Γράφει ο Σεραφείμ Παπαποστόλου
Αντιστράτηγος ε.α.
Πρώην Διευθυντής Κέντρου Χειρισμού Κρίσεων (2001-2003) του ΓΕΕΘΑ.
Γιατί θα πρέπει να διαλύσουμε, έστω και το λίγο από αυτό που απέμεινε από την αξιοπιστία των Ενόπλων Δυνάμεων και του ΓΕΕΘΑ, γιατί θα πρέπει να υποσκάψουμε τον ρόλο τους στις κρίσεις (στη ειρήνη και τον πόλεμο), γιατί να συστήσουμε εξ αρχής μια ‘ξεχωριστή’ από τη Δομή του ΓΕΕΘΑ και ίσως μία ‘παράλληλη’ Διοίκηση; Γιατί δεν ενεργοποιήθηκε το Σύστημα Χειρισμού Κρίσεων της χώρας την στιγμή του λόγω της προσφυγικής κρίσης έχουμε κηρύξει τη χώρα σε ‘Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης’;
Κλειδί για την επίλυση είναι να υποστηρίξουμε με κάθε τρόπο τη ‘δέσμευση’ της πολιτικής ηγεσίας με την αυτονόητη υλοποίηση των αποφάσεων της. Ο χειρισμός των κρίσεων είναι το μοναδικό πεδίο εφαρμογής των πολιτικών δεσμεύσεων, δεσμεύσεων που εξασφαλίζουν την εθνική κυριαρχία (ανεξαρτησία και ακεραιότητα) της χώρας μας.
Είναι προφανές ότι το ΥΕΘΑ, σε εντολή του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης έχει αναλάβει την Αποστολή της Διαχείρισης της Κρίσης (της Προσφυγικής) αυτή τη φορά. Για να την διαχειριστεί ‘συστήνει’ ένα ‘νέο και ίσως περίεργο’ Συντονιστικό Κέντρο στο ΓΕΕΘΑ του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης (ΚΕ.Σ.Ο.Δ.Π.) .
Το ΥΕΘΑ, διαγράφοντας πολύ εύκολα όλα εκείνα τα ‘οδυνηρά μαθήματα’ που μας δώρισαν οι συχνές κρίσεις με την Τουρκία (πχ τα Ίμια), ο χειρισμός της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, αλλά και οι πολλές κρίσεις στη περιφέρεια της Ελλάδος, καθοδηγήθηκε στο να αποδεχτεί, μάλλον τελείως άκριτα, την αλλαγή τον θεσμικό ρόλο του Υπουργείου και των Ενόπλων Δυνάμεων στη Διαχείριση των Κρίσεων.
Λόγω της προσφυγικής κρίσης δημιουργήθηκε η νέα δομή συντονισμού για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και μάλιστα σε επίπεδο του κράτους, παραβιάζοντας την βασική αρχή ότι « ο Χειρισμός της κρίσης γίνεται ενιαία και στο υψηλότερο κλιμάκιο ενώ η εφαρμογή των επιβαλλομένων μέτρων είναι αποκεντρωμένη». Δεν μπορεί να υπάρχουν πολλά Κέντρα Διακυβέρνησης και Χειρισμού των Κρίσεων. Κάθε χώρα έχει ένα, κάθε μεγάλος οργανισμός ή εταιρία επίσης ένα.
Η χώρα μας έχει ανάλογη δομή για το «Χειρισμό των Κρίσεων» που λειτουργεί από χρόνια και έχει δοκιμαστεί με θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα. Στα αρνητικά της είναι η με ‘μαεστρία ́ αποφυγή των πολιτικών ηγεσιών να ‘δεσμευτούν’ με τις δικές τους αποφάσεις. Αυτό συμβαίνει και σήμερα , αφού δεν ενεργοποιήθηκε το Σύστημα Χειρισμού Κρίσεων της παρόλο ότι λόγω της προσφυγικής κρίσης έχουμε κηρύξει τη χώρα σε ‘Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης’. Αντί να γίνει το ‘προφανές’ (που κάνουν επίσης οι άλλες χώρες, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ) συστήθηκε μια νέα δομή για το συντονισμό της κρίσης, που προκαλεί σίγουρα σύγχυση στο βασικό σύστημα διοικήσεως και ελέγχου των Ενόπλων Δυνάμεων και το οδηγεί σε απαξίωση την ικανότητα της διοίκησης από τη φυσική ιεραρχία του Στρατεύματος.
