Ενας έμπειρος πολιτικός (από τους τελευταίους που εξακολουθούν να λένε «η Ελλάς», αντί του καθιερωμένου πλέον «η Ελλάδα»...) έλεγε τις προάλλες σε κύκλο φίλων του, έπειτα από μια επισκόπηση της επικαιρότητας, ότι «η Ελλάς δεν διαλύεται· η Ελλάς σαπίζει και αυτό είναι χειρότερο».
Παρακολουθώντας, όπως όλοι, την εξέλιξη της «υπόθεσής μας» στην Ειδομένη, αναρωτιέμαι μήπως έχουμε πράγματι περάσει στην επόμενη φάση της παρακμής. Τη διάλυση τη ζήσαμε και τη ζούμε. Αφότου κόπηκε η χρηματοδότηση της κατανάλωσης με δάνεια, τη ζούμε στον κατακερματισμό της κοινωνίας σε μικρά και μεγάλα συμφέροντα, που το καθένα τους μάχεται για τα δικά του προνόμια εις βάρος των υπολοίπων…
Μήπως η πρωτοφανής πολιτική, κρατική, οργανωτική παραλυσία που παρατηρούμε τόσο καιρό στην Ειδομένη είναι η φάση της σήψης στην οποία περάσαμε;
Η απραξία κυβέρνησης και κράτους στο ζήτημα της Ειδομένης είναι τόσο πρόδηλη και οι συνέπειές της τόσο σοβαρές, ώστε είναι αναγκαίο να προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε όσο είναι δυνατόν. Πρόκειται είτε για πολιτική τακτική πίεσης προς την Ευρώπη, που ξέφυγε από τον έλεγχό τους, είτε για την παλιά καλή ανικανότητα. Πιθανότερο, δε, θεωρώ να είναι και τα δύο. Ακόμη και αν δεν αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση ότι ένα ανεξέλεγκτο πλήθος στα σύνορα της χώρας θέτει, δυνάμει, ένα ζήτημα ασφαλείας για την ίδια τη χώρα, τουλάχιστον για την ανθρωπιστική διάσταση του θέματος και μόνον, η συγκεκριμένη κυβέρνηση όφειλε να έχει κάνει κάτι ουσιαστικό για τους ανθρώπους αυτούς. Δεν έκανε τίποτε, όμως· και το αποδεικνύει η εισβολή των 1.500 προσφύγων-μεταναστών στο έδαφος της ΠΓΔΜ τη Δευτέρα. Αλληλέγγυοι, δικαιωματιστές, περίεργες ΜΚΟ και διάφοροι άλλοι γραφικοί εξακολουθούν να δρουν ανενόχλητοι και (ως γνήσιοι Αριστεροί) να χρησιμοποιούν την ανθρώπινη δυστυχία για να επιβάλουν τις ιδεοληψίες τους.
Προκαλεί απορία, επίσης, γιατί καταβάλλονται προσπάθειες ώστε ο Στρατός να κρατηθεί στο περιθώριο αυτής της κρίσης. Περίεργο δεν είναι; Για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών αναγκών, ο μοναδικός μηχανισμός του κράτους, ο οποίος (στα χαρτιά τουλάχιστον...) μπορεί να δουλέψει χωρίς ωράριο και με προσήλωση στον στόχο είναι ο Στρατός. Τι εμποδίζει την κυβέρνηση να τον χρησιμοποιήσει; Ιδεολογικά θέματα, που την εμποδίζουν επίσης να εξωπετάξει τους αλληλέγγυους από την Ειδομένη; Ο φόβος μήπως αποκαλυφθεί η γύμνια του «Στρατού της Ελλάδος φρουρού» και καταρρεύσει ο μύθος του;
Πάντως, η ανικανότητα είναι ορατή σε όλους: η κυβέρνηση που δεν μπορούσε να υπερασπίσει τα θαλάσσια σύνορα της χώρας (αναρωτιόταν κιόλας αν υπάρχουν στ’ αλήθεια...), τώρα αδυνατεί να υπερασπισθεί και τα χερσαία σύνορα της χώρας.
Γι’ αυτό και δεν εκπλήσσει ιδιαιτέρως ότι η ανικανότητα ομολογείται πια ευθέως από την κυβέρνηση. «Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο» δήλωσε ο αρμόδιος υπουργός, Γ. Μουζάλας (ένας έντιμος ερασιτέχνης) και, γι’ αυτό, εμείς δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτε, κατέληξε. Μια απάντηση στον υπουργό θα ήταν ότι θα μπορούσαμε τουλάχιστον να μην είχαμε μπλέξει με το μεταναστευτικό και τις σχέσεις με την ΠΓΔΜ, όπως τα καταφέραμε με τα ελληνοτουρκικά, τις νατοϊκές εκκρεμότητες και το Κυπριακό, τα οποία ήδη ενεπλάκησαν.
