Το Λιμενικό καλούσε τους Δήμους να προτείνουν χώρους υποδοχής των προσφύγων κι αυτοί... Ο ΟΗΕ ζητούσε Σχέδιο Επείγουσας Δράσης και οι κυβερνήσεις...
Από το 2013 γνώριζαν όλοι, κυβερνήσεις, δήμοι, όλοι... ότι το προσφυγικό ζήτημα στη χώρα μας θα έπαιρνε τεράστιες διαστάσεις κι ας κάνουν σήμερα τους «ψόφιους κοριούς». Με επίσημα έγγραφά τους τρία υπουργεία και το Λιμενικό Σώμα είχαν ζητήσει το 2013 από τους δημάρχους των παραθαλάσσιων δήμων να προτείνουν χώρους προσωρινής φιλοξενίας των προσφύγων.
Για να εισπράξουν από τους περισσότερους... άρνηση. Εξάλλου, τα έγγραφα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ προς τη χώρα μας είναι αποκαλυπτικά για τη διαρκή αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
Από το 2013. Δυόμισι χρόνια μετά το πρόβλημα διογκώθηκε δραματικά, με την πολιτική ανοιχτών θυρών από τη μια και τους πρόθυμους δημάρχους να κλείσουν τα μάτια αποφεύγοντας να προτείνουν χώρους από την άλλη.
Για να φτάσουμε τελικά στη σημερινή κατάσταση με τους χώρους που προτείνονται να είναι δια του προχείρου και αυτούς που επιλέγονται να είναι τουλάχιστον ανεπαρκείς. Οι αποφάσεις λαμβάνονται τελευταία στιγμή, χωρίς καμιά διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και οι ταλαιπωρημένοι συνάνθρωποί μας δέχονται άλλο ένα χτύπημα στην πορεία τους προς τον τελικό προορισμό τους. Εξάλλου, πέρα από τις θεωρίες, το περιβόητο Σχέδιο Επείγουσας Δράσης που ζητούσε ο ΟΗΕ για το προσφυγικό δεν υπήρξε ποτέ και το βλέπουμε από τον Αύγουστο του 2015 μέχρι σήμερα...
Ένα χρόνο (και πάνω) μετά το επείγον έγγραφο του Λιμενικού Σώματος (Αύγουστος 2013 – 421.81/2013), μια εγκύκλιο που καλούσε τους δήμους να προτείνουν χώρους πρώτης υποδοχής των προσφύγων, κατατίθεται στη Βουλή μια ενδιαφέρουσα ερώτηση βουλευτών της ΔΗΜΑΡ, που λαμβάνει από την τότε κυβέρνηση (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) πολύ πιο ενδιαφέρουσες απαντήσεις...
Με την εγκύκλιό του το Λιμενικό καλούσε τους παραθαλάσσιους δήμους (εκεί εντοπιζόταν τότε το πρόβλημα αφού δεν είχαν κλείσει τα βόρεια σύνορά μας) να προτείνουν κατάλληλους χώρους για την υποδοχή των προσφύγων και την προσωρινή τους παραμονή, οι οποίοι να πληρούν στοιχειώδεις βασικές ανάγκες (καθαριότητα, κλίνες, τουαλέτες, νερό, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κτλ.). Οι απαντήσεις που έλαβε σε κάποιες περιπτώσεις είναι συγκεκριμένες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του δήμου Βόλβης, όπου προτείνονται δυο χώροι, παρά μάλιστα το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος δήμος δεν είναι στην πρώτη γραμμή του... μετώπου.
Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως είναι αποκαρδιωτικές. Θεωρητικές απαντήσεις περί ευαισθησίας για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και στο δια ταύτα «εμείς δεν έχουμε χώρους και δεν μπορούμε να δεχτούμε ούτε για μια μέρα πρόσφυγες»... Ο δήμος Σίφνου για παράδειγμα απαντούσε ότι δεν έχει χώρους, ούτε υποδομές, ούτε μέσα... Κι αν έρθουν τα... δύσκολα; Σε αυτή την... ακραία περίπτωση μόνη λύση που έβλεπε τότε ο δήμος ήταν η παραχώρηση χώρων είτε από ιδιώτες, είτε από φορείς, όπως η Εκκλησία και όλα αυτά υπό την προϋπόθεση παραμονής μόνο μιας ημέρας στο νησί. Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου αναφέρει το εξής: «Στην περίπτωση εισόδου στο νησί μας παράνομων αλλοδαπών η μόνη ρεαλιστική λύση είναι η παραχώρηση από ιδιώτες χώρων καθώς και η παραχώρηση άλλων ειδών πρώτης ανάγκης, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, για εντελώς σύντομο χρονικό διάστημα, αν όχι της μιας μόνον ημέρας». Αντιθέτως, ο Δήμος Ιθάκης για παράδειγμα, που είναι και πολύ μακριά από το πρόβλημα προτείνει τουλάχιστον ένα χώρο και τον τρόπο οργάνωσής του.