Γιατί να διακινδυνεύσουμε την συνοχή των Ενόπλων Δυνάμεων χειριζόμενοι τουλάχιστον με επικίνδυνη επιπολαιότητα την προσφυγική κρίση;
Ανάλυση
Ο Θεσμικός ρόλος του Στρατεύματος στη διαχείριση των κρίσεων (φυσικών και τεχνιτών) σε ειρήνη και πόλεμο βρίσκεται περιεγραμμένος αναλυτικά στο Οργανισμό του ΓΕΕΘΑ και σε μια σειρά Νόμων και αποφάσεων από το πλέον υψηλό πολιτειακό επίπεδο και είναι:
«Να παρέχει τα μέσα για ένα ενιαίο, έγκαιρο, έγκυρο και συντονισμένο- τυποποιημένο τρόπο σχεδίασης και εκτέλεσης των δράσεων και των επιχειρήσεων, προκειμένου το Κράτος να ανταποκριθεί σε κάθε είδους καταστάσεις κρίσεων από την περίοδο της ειρήνης και μέχρι και την μετάπτωση του από την ειρηνική κατάσταση στο πόλεμο.»
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, αλλά και τις άλλες δυνατότητας που έχει η χώρα, μας είναι πολύ δύσκολο να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως τα παρακάτω:
Τι επιβάλει στο ΓΕΕΘΑ να απεκδυθεί το Θεσμικό του Ρόλο και να ενδυθεί ένα νέο ρόλο ή αποστολή;
Γιατί θα πρέπει να αλλάξει και την Δομή της Διοίκησης του για να ανταποκριθεί σε αυτό; Και πόσο είναι το Κόστος και η Διακινδύνευση από αυτή την αλλαγή;
Αλλά και εάν πετύχει τελικά θα αλλάξουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις προς σε τέτοιου είδους Αποστολές και Δομές;
Ποιοι είναι οι Θεσμικοί φορείς που απέτυχαν στο θεσμικό τους ρόλο κατά τη κρίση;
Τι θα αλλάξουμε τελικά για να βγούμε από την κρίση; Η νέα Αποστολή του ΥΠΕΘΑ είναι:
«Το ΥΠΕΘΑ σε συνεργασία με την Υπηρεσία Ασύλου και την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής (να;) διευθύνει και συντονίζει τις λοιπές δημόσιες Υπηρεσίες και Αρχές, κοινωνικούς φορείς και ΜΚΟ, που επικουρούν στην λειτουργία των κέντρων αποκλειστικώς όσον αφορά στην μεταφορά, διαμονή, σίτιση και υγειονομική περίθαλψη των προσφύγων και μεταναστών προσωρινά, για όσο διάστημα κριθεί αναγκαία η συνδρομή του.» (Ιστοσελίδα ΓΕΕΘΑ 22 Φεβ. 2016)
Από τους εκπεφρασμένους από το ΥΕΘΑ (Ιστοσελίδα ΓΕΕΘΑ 14 Μαρ 2016) «Στόχοι του Άξονα Συνεργασίας για την Σταθερότητα και Ειρήνη στην Μεσόγειο» είναι και:
Η αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας, του Ισλαμικού Φονταμενταλισμού και των δυνάμεων που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν την ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου Η δημιουργία συνθηκών ασφαλείας στις περιοχές της Μέσης Ανατολής που δρουν
Ισλαμιστές Φονταμενταλιστές και άλλες δυνάμεις αποσταθεροποίησης με στόχο
Για την επαρκή αντιμετώπιση του προσφυγικού απαιτείται :
«Να σταματήσει η παράνομη διακίνηση πετρελαίου, ναρκωτικών και όπλων από την
οποία χρηματοδοτούνται οι ομάδες αποσταθεροποίησης στις περιοχές προέλευσης των προσφύγων»
«Να σεβαστεί η Τουρκία τους διεθνείς κανόνες και το διεθνές δίκαιο και να συνεργαστεί ώστε να σταματήσουν όλες οι παράνομες διακινήσεις που γίνονται μέσα από τις περιοχές της»
Και για να ανταποκριθεί στο ρόλο αυτό – που μάλλον εκτιμάτε ως ‘εύκολος ́ σε σχέση με τη πολεμική του αποστολή – αλλάζει ‘απλά’ και με ένα ‘χαρτί’ την Δομή Διοίκησης και Ελέγχου των Ενόπλων Δυνάμεων για να αναλάβει τον νέο ρόλο, όπως αυτός παρουσιάζεται στο Οργανόγραμμα του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης (ΚΕ.Σ.Ο.Δ.Π.) και των Τοπικών Συντονιστικών Κέντρων Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης (ΤΟ.Σ.Κ.Ε.Δ.Π.).