Το μεταναστευτικό είναι το μόνο θέμα που μπορεί να αποδυναμώσει ταχύτατα την κυβέρνηση και να τη ρίξει. Η μετακίνηση μεγάλων ομάδων πληθυσμού και η απότομη αλλαγή των κοινωνικών δομών που μπορεί να επιφέρει δεν θα γίνει δεκτή από τον κόσμο με την απάθεια του υπουργείου Εθνικής Αμύνης ή τη μοιρολατρία του Γ. Μουζάλα. Οι Ελληνες είναι μεν οι νομπελίστες της καρδιάς τους, για την καλοσύνη τους, αλλά δεν είναι κορόιδα εφόσον το θέμα αφορά τη βολή τους. Και τυχόν αντίδραση ανεπιθύμητης μορφής δεν είναι θέμα λανθάνοντος ρατσισμού· οι περισσότεροι θα το αντιλαμβάνονται ως θέμα υπεράσπισης ζωτικού χώρου, όπως λ.χ. αν αύριο η κυβέρνηση επιτάξει ένα δωμάτιο στο σπίτι σου για να φιλοξενηθεί κάποιος άγνωστος. Μια τέτοια αντίδραση θα την εισπράξει, ώς ένα βαθμό, η Χρυσή Αυγή· θα την πληρώσει όμως πολύ ακριβότερα η κυβέρνηση.
Δεν αμφιβάλλω ότι στην κυβέρνηση είχαν πάντα συνείδηση αυτού του κινδύνου και ότι η τακτική της σιωπηρής προώθησης προσφύγων και μεταναστών προς Βορράν αποσκοπούσε στην αντιμετώπισή του. Ηταν ο πιο απλός και πατροπαράδοτος τρόπος για τη λύση ενός προβλήματος: το πασάρεις ευσχήμως στον επόμενο και κάνεις ότι δεν ξέρεις. Ομως, η επιδείνωση στο ευρωπαϊκό επίπεδο, διοικητικές αγκυλώσεις στο εσωτερικό εξαιτίας ιδεολογικών προτεραιοτήτων και, βεβαίως, η αβελτηρία ανεπάγγελτων και ανεπρόκοπων ανθρώπων έδωσαν στην κρίση διαστάσεις εκτός ελέγχου.
Η μόνη δυνατότητα για την κυβέρνηση, αν θέλει να εκμεταλλευθεί το χάος που προκάλεσε, είναι να αποδώσει τις ευθύνες σε ξένες (ευρωπαϊκές και μη) δυνάμεις που δεν μας υπολογίζουν. Το σύμπλεγμα της εθνικής κατωτερότητας και η απειλή της ρήξης με την Ευρώπη είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να κρατήσει τις ψήφους της μεταλλαγμένης πασοκαρίας. Προς τα εκεί πορεύεται η κυβέρνηση, είτε σχεδιάζει επιθετικά είτε αμυντικά τις επόμενες κινήσεις της. Φαίνεται αυτό στην επίσημη ρητορική της. Ο πρωθυπουργός κρύβεται πίσω από τον λαό: «Η κυβέρνηση και ο λαός, που έδωσε από το υστέρημα του, προσπαθούν να παράσχουν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες», δήλωσε χθες. Το κράτος, όμως, τι κάνει; Δεν μας είπε, ούτε και χρειαζόταν όμως ―όσοι έχουν μάτια βλέπουν. Επίσης, κάποιοι άλλοι φταίνε για το κατάντημα στην Ειδομένη: «Αυτοί που έκλεισαν τον βαλκανικό διάδρομο δεν θα τον ξανανοίξουν», είπε απευθυνόμενος σε πρόσφυγες και μετανάστες. Ποιοι είναι αυτοί; Πάντως δεν είμαστε εμείς. Αυτό λέει, χωρίς να εξηγεί ο ίδιος τι ρόλο είχε στο προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο; Κατάλαβε τι συμφωνήθηκε και το έκρυψε ή δεν πήρε χαμπάρι; Φαίνεται, τέλος, στην υστερική αντίδραση της κυβέρνησης για την έκτακτη επίσκεψη Μητσοτάκη χθες στην Ειδομένη.
Εν ολίγοις, το μεταναστευτικό μπορεί να είναι αιτία της πτώσης της, αλλά υπό προϋποθέσεις και το στήριγμά της. Ιδωμεν...
Στέφανος Κασιμάτης
Καθημερινή