 |
| Photo by Getty Images/ Ideal Image |
Στερεί από την οικονομία το "καύσιμο της ανάπτυξης" η κυβέρνηση με τη φοροκαταιγίδα που ετοιμάζει στα πετρελαιοειδή προϊόντα.
Έχοντας χάσει την αίσθηση του μέτρου -όπως λέει και ο ΣΕΒ- και επιδεικνύοντας σαφή έλλειψη στρατηγικής, η κυβέρνηση βάζει ένα δυναμίτη στην οικονομία, καθώς ανάμεσα σε αυτούς που θα πληρώσουν περισσότερο το μάρμαρο των νέων φόρων στα καύσιμα, είναι όλοι οι κλάδοι αιχμής. Από τους αγρότες, τις μεταφορές, και τη βιομηχανία, μέχρι το λιανεμπόριο, την ακτοπλοΐα, και τον τουρισμό.
Η ειρωνεία είναι ότι σε αυτούς ακριβώς τους κλάδους ποντάρει η κυβέρνηση ώστε να σύρουν το κάρο της ανάπτυξης μετά το πέρας της αξιολόγησης. Παρ’ όλα αυτά, και πάνω που είχαν αρχίσει να απολαμβάνουν τα δώρα των μειωμένων τιμών του πετρελαίου, μια φορολαίλαπα στα καύσιμα θα έλθει να τους… στραγγίξει.
Σε μια στιγμή που οι εξαγωγικές επιχειρήσεις πασχίζουν να κερδίσουν μερίδια ανταγωνιστικότητας αυτή θα πληγεί, καθώς θα επιβαρυνθούν με ένα νέο φόρο κατευθείαν στη παραγωγή, και χωρίς δυνατότητα επιστροφής, όπως ισχύει με το ΦΠΑ. Ενώ μια σειρά από βιομηχανίες χαροπαλεύουν και ελπίζουν να μειωθεί το υψηλό ενεργειακό τους κόστος, ξαφνικά θα το δουν να αυξάνεται. Σε μια στιγμή που οι αγρότες ζητούσαν μειώσεις στις τιμές των καυσίμων επίσης θα βρεθούν αντιμέτωποι με αυξήσεις.
Το ίδιο ισχύει για την ακτοπλοΐα, που πέρυσι πήρε ανάσα από το χαμηλό πετρέλαιο, και ενόψει της φετινής τουριστικής σεζόν είχε αυξήσει τα πλοία και είχε προσθέσει χίλια επιπλέον δρομολόγια στα νησιά. Τέτοια είναι και η περίπτωση των μεταφορικών που μετά το έμφραγμα από τα πολυήμερα αγροτικά μπλόκα του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, πήραν κάπως τα πάνω τους το Μάρτιο, βοηθούμενες και από τις μειωμένες τιμές στα καύσιμα.
Ο επιχειρηματικός κόσμος "εξομοιώνει" πλέον τη κυβέρνηση με τη τρόικα, λέγοντας ότι τόσο ο ένας όσο και ο άλλος ανταγωνίζονται στο ποιος θα προτείνει περισσότερους και πιο ευρηματικούς φορολογικούς συντελεστές, αλλάζοντας τους κατά το δοκούν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την επίδραση στη πραγματική οικονομία.
Ακραία σενάρια
Τέτοια ακραία συνταγή αποτυχίας είναι η πρόταση των δανειστών για εξομοίωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο ντίζελ κίνησης με τη βενζίνη. Στο σενάριο αυτό, η τιμή του ντίζελ θα αυξηθεί κατά 39%! Από τα 1,019 ευρώ σήμερα θα εκτιναχθεί στα 1,418 ευρώ. Δηλαδή θα φουσκώσει κατά 42 λεπτά (λόγω πάντα και του ΦΠΑ 23%). Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα από τη 17η θέση σήμερα της ευρωπαϊκής κατάταξης θα πλασαριστεί εν μιά νυκτί στην 1η, με τη δεύτερη, πολύ πιο εύρωστη Σουηδία να υπολείπεται κατά εννέα ολόκληρα λεπτά (1,324 ευρώ).
Στα άμεσα θύματα αυτού του υπερβολικού πάντα σεναρίου, που έχει ωστόσο πέσει στο τραπέζι από τη Κομισιόν, συγκαταλέγονται οι ιδιοκτήτες νέων ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων, που μέσα σε πέντε χρόνια, από το 2011 και μετά- οπότε και άρθηκε η απαγόρευση της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη- έως και σήμερα, έχουν ξεπεράσει τους 157.300.
Το Νοέμβριο του 2011, το κράτος έσπρωξε τους πολίτες να επιλέξουν αυτοκίνητα με κινητήρα ντίζελ, με το σκεπτικό ότι ναι μεν κοστίζουν 2.000-4.000 ευρώ ακριβότερα από εκείνα που φορούν κινητήρα βενζίνης, μπορούν ωστόσο να τα αποσβέσουν μέσα σε λίγα χρόνια ακριβώς λόγω του φθηνότερου καυσίμου. Εφόσον οδηγηθούμε στην εξομοίωση των φόρων, το κράτος θα τιμωρήσει όλους αυτούς τους καταναλωτές πριν προλάβουν να αποσβέσουν το επιπλέον κόστος που πλήρωσαν για το αυτοκίνητο που αγόρασαν.
Η εξομοίωση είναι ένα από τα σενάρια-φωτιά που κυκλοφορούν για την αύξηση των φόρων στα καύσιμα. Πολλά ακόμη ακούγονται χωρίς απαραίτητα αυτό να σημαίνει πως είναι και ρεαλιστικά, μπορεί απλώς να διαρρέουν για να μετρηθούν αντιδράσεις.