Στο Στόχους του «Άξονα Συνεργασίας για την Σταθερότητα και Ειρήνη στην Μεσόγειο» αναφέρονται και οι Απειλές που προέρχονται από την Τρομοκρατία, τον Ισλαμικό Φονταμενταλισμό και τις Δυνάμεις που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν την ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου. Οι απειλές αυτές αποτελούν επίσης και για όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, απειλές για την στρατιωτική τους ασφάλεια και τις αντιμετωπίζουν ανάλογα, μη εξαιρουμένων των μέτρων χρήσεως στρατιωτικής ισχύος. Για την Ρωσία τα παραπάνω, εκτός από εξωτερικές απειλές για τη χώρα αυτή, αποτελούν επίσης και σοβαρές απειλές προερχόμενες από το εσωτερικό και ο πρόεδρος της Ρωσίας ήδη έχει εξουσιοδοτηθεί για την λήψη και στρατιωτικών μέτρων για την αντιμετώπιση τους.
Η κρίση του Προσφυγικού αποτελεί μια αναγνωρισμένη Κρίση από όλους. Είναι δε σίγουρο ότι όλες οι χώρες στης ΕΕ και του ΝΑΤΟ, χρησιμοποιούν το Σύστημα Χειρισμού Κρίσεων της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ αντίστοιχα, και η χώρα μας επίσης. Τα Συστήματα αυτά είναι ενσωματωμένα με την λειτουργία όλων των υπουργείων των χωρών αυτών και ενεργοποιούν το Σύστημα Λήψεως των Αποφάσεων για τον χειρισμό πάσης μορφής και μεγέθους κρίσεων. Τα συστήματα χειρισμού των κρίσεων στο εσωτερικό των χωρών είναι δομικά και επιχειρησιακά ‘όμοια’, έχουν παρόμοια ‘μέτρα’ και ‘κανόνες’ εμπλοκής και εμπλέκουν τις Ένοπλες Δυνάμεις τους για την υλοποίηση τους. Παρέχουν τα μέσα για ένα ενιαίο, έγκαιρο, έγκυρο, συντονισμένο και τυποποιημένο τρόπο σχεδίασης και εκτέλεσης των δράσεων και των επιχειρήσεων, προκειμένου το κράτος να ανταποκριθεί σε κάθε είδους καταστάσεις κρίσεων από την περίοδο της ειρήνης και μέχρι και την μετάπτωση του από την ειρηνική κατάσταση στο πόλεμο.
Θα μπορούσαμε απλά να τους ακολουθήσουμε στα παραπάνω. Αλλά σήμερα, δυστυχώς επειδή έχουμε ανακηρύξει τη Χώρα σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης (Μουζάλας), θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ‘υποχρεωτικά’ πλέον το Σύστημα Χειρισμού των Κρίσεων του ΓΕΕΘΑ για την Προσφυγική Κρίση, να εκτιμήσουμε την Κατάσταση της Χώρας, να ενημερωθεί ο Πρωθυπουργός για το Πιθανά Μέτρα Αντίδρασης και να Εγκρίνει το Τι και το Πώς θα γίνει συνολικά. Να εξουσιοδοτήσει τους υπουργούς για την εκτέλεση. Η ενημέρωση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ γίνεται εύκολα μέσα από τα προβλεπόμενα στις Διαδικασίες Χειρισμού της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Η παρακολούθηση εκ μέρους του πρωθυπουργού μπορεί να ανατεθεί σε κάποιον που έχει την τεχνική δυνατότητα για τον Έλεγχο και Συντονισμό των Επιχειρήσεων. Αυτή η δομή που υπάρχει στη χώρα είναι το ΓΕΕΘΑ, το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΘΚΕΠΙΧ) και το Σύστημα Χειρισμού Κρίσεων του ΓΕΕΘΑ.
