Η τέχνη ως μια πράξη έρωτoς...

Του Στέλιου Συρμόγλου

Εγκλωβιστήκαμε στην αναγκαιότητα της καθημερινότητας και στη "μνημονιακή δίνη", παγιδευτήκαμε στην πολιτική απάτη, αγνοώντας την ευεργετική επίδραση της φιλοσοφίας και της τέχνης στη ζωή μας...

Αν ο φιλόσοφος ερωτηθεί από τον αφελή, για παράδειγμα, ποια είναι η χρησιμότητα της φιλοσοφίας, θα απαντήσει πως εκ πρώτης όψεως, η φιλοσοφία φαίνεται να μη χρησιμεύει σε τίποτα, αλλά πως η ενήμερη συνείδηση δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει δίχως αυτήν. Ο "ανεξέταστος βίος δεν είναι βιωτός". Ο βίος δηλαδή που δεν αποτελεί αντικείμενο συνεχούς προβληματισμού. Αυτόν τον αφορισμό έθεσε στην αρχή της συγγραφικής του ζωής ο Πλάτων, στο στόμα του απολογούμενου προς τους δικαστές, διδασκάλου του Σωκράτη...

Περιέργως, προς το τέλος της ζωής του ο Πλάτων, χρησιμοποίησε την ίδια ακριβώς έκφραση (ου βιωτός) προκειμένου περί της τέχνης. Και θέτει τα καλλιτεχνικά βιώματα στην ίδια ή έστω σε ανάλογη μοίρα προς τα αυθεντικά φιλοσοφικά βιώματα.

Η οιονεί ταύτιση αυτή βάρυνε από την εποχή του μέχρι σήμερα, επάνω στην οντολογική και αξιολογική διανόηση. Κι όλα δείχνουν πως, παρά τις αντιρρήσεις που κατά καιρούς έχουν εκφέρει επί του ζητήματος, στοχαστές
με κύρος, η θέση αυτή παραμένει ακλόνητη.

Η δημιουργία αποσκοπεί στην όρθωση ενός αντικειμένου που να μην είναι απλώς σκεύος, αλλά ον, που δονείται από εσωτερική αρμονία και που δονεί τη συνείδηση του θεωρού, επειδή οι δομές του ανταποκρίνονται προς τις δομές του δημιουργού.Οι σχέσεις έργου τέχνης και συνείδησης προσδιορίζονται στο πλαίσιο ενός πεδίου παρουσιακού, το οποίο δεν είναι πεδίο χωρικό, αλλά πεδίο συνειδησιακό μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται αμοιβαίως συστήματα δυνάμεων.

Η αυστηρή υπαρξιακή ανάλυση του αισθητικού αντικειμένου και των σχέσεων του προς την ασθητική συνείδηση, αφήνει ακριβώς να διαφανεί η ελεύθερη και σχεσιακή παιδιακή δραστηριότητα της συνείδησης αυτής. Ετσι,περισσότερο από φιλοσοφία βιταλιστική ή περσοναλιστική, η φιλοσοφία της τέχνης αποβαίνει φιλοσοφία της συναντήσεως.

Η ίδια η τέχνη εμφανίζεται εφεξής ως μια πράξη έρωτος, ως μια ars amandi, ως ολοκλήρωση κι ως ένταξη του Εγω στο Συν και, αντιστρόφως, σε μια δημιουργική σχέση.

Συνδέοντας, ωστόσο, υπερβολικώς έντονα το έργο της τέχνης προς την ίδια την παρουσία, δεν κινδυνεύει άραγε κανείς οριακά να υποπέσει σε κάποιον υπαρξιακό φετιχισμό; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι δυνατόν να θεωρηθεί καθησυχαστική, όσο στο επίπεδο της δημιουργίας υπάρχει περιθώριο για την αντίληψη δια της οποίας γίνεται αποδεκτό το καταστατικό του έργου της τέχνης ως όντος διατελούντος εν γενέσει και διαμορφούμενο χάρη στη συνεχιζόμενη αυτοσχεδιαστική δραστηριότητα της "ποιητικής" συνείδησης.

Η μεγάλη τέχνη, όπως και η φιλοσοφία, παρέχει την ικανοποίηση της εκτιμήσεως του δημιουργικού δυναμικού της ανθρώπινης παρουσίας. Πόσο προετοιμασμένοι είναι οι πολλοί για να τη χαρούν; Δεν είναι και η καλλιτεχνική χαρά προνόμιο όλων, όπως η συμμετοχή στα κοινά; Πότε η Πολιτεία θα θελήσει να εννοήσει πόσο ορθός είναι ο άλλος εκείνος αφορισμός του Πλάτωνα: "Πάντες μετεχόντων" ;

Κάποια ερωτήματα εν μέσω του "πολιτιστικού χειμώνα" στην Ελλάδα της παχύρευστης πολιτικής ανοησίας και των εκβιαστικών διλημμάτων, που επιτείνουν την κοινωνική αγωνία...
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail