Μεταναστευτικό μνημόνιο

ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΙΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Η πρώτη σημαντική δήλωση της Τρίτης, εν όψει της συνόδου κορυφής σήμερα και αύριο για το Brexit και το μεταναστευτικό / προσφυγικό, έγινε από τον Ντόναλντ Τουσκ ύστερα από τη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου.

«H Ευρώπη αναγνω­ρίζει όλες τις προ­σπάθειες που έχει αναλάβει η Ελλάδα στην οικονομική διάσταση του ζητή­ματος (σ.σ.: του προσφυγικού)» δή­λωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Συμπλήρωσε όμως, προφανώς εκτός ατζέντας της συνά­ντησης: «Μετά τη συζήτηση που εί­χαμε σήμερα με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, είμαι πιο αισιόδοξος ακό­μη και για την τρέχουσα διαδικασία αξιολόγησης».

Η δεύτερη σημαντική δήλωση της επόμενης μέρας έγινε από τον επί­τροπο Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί, στην απάντησή του σε ερώτη­ση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη: «Όσον αφορά το προσφυγικό και την προσφυγική κρίση, η Επιτροπή είπε πως θα εκτιμήσουμε τις δαπάνες των χω­ρών για την προσφυγική κρίση βάσει στοιχείων. Και αυτό το κάνουμε όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλες τις χώρες - μέλη που περνάνε κάτι αντίστοιχο».

Δεδομένου ότι ο Μοσκοβισί, με τη φράση αυτή, αφήνει ανοιχτό παρά­θυρο για μη συμπερίληψη στον υπο­λογισμό του ελλείμματος των δη­μοσίων δαπανών εξ αιτίας του προ­σφυγικού, η Ελλάδα ελπίζει ότι ούτε τα περσινά 600-700 εκατ. ευρώ ού­τε τα προϋπολογιζόμενα φετινά της τάξεως των 1,5 δισ. και άνω θα υπολογιστούν στο έλλειμμα, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να πάρει μια βαθιά ανάσα στο δημοσιονομικό πεδίο.

Βεβαίως η κυβέρνηση - παρότι η ίδια είχε αφή­σει να σέρνεται το θέμα αυτό - αρνείται ότι υπάρ­χει ενδεχόμενο συμψηφι­σμού της αξιολόγησης με την εφαρμογή των ευρωπα­ϊκών απαιτήσεων για το προ­σφυγικό. Όμως ο συνδυασμός των δηλώσεων Τουσκ και Μοσκο­βισί παραπέμπει ακριβώς σε αυτόν τον συμψηφισμό, ο οποίος περιλαμ­βάνει και την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, η οποία προκαλεί αγω­νία στην κυβέρνηση για ενδεχόμενες παρενέργειες στα εθνικά θέματα.

Την ίδια ώρα η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και ο επικεφαλής της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αποτάσσονται την ιδέα πε­ρί κλεισίματος των συνόρων και ξορ­κίζουν την ιδέα αποκλεισμού της Ελ­λάδας από τη ζώνη Σένγκεν.

Ανατροπή σχεδίων

Με λίγα λόγια, το πρόβλημα έχει ως εξής: Η Ελλάδα καλείται - με «αντίδωρα» την άρση της απειλής για τεχνικό αποκλεισμό της από τον χώρο Σένγκεν και μια ευνοϊκότερη αντιμετώπιση της αξιολόγησης - να φιλοξενήσει, να στεγάσει και να θρέ­ψει δεκάδες χιλιάδες, ίσως και εκατο­ντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετα­νάστες για άγνωστο χρονικό διάστη­μα προκειμένου να μείνει «καθαρή η αυλή» των Ευρωπαίων, οι οποίοι τα έκαναν μαντάρα στη διαχείριση του προσφυγικού.

Είναι χαρακτηριστικό το ότι ήδη η Γαλλία έχει ρίξει κατά πολύ τον στόχο για απορρόφηση προσφύγων ύστε­ρα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία, με συνέπεια να πηγαίνει στον πάτο της θάλασσας ο σχεδιασμός της Μέρ­κελ για απορρόφηση 400.000 προ­σφύγων φέτος. Ο αριθμός αυτός μι­κραίνει επικίνδυνα εις βάρος της Ελ­λάδας, η οποία - αν δεν περιοριστεί δραστικά η ροή από την Τουρκία - θα κληθεί να κρατήσει στο έδαφός της τους πρόσφυγες που δεν θα απορροφηθούν, συν τους μετανάστες, τους οποίους οι Ευρωπαίοι δεν θα πάρουν έτσι κι αλλιώς.