Αντί αυτό ‘εφεύραμε’ μάλλον επιπόλαια την λύση που παρουσιάζεται ανάγλυφα στο Οργανόγραμμα του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης (ΚΕ.Σ.Ο.Δ.Π.) και των Τοπικών Συντονιστικών Κέντρων Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης (ΤΟ.Σ.Κ.Ε.Δ.Π.). Στα διαγράμματα παρουσιάζεται μια νέα δομή διοίκησης, που αναλαμβάνει να λειτουργήσει ‘Παράλληλα στη υπάρχουσα Διοίκηση’. Είναι πολύ δύσκολο να δικαιολογηθεί το γιατί δεν χρησιμοποιούμε την υπάρχουσα Ιεραρχία και τη Δομή που έχουμε. Εξάλλου είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε συντονισμένοι, στο εσωτερικό με τους θεσμικούς φορείς και οργανώσεις του κράτους και στο εξωτερικό με τις άλλες χώρες. Χώρες βέβαια που εφαρμόζουν ακριβώς τα υπάρχοντα και από καιρού δοκιμασμένα συστήματα για την διαχείριση της σημερινής κρίσης. Τα μόνα παραδείγματα ανάλογης παράλληλης ιεραρχίας διοίκησης ίσως τα βρούμε στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Ίσως εκεί όπου η αυταρχική διοίκηση δεν εμπιστεύεται τους κάτω από αυτή διοικητές ή ίσως στα τελευταία χρόνια της διοίκησης του τότε Σοβιετικού Στρατού όπου όλοι περίμεναν το ‘τηλέφωνο από ψηλά’.
Θα μπορούσαμε ‘τεχνικά’ να βάλουμε πλήθος ερωτημάτων για το ποιος διοικεί ποιόν και πως ο Συντονιστής τους συντονίζει όλους, αλλά καλύτερα να αφήσουμε το ρόλο αυτό να τον αναλάβουν εκείνοι οι Συντονιστές (και όχι οι Διοικητές;) που ονομαστικά θα ορισθούν στο Πίνακα Συγκρότησης της Δύναμης για την υλοποίηση της αποστολής. Αποστολής που προδιαγράφεται μάλλον ‘εύκολη’ από τους ‘εθελοντές ένστολους ή μη συντονιστές’. Ακόμη και εάν λόγω του ‘ελληνικού φιλότιμου’ των ανθρώπων που εξ ανάγκης θα εμπλακούν στην υλοποίηση, το άγνωστο ακόμα επίπεδο στης Διακινδύνευσης εξακολουθεί να είναι μη αποδεκτό και εν πάντως είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι θα έπρεπε να είναι ως λογικός κίνδυνος.
Εκείνο όμως που σίγουρα διακινδυνεύουμε στο μέσον ακριβώς της κρίσης είναι : να μην κάνουμε το ‘Καθήκον’ μας προς τη Πατρίδα, να αποκρύψουμε την Αλήθεια για αυτό που πρέπει να κάνει η χώρα για τη διαχείριση της κρίσης, να προετοιμαστούμε να δώσουμε μια ‘εύκολη’ συγχώρεση σε όλους αυτούς, τους ‘υπεύθυνους’ και αρμοδίους, και κυρίως να προετοιμαστεί η πλατφόρμα ( των εύκολων προδοτών ή των ανίκανων) για να μπορούν οι πολιτικές μας ηγεσίες να αποφύγουν , ακόμη και αυτή τη φορά, να δεσμευτούν με το αυτονόητο, την υλοποίηση των αποφάσεων τους.
Εθνική Ισχύς και Κυριαρχία της Ελλάδος στις Κρίσεις.
Θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αποτελούν ένα μέρος, ίσως σημαντικό, της συνολικής Εθνικής Ισχύος της Ελλάδος. Γιατί η Εθνική Ισχύς είναι κάτι πολύ περισσότερο από την Εθνική Ακεραιότητα και Εθνική Ανεξαρτησία. Είναι το διεθνές αποτύπωμα της χώρας, ο τρόπος με τον οποίο η χώρα γίνεται αντιληπτή, πρώτα στον εαυτό της και ύστερα και από τους άλλους, σε όλα τα επίπεδα της διεθνούς δράσης, πολιτικό, διπλωματικό, στρατιωτικό, οικονομικό, χρηματοοικονομικό και πολιτιστικό.
Και εάν θέλαμε για την Ελλάδα, ως χώρα με δημοκρατικό πολίτευμα , ευρωπαϊκό πνεύμα, νομικό πολιτισμό και ρεαλισμό, να ορίσουμε την Εθνική της Κυριαρχία θα θεωρούσαμε ότι είναι αυτή που ταυτίζει την Κυριαρχία με την ικανότητα του κράτους να προβλέπει και να διαχειρίζεται με επιτυχία της κρίσεις.
Αυτή η επιλογή δεν είναι τόσο απλή όπως θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει. Οι στρατηγικές ενέργειες και δραστηριότητες περιλαμβάνουν το κάθε στοιχείο της εθνικής ισχύος (πολιτικό, οικονομικό, διπλωματικό, ψυχολογικό, και στρατιωτικό). Είναι φυσιολογικό ότι το κάθε στοιχείο της εθνικής ισχύος φέρνει μαζί του τις δικές του, μάλλον διαφορετικές ικανότητες και αδυναμίες, οι οποίες και θα εμπλακούν ανάλογα και για το σκοπό-στόχο που θα ακολουθεί κάθε φορά η Εθνική Στρατηγική. Επιπλέον, οι αρμόδιοι, που ανήκουν επαγγελματικά σε ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία της εθνικής ισχύος, τείνουν να υποστηρίζουν με τις επιλογές τους μόνο εκείνους από τους σκοπούς-στόχους που μάλλον δίνουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες εμπλοκής του δικού τους επαγγελματικού χώρου, τον οποίο και θεωρούν ως τον πλέον ικανό να συνεισφέρει με τις πλέον κατάλληλες ενέργειες.
Στη χώρα μας το ΚΥΣΕΑ είναι το θεσμοθετημένο όργανο της Κυβέρνησης που αξιολογεί τις διπλωματικές, οικονομικές , κοινωνικές, ψυχολογικές, στρατιωτικές και λοιπές επιπτώσεις των κρίσεων και αποφασίζει τον τρόπο αντίδρασης , μαζί με τα μέτρα, ενέργειες και δράσεις που θα ληφθούν και τον φορέα της υλοποίησης των. Υπάρχει λοιπόν μόνιμα η απαίτηση για ένα Σύστημα για το Δια-υπουργικό Σχεδιασμό του ΚΥΣΕΑ. Θα πρέπει αυτό να είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα, που να καθιστά αναγκαία την χρησιμοποίηση κοινής πολιτικής και διαδικασιών σχεδίασης, κατά την διάρκεια του Πολέμου, αλλά και των Κρίσεων, προσφέροντας ένα συστηματικό και συντονισμένο σύστημα λήψεως αποφάσεων για την επίλυση των προβλημάτων. Είναι το κύριο σύστημα στο επίπεδο της Γ. Γραμματείας Συντονισμού, των υπουργείων και του κράτους για να μεταφρασθούν οι πολιτικές αποφάσεις σε Επιχειρησιακά Σχέδια. Παρέχει τα μέσα για ένα ενιαίο, έγκαιρο, έγκυρο και συντονισμένο και τυποποιημένο τρόπο σχεδίασης και εκτέλεσης των δράσεων και των επιχειρήσεων, προκειμένου το κράτος να ανταποκριθεί σε κάθε είδους καταστάσεις κρίσεων από την περίοδο της ειρήνης και μέχρι και την μετάπτωση του από την ειρηνική κατάσταση στο πόλεμο.