Κι αφού οι Δήμοι απέφυγαν να προτείνουν χώρους, θα περίμενε κάποιος από τις κυβερνήσεις να έχουν καταστρώσει τουλάχιστον ένα σχέδιο. Διαχρονικά όμως και οι κυβερνήσεις απέφυγαν να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο το πρόβλημα εγκαίρως.
Τον Οκτώβριο του 2014, οι βουλευτές της ΔΗΜΑΡ, Μαρία Γιαννακάκη και Νίκος Τσούκαλης, ρωτούν τα συναρμόδια υπουργεία τι γίνεται με το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης (Σχέδιο Επείγουσας Δράσης), που ζητάει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
Ιδού οι απαντήσεις:
-Υπουργείο Δικαιοσύνης (Χαράλαμπος Αθανασίου): Η «περισσότερη ευρωπαϊκή στήριξη» προς τις χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα και Ισπανία) «δεν έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία».
-Υπουργείο Εσωτερικών (Αργύρης Ντινόπουλος): «Δεν συντρέχει αρμοδιότητα του υπουργείου Εσωτερικών»...
-Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (Βασίλης Κικίλιας): Αναφέρονται αναλυτικά τα σχέδια προστασίας των συνόρων και αστυνόμευσης, καθώς και το έργο της Αστυνομίας και του Λιμενικού, όπως και όλες οι επιχειρήσεις που είναι σε εξέλιξη. Πρόκειται για το μόνο προετοιμασμένο ουσιαστικά υπουργείο, αφού διαθέτει συν τοις άλλοις και κέντρα ταυτοποίησης. Στο επίμαχο αναφέρεται: «προσδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην εξασφάλιση των απαραίτητων κανόνων υγιεινής και ασφαλούς διαμονής όλων των φιλοξενούμενων στα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης Υπηκοότητας αλλοδαπών, καθώς και στους κρατούμενους στα Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης και στα αστυνομικά κρατητήρια (ολιγοήμερη παραμονή)». Μάλιστα, το υπουργείο τονίζει ότι «βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες δημιουργίας εγκαταστάσεων ανοιχτών δομών για τη διαμονή ευάλωτων ομάδων στην περιοχή της Αττικής και σε άλλες περιοχές της χώρας...».
-Υπουργείο Εξωτερικών (υφυπουργός Δημήτρης Κούρκουλας): Αναφορά στη συνεργασία Ύπατης Αρμοστείας και ελληνικής κυβέρνησης.
-Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου (Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης): Πρώτο μέλημα είναι η διάσωση των προσφύγων και η αποτροπή ναυαγίων και πνιγμών. Η εγκύκλιος του Λιμενικού τον Αύγουστο του 2013 «δίνει έμφαση στην εξεύρεση χώρων προσωρινής παραμονής των υπόψη προσώπων, ώστε να υπάρξει κατάλληλη προετοιμασία για την κάλυψη των αναγκών πρώτης υποδοχής – προσωρινής παραμονής (μέχρι 48 ώρες)». Μάλιστα σε άλλο έγγραφο του υπουργείου (Δεκέμβριος 2014, απάντηση σε ανάλογη ερώτηση του βουλευτή Κ. Τριανταφύλλου, μόνο για τη Χίο) αναφέρεται ότι στη Χίο υπάρχουν δυο ξύλινοι οικισμοί δυναμικότητας 250 ατόμων και μια αίθουσα για άλλους 60, όπως και χώρος για επιπλέον 110 άτομα.
Και να φανταστεί κάποιος ότι οι απαντήσεις αυτές αποτυπώνουν την κατάσταση πριν από την προσφυγική κρίση, την πολιτική ανοιχτών θυρών και την πρόσκληση των επόμενων κυβερνώντων να έρθουν στην Ελλάδα.
Σήμερα πόσοι αισθάνονται υπερήφανοι για το γεγονός ότι σε έναν νομό (Κιλκίς) πληθυσμού περίπου 20.000 κατοίκων εγκλωβίστηκαν σε απάνθρωπες συνθήκες άλλοι 20.000; Στερνή μου γνώση...