Καθώς όμως ούτε το χρονικό διά­στημα παραμονής προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα ούτε ο αριθμός τους μπορεί να προσδιορι­στεί εκ των προτέρων με σαφήνεια, οι υπολογισμοί ποικίλλουν και ο βαθ­μός δυσκολίας για τη χώρα μας κυ­μαίνεται από το επίπεδο του «ανε­κτού» έως αυτό του «μη διαχειρίσιμου».

Δεδομένου ότι ο ευρωπαϊκός δρό­μος θα παραμείνει κλειστός για τους περισσότερους και ότι οι Ευρωπαίοι ήδη συμψηφίζουν τη συμπεριφο­ρά της Ελλάδας στην εφαρμογή του μνημονίου με τις «επιδόσεις» της στο μεταναστευτικό, στην πραγματικό­τητα έχουμε την ντε φάκτο επιβο­λή ενός ακόμη... μνημονίου στη χώρα μας - μεταναστευτικού μνημονίου αυτή τη φορά με όλα τα χαρακτηριστικά μιας κα­νονικής επιτήρησης, όπως το «ποινο­λόγιο» για τις χαμηλές επιδόσεις.

Διπλή επιτροπεία

Ταυτοχρόνως όμως η Ελλάδα βρί­σκεται με ένα ακόμη μεγάλο φορ­τίο στην πλάτη. Όπως στο οικονομι­κό μνημόνιο μεταξύ Ελλάδας και Ευ­ρώπης υπάρχει ως τρίτος - και ενίοτε καθοριστικός - παίκτης το ΔΝΤ, έτσι και στο μεταναστευτικό μνημόνιο μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης υπάρχει ως τρίτος - και ενίοτε καθοριστικός παίκτης το ΝΑΤΟ, του οποίου η πα­ρουσία στο Αιγαίο δημιουργεί αγωνία λόγω της «ανοιχτής εντολής» του, συ­νεπώς είναι άγνωστο πόσο θα παρα­μείνει και ποιον ακριβώς ρόλο θα επιτελέσει.

Ήδη η Τουρκία, χωρίς να χάσει χρόνο, φρόντισε στο επεισόδιο με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος να υπενθυμίσει ότι βάσει συνθηκών τα Δωδεκάνησα είναι αποστρατιωτικοποιημένα, μια υπενθύμιση η οποία φαίνεται να αναγγέλλει ότι το θέμα αυτό ενδέχεται να επανέλθει στο τρα­πέζι το επόμενο διάστημα.Ένα από τα ερωτήματα, λοιπόν, είναι αν το ΝΑΤΟ θα έχει παρουσία και στα Δωδεκάνη­σα και, αν όχι, τι θα σημαίνει η απου­σία του από έναν χώρο για τον οποίο ήδη η Τουρκία εξέφρασε εμμέσως το «ενδιαφέρον» της.

Και βεβαίως δεν πρέπει να ξεχάσουμε την αποκάλυψη του «Π» την περα­σμένη εβδομάδα για το γραπτό διά­βημα της Άγκυρας, στο οποίο πρώ­τη φορά περιγράφονται τα Ίμια ως τουρκικό έδαφος.

Μ' αυτά και μ' αυτά, τό­σο παράγοντες της κυ­βέρνησης όσο πολλοί άλ­λοι εντός της χώρας δι­καίως ανησυχούν για την επαπειλούμενη κατάσταση διπλής επιτροπείας (Ε.Ε. και ΝΑΤΟ) της χώρας λό­γω προσφυγικού, η οποία ενδέχεται να μετατραπεί σε τριπλή στην περίπτωση που η Τουρκία, ζορισμένη στη Συρία, αναζητήσει πιο ενεργό ρόλο στα δυ­τικά της. Καθαρότερη εικόνα πάντως δεν αναμένεται να αποκτήσουμε επ' αυτών των θεμάτων από τη σύνοδο κορυφής...

ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