Με δεδομένο ότι το ΚΥΣΕΑ καλύπτει ένα μέρος από τις απαιτήσεις για λήψη αποφάσεων επί σημαντικών θεμάτων, η ανάπτυξη της οργάνωσης αυτής σε υψηλό επίπεδο, θα βοηθούσε τα μέγιστα σε ένα τομέα που οι συντονισμοί και η αποτελεσματική διαχείριση των Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης θα πρέπει να εξετάζονται σε σχέση με την ύπαρξη των «επικείμενων» απειλών εθνικής ασφάλειας. Για αυτό οι απειλές ασφάλειας θα μπορούσαν να περιληφθούν στη Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική και σε όλα τα από αυτήν εκπορευόμενα Στρατιωτικά Σχέδια των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η προβλεπόμενη λειτουργία του Συστήματος Χειρισμού των Κρίσεων, υπό το ΚΥΣΕΑ και τον Πρωθυπουργό, ενασκήθηκε μόνο περιστασιακά : κατά την ελληνική προεδρία της ΕΕ και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Δεν χρησιμοποιήθηκε, σχεδόν ποτέ, για το συντονισμό και την λήψη μέτρων ταυτόχρονα από όλους τους μη στρατιωτικούς φορείς της Εθνικής Ισχύος. Δεν έχει επίσης συν-ασκηθεί σε στα αντίστοιχα Συστήματα Χειρισμού Κρίσεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Με δεδομένη την εκπεφρασμένη βούληση της σημερινής Κυβέρνησης (του ΣΥΡΙΖΑ αλλά της Ελλάδος) που διακηρύττει ακόμη και από το αρχικό της πολιτικό πρόγραμμα ότι επιθυμεί να διαμορφώσει ένα νέο «συμβόλαιο» με την Ελληνική Κοινωνία, θα πρέπει επίσης και να επιβάλει μια νέα «Πολιτική για την Άμυνα και την Ασφάλεια της Χώρας». Αυτή η νέα πολιτική θα κινείται σε εντελώς διαφορετική διάσταση από ότι μέχρι σήμερα. Θα είναι δηλαδή μια πολιτική διακήρυξη, μια «Λευκή Βίβλο» που θα προσδιορίζει την έννοια της Εθνικής Ισχύος και της Εθνικής Άμυνας και θα αφορά την Κυβέρνηση, το Κράτος και την Κοινωνία. Για το λόγο αυτό δεν θα είναι απόρρητη, αλλά κτήμα όλης της κοινωνίας.
Η επανένταξη της όλης αυτής της υπάρχουσας υποδομής στη Ελλάδα για τον χειρισμό όλων των κρίσεων με την ουσιαστική επέκταση των υπαρχόντων δυνατοτήτων και τους λοιπούς κρατικούς φορείς, είναι η πλέον «επιβεβλημένη βελτίωση», εάν πραγματικά εκτιμούμε ότι η ικανότητα του κράτους να προβλέπει και να διαχειρίζεται με επιτυχία της κρίσεις προστατεύει την Εθνική Κυριαρχία. Θα πρέπει να εναντιωθούμε στη περίπτωση χρήσεως του Στρατεύματος εκτός του θεσμικού του ρόλου στις κρίσεις καθώς και στη προετοιμασία και τη δημιουργία μιας ακόμη ‘πλατφόρμας’ για παροχή συγχώρεσης και άφεσης των αμαρτιών των αρμοδίων.
Επίλογος
Η μη ‘δέσμευση’ της πολιτικής ηγεσίες με την αυτονόητη υλοποίηση των αποφάσεων της απετέλεσε την διαχρονική αιτία της υπανάπτυξης της χώρας μας. Ο χειρισμός των κρίσεων αποτελεί μοναδικό πεδίο για την εφαρμογή των πολιτικών δεσμεύσεων, δεσμεύσεων που εξασφαλίζουν την εθνική κυριαρχία (ανεξαρτησία και ακεραιότητα) της χώρας μας. Ας κάνουμε για το χειρισμό των κρίσεων το αυτονόητο ή αυτό που ακριβώς προβλέπεται.
Και δεν πρέπει να θέσουμε την συνοχή και την αξιοπιστία των Ενόπλων Δυνάμεων σε κίνδυνο, γιατί θα τις χρειαζόμαστε και μετά από τη Προσφυγική Κρίση.