- Το Ρουσφέτι στην ελληνική ιστορία
Της Κατερίνας Χαρκιολάκη
Ιστορικός-ΜΑ in States and Societies
Είναι γνωστό, ότι ειδικά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, όλοι οι Έλληνες επιθυμούν μια θέση στο δημόσιο. Μανάδες λένε στα παιδιά ''παιδί μου, δάσκαλος να πας, θα κάθεσαι 3 μήνες και τις γιορτές και θα πληρώνεσαι κανονικά''. Αυτή η νοοτροπία πια, του να μην σε προτρέπουν να παράγεις έργο και να κάνεις κάτι για να κάθεσαι ή το να σε ονειρεύονται σε ένα γραφείο με κοστούμι, ρίζωσε στον Έλληνα και στα παιδιά που μεγάλωσε. Μην αναρωτιέστε λοιπόν και πολύ γιατί όλα πάνε δεξιά(το δεξιά με την αρνητική χροιά- και το να είσαι δεξιός και να έχεις λεφτά δικαιολογείται, αλλά να είσαι φτωχός και δεξιός, είναι ιστορικό λάθος). Το σκηνικό αυτό με αυτήν την πολυπόθητη θέση σε δημόσιο τομέα, όλοι πιστεύω πως το ζήσαμε είτε από μανάδες, γιαγιάδες, θείες κτλπ.
Πώς ριζώθηκε όμως αυτή η ιδεολογία στην Ελλάδα, ακόμα και σε εποχές που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ήταν στα πάνω τους;
Η σταδιοδρομία στο δημόσιο, υπήρξε αμέσως μετά την ανακήρυξη της Ελλάδας, ως ανεξάρτητο κράτος, η κυριότερη επιδίωξη των ελεύθερων πλέον Ελλήνων. Κατά καιρούς, έχει υποστηριχτεί πως εξήγηση του φαινομένου θα πρέπει να αναζητηθεί στην αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να απορροφήσει ανθρώπινο δυναμικό, με αποτέλεσμα ο κόσμος να στρεφόταν προς το κράτος, το οποίο δεν αναζητούσε να έχουν πολλά προσόντα οι πολίτες, απλά να τους στηρίζουν πολιτικά. Παρόλα αυτά, η εξήγηση αυτή δεν δίνει την λύση στο θέμα, καθώς οι άνθρωποι προτιμούσαν την θέση στο δημόσιο, ακόμα και αν οι απολαβές ήταν ελάχιστες.
Τα βαθύτερα αίτια του φαινομένου και η εξέλιξή του έχουν ως εξής:
1. η βαθύτατα ριζωμένη ανασφάλεια των Ελλήνων (λόγω Οθωμανικής περιόδου και πολιτικής αντιπαλότητας για τη θέση ισχύος στο νέο ελληνικό κράτος).
2. έλλειψη ισονομίας και αυθαίρετες πράξεις (για τις οποίες έκανε επανάσταση έναντι του τούρκικου ζυγού και βρέθηκε να τις αντιμετωπίζει ξανά επί ανεξαρτησίας της. ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΠΡΙΝ ΣΦΑΖΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ).
3. η θέση στο δημόσιο είχε ως κίνητρο όχι τις υλικές απολαβές, αλλά το αίσθημα ασφάλειας που παρείχε η ταύτιση με την εξουσία, η αίσθηση του κατόχου της θέσης ότι αποτελούσε μέλος της λέσχης των ισχυρών , οι οποίοι αποφάσιζαν για τις τύχες των ανίσχυρων.
4. η πολιτική υπήρξε ο ιμάντας που κινούσε τη στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών.
5. οι βουλευτές ζητούσαν ''φίλους-πελάτες'' με αντάλλαγμα ψήφο και θέση αντίστοιχα.
6. η προκήρυξη εκλογών σήμαινε την έναρξη μιας διαδικασίας υποσχέσεων θέσεων με ανταλλαγή ψήφων.
7. τα ρουσφέτια ήταν πλέον αποδεκτά από όλους σαν μια συνεργασία χρόνων.
8. οι οικογένειες δρούσαν ατομικά για τα συμφέροντα τα δικά τους.
9. το σύστημα δε αυτό έγινε ακαταμάχητο και σοφό!!
Οι δημόσιοι αυτοί υπάλληλοι συμβόλιζαν την Ελλάδα στο εξωτερικό, τί και αν οι λίγοι διαννοούμενοι τους επέκριναν.
ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΕ ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ;
Αυτά όλα τα γεγονότα είναι αποτελέσματα των ίδιων των πολιτικών από το 1830 έως και σήμερα.
Ιστορική πηγή: Ελλάς η σύγχρονη συνέχεια, Θάνος Βερέμης-Γιάννης Κολιόπουλος, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2006