναθεώρηση της συνθήκης του Σένγκεν να συντείνουν στην αναβάθμιση της θέσης της Τουρκίας ή και στην υποβάθμιση της Ελλάδας), δεν ευνοεί το κλείσιμο τέτοιων εκκρεμοτήτων. Διαφορετικά ειπωμένο: οποιαδήποτε σχετική απόπειρα είναι βέβαιο ότι θα βλάψει ανεπανόρθωτα κυριαρχικά συμφέροντα της Ελλάδας. Έναντι μάλιστα ανύπαρκτου τιμήματος…
Δεύτερο, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο που θα προχωρούσε ομαλά ένα σχέδιο εκμετάλλευσης τα οφέλη που θα καρπωνόταν η Ελλάδα θα ήταν από μηδαμινά ως ελάχιστα. Ακόμη και σε εκείνη την ακραία περίπτωση που τα κοιτάσματα αποδεικνύονταν επικερδή. Το καθεστώς εποπτείας που έχουν επιβάλλει τα μνημόνια δε δίνει στην Αθήνα το αναγκαίο περιθώριο ελιγμών και ανεξάρτητων πρωτοβουλιών για επωφελείς συμφωνίες. Ο κίνδυνος δηλαδή είναι και τα έσοδα από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο να καταλήξουν στην μαύρη τρύπα της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους. Η χώρα δηλαδή να βγει ακόμη πιο φτωχή, ακόμη και μετά απ’ αυτή την ανακάλυψη. Όπως, για παράδειγμα, η συμφωνία της 12ης Ιουλίου 2015 προβλέπει τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις να εξυπηρετούν την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους τι θα εμπόδιζε τους δανειστές να επιβάλουν στην περίπτωση εύρεσης σημαντικών κοιτασμάτων τη δημιουργία ενός ξεχωριστού ταμείου, στα πρότυπα της Νορβηγίας, που στη δική μας περίπτωση όμως οι ωφελούμενοι δε θα είναι οι μελλοντικές γενιές αλλά οι παρούσες γενιές δανειστών… Κι αν δε συγκροτηθεί ειδικό ταμείο, τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες να αποτελέσουν την μαγιά του υπερ-ταμείου ιδιωτικοποιήσεων που ζητούν επίμονα οι πιστωτές…
Γι’ αυτούς τους λόγους και πολλούς ακόμη το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο του Αιγαίου μπορούν να περιμένουν…
Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στην ιστοσελίδα: http://www.greece-russia2016.gr/economics/20160129/133179.html
leonidasvatikiotis.wordpress.com