Γιώργος Καρελιάς
Δεν είναι δα και σπουδαία ανακάλυψη ότι ο αγώνας για την κατάληψη και διατήρηση της εξουσίας μπορεί να γίνει (και) πάθος. Ομως, όπως και να το κάνουμε, προκαλεί εντύπωση ότι το πάθος αυτό έχει καταλάβει από σχετικά μικρή ηλικία έναν πολιτικό της Αριστεράς και να εμποδίζει να δει καλύτερα τα δεδομένα, ώστε να αποφύγει λάθη, που στο τέλος θα αποβούν (και) σε βάρος του.
Τέτοια είναι η περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα. Και οι διαπιστώσεις αυτές προκύπτουν από όσα λένε στενοί και λιγότερο στενοί (μέχρι πρότινος) συνεργάτες του, όπως ο Γιάννης Βαρουφάκης και η κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου (εδώ) σε συνεντεύξεις τους και ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος σε βιβλίο του (εδώ). Το γεγονός ότι και οι τρείς έχουν πλέον σχέση αντιπαλότητας -έως πολεμική- με το πρώην κόμμα τους και τον αρχηγό του, μπορεί να τους οδηγεί να λένε και κάποιες υπερβολές. Ομως, η βασική διαπίστωση δεν αλλάζει. Αλλωστε, δεν λένε κάτι άγνωστο, απλώς επιβεβαιώνουν μια πλατιά διαδεδομένη εντύπωση.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο κ. Τσίπρας είχε δύο πρόσωπα, ως άλλος Ιανός. Τα χρησιμοποίησε και τα δύο. Από τον Ιούνιο του 2012, οπότε έγινε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έως το τέλος του 2014, λίγο πριν νικήσει για πρώτη φορά στις εκλογές, ήταν ο ασυμβίβαστος αντιμνημονιακός και ο πολέμιος της διαπλοκής. Αυτό στα φανερά. Διότι η κυρία Κωνσταντοπούλου λέει ότι έπαιζε διπλό παιχνίδι και είχε αποφασίσει από τότε να συμβιβαστεί με τους δανειστές. Και, επιπλέον, είχε αρχίσει τα σούρτα – φέρτα με τους θεωρούμενους ως κορυφαίους εκπροσώπους της διαπλοκής και των συγκροτημάτων Τύπου (Λαμπράκη και Μπόμπολα), όπως αποκαλύπτει σήμερα ο ένας από τους δύο και επιβεβαιώνει το πρωθυπουργικό γραφείο.
Το πάθος του κ. Τσίπρα για την κατάληψη της εξουσίας κατέστη απολύτως ορατό από το πλήθος των, προφανέστατα ανεφάρμοστων, υποσχέσεων που έδινε ως αρχηγός της αντιπολίτευσης (και συνέχισε τους πρώτους μήνες της πρωθυπουργίας του). Η άνευ όρων προσχώρησή του στον λαϊκισμό μόνο τέτοιο πάθος προδίδει. Ετσι, εκώφευσε σε όλες τις προειδοποιήσεις των πλέον αρμοδίων από όσους συναντούσε. Ο μισητός Σόιμπλε τον είχε προειδοποιήσει να μην υπόσχεται τόσο πολλά, γιατί δεν θα μπορέσει να τα κάνει πράξη. Οπως και, τελικά, έγινε. Αλλά ο κ. Τσίπρας τα έγραψε στα καινούργια παπούτσια του. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος τον είχε προειδοποιήσει, με πολύ χαρακτηριστικά λόγια, να μην βιάζεται τόσο πολύ, γιατί οι ξένοι του την είχαν στήσει (εδώ). Και ο κ. Βενιζέλος ήταν μισητός αντίπαλος και όσα του είπε μπήκαν στο δεξί αυτί του κ. Τσίπρα και βγήκαν από το αριστερό. Η άρνησή του να ψηφίσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Δεκέμβριο του 2014 και η εκβιαστική πρόκληση εκλογών ήταν το ολέθριο λάθος του. Αν περίμενε λίγους μήνες, οι προηγούμενοι θα είχαν ολοκληρώσει τη «βρώμικη δουλειά», ο ΣΥΡΙΖΑ θα κέρδιζε τις εκλογές με μεγαλύτερο ποσοστό, η νέα κυβέρνηση θα είχε λιγότερες υποχρεώσεις έναντι των ξένων και η χώρα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Δυστυχώς, τίποτα από αυτά δεν έγινε και η συνέχεια ήταν αυτή που ξέρουμε.
Αλλά και μετά την άνοδό του στην εξουσία ο κ. Τσίπρας διατήρησε τα δύο πρόσωπά του. Δημοσίως έδινε παθιασμένη μάχη υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Ομως, όταν βγήκε το αποτέλεσμα, το κλίμα στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν βαρύ κι σχεδόν πένθιμο, όπως βεβαιώνουν ο κ. Βαρουφάκης και η κυρία Κωνσταντοπούλου. Ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ ήθελαν ΝΑΙ ή έστω μικρή επικράτηση του ΟΧΙ, ώστε να κάνουν ευκολότερα τη στροφή, που είχαν ήδη αποφασίσει. Αλλά την έκαναν και με το μεγάλο ΟΧΙ. Είναι πρωτοφανές στην πολιτική ιστορία ένας Πρωθυπουργός να αλλάζει τόσο κυνικά το αποτέλεσμα της λαϊκής βούλησης, την οποία ο ίδιος είχε προκαλέσει και επιθυμούσε-υποτίθεται- να εκφραστεί έτσι.
Το δεύτερο πρόσωπο του κ. Τσίπρα αποκαλύφθηκε ολόκληρο μετά το δημοψήφισμα, με το δικό του -αριστερό- Μνημόνιο που υπέγραψε. Γιατί το έκανε; Για τον ίδιο λόγο που προηγουμένως κατακεραύνωνε τα Μνημόνια των άλλων. Πριν το έκανε για να κατακτήσει την εξουσία, μετά για να την διατηρήσει. Διότι, αν δεν υπέγραφε νέα συμφωνία, η χώρα θα έβγαινε από το ευρώ, θα ακολουθούσε ολική κατάρρευση και οι κυβερνώντες θα έψαχναν να βρουν ελικόπτερα.
Το πάθος για την εξουσία, που διακατέχει τον κ. Τσίπρα, θα είναι ο οδηγός του και σε όσα θα ακολουθήσουν. Οι εξηγήσεις είναι πολλές. Ομως, εκτός από το γνωστό «η εξουσία είναι το ισχυρότερο αφροδισιακό» («το άρχειν ήδιστον», κατά τον Αριστοτέλη), η εξήγηση μπορεί να αποτυπώνεται σ’ αυτόν εδώ τον αφορισμό του σπουδαίου προέδρου της Αμερικής Αβραάμ Λίνκολν: «Αν θες να δοκιμάσεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, δώσ’ του εξουσία».