Όποιο πάντως και αν τελικά επιλεγεί, η αγορά θεωρεί βέβαιο ότι οι πωλήσεις καυσίμων θα υποχωρήσουν, μαύρο θα πέσει στη ψυχολογία των καταναλωτών, τα φορολογικά έσοδα που προσδοκά η κυβέρνηση δεν θα έρθουν ποτέ για τον κρατικό κορβανά και οι αυξήσεις θα περάσουν παντού. Στην παραγωγική αλυσίδα, τη βιομηχανία και φυσικά στον τελικό καταναλωτή.
Ένα επιπλέον ερώτημα είναι τι θα συμβεί σε περίπτωση που οι τιμές του πετρελαίου αρχίσουν τους επόμενους μήνες να αυξάνονται. Είναι ένα υπαρκτό σενάριο. Στον ορίζοντα διαφαίνεται ήδη η πιθανότητα να υπάρξει συμφωνία στον ΟΠΕΚ για μείωση της παραγωγής που θα οδηγήσει αυτόματα και σε αύξηση των τιμών του αργού. Άραγε σε μια τέτοια περίπτωση, η κυβέρνηση θα πάρει πίσω τους φόρους που θα έχει στο μεταξύ βάλει; Προφανώς, και όχι.
1ο Σενάριο
Στο πρώτο σενάριο που φέρεται ότι έχει προτείνει το οικονομικό επιτελείο στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στη βενζίνη προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά δέκα λεπτά. Σε αυτή τη περίπτωση, η τιμή της αμόλυβδης θα εκτιναχθεί από τα 1,347 ευρώ σήμερα στα 1,477 ευρώ. Δηλαδή θα αυξηθεί κατά 13 ολόκληρα λεπτά (λόγω και του ΦΠΑ 23%). Τότε, η Ελλάδα από την 6η θέση σήμερα στην ευρωπαϊκή κατάταξη θα πλασαριστεί αυτόματα στην 1η θέση, πάνω από Ολλανδία, Δανία, Σουηδία, Βρετανία, μπροστά δηλαδή από μερικές από τις πιο εύρωστες οικονομικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σαν να μην έφτανε δηλαδή που σήμερα επτά στα δέκα ευρώ (70%) της τιμής που πληρώνουμε για βενζίνη είναι φόροι, αυτοί θα γίνουν ακόμη περισσότεροι.
Η ειρωνεία είναι ότι στις τιμές της βενζίνης η Ελλάδα κάνει ήδη φορολογικό πρωταθλητισμό με τους καταναλωτές να σηκώνουν βάρη πολλαπλάσια σε σχέση με εκείνα στις οικονομικά ισχυρές χώρες της ΕΕ. Σήμερα, η χώρα μας έχει τον έκτο υψηλότερο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (67 λεπτά το λίτρο), ενώ επιβάλλει τον τέταρτο υψηλότερο ΦΠΑ (23%). Ως αποτέλεσμα, οι Έλληνες οδηγοί πληρώνουν σε φόρους και τέλη 93 λεπτά για κάθε λίτρο βενζίνης ή περίπου το 70% της τιμής του. Έτσι, ενώ η τιμή της βενζίνης προ φόρων είναι στην Ελλάδα η δωδέκατη υψηλότερη στην Ευρώπη των 28, μετά τις φορολογικές επιβαρύνσεις φτάνει να είναι η έκτη υψηλότερη στην Ευρώπη, πάνω από Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Λουξεμβούργο κ.ά.
Εκτός του υψηλού ΕΦΚ, στη χώρα μας έχουμε και έναν από τους υψηλότερους ΦΠΑ. Ενδεικτικό είναι ότι η Γερμανία έχει ΕΦΚ μόλις 65,4 λεπτά και ΦΠΑ 19%, η Γαλλία 64,7 λεπτά και ΦΠΑ 20%, η Ισπανία 46,1 λεπτά και ΦΠΑ 21%, το δε πλούσιο Λουξεμβούργο επιβάλλει φόρο μόλις 46,2 λεπτά και ΦΠΑ 17%.
2ο Σενάριο
Στο δεύτερο σενάριο που εξετάζει το επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρ. Αλεξιάδη, τα υφιστάμενα τέλη κυκλοφορίας αντικαθίστανται από ένα πάγιο τέλος στο μισό και παρακάτω σε σχέση με το σημερινό και το υπόλοιπο επιβαρύνει, μέσω αύξησης των φόρων, τις τιμές των καυσίμων κίνησης. Από βενζίνη και ντίζελ κίνησης έως υγραέριο.
Είναι κάτι σαν τέλη με το... λίτρο, το νέο αυτό σύστημα, χωρίς ουδείς να έχει καταλάβει πως θα λειτουργήσει στην πράξη. Με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, ο κάτοχος του αυτοκινήτου θα πληρώνει στο εξής τα μισά ή και λιγότερα τέλη σε σχέση με σήμερα. Τα υπόλοιπα, θα είναι επί της ουσίας στη διακριτική ευχέρεια του ίδιου αν θα τα καταβάλλει. Όσο περισσότερο κινεί το αυτοκίνητό του, τόσο θα αυξάνεται και ο λογαριασμός των τελών κυκλοφορίας, ο οποίος θα προκύπτει μέσω ενσωμάτωσης μέρους της επιβάρυνσης στην τιμή των καυσίμων.
Το πως θα μπορούσε να γίνει αυτό, παραμένει ακόμη άγνωστο. Ένα παράδειγμα πάντως σύμφωνα με το επιτελείο Αλεξιάδη είναι το εξής. Έστω ένας φορολογούμενος που έχει στην κατοχή του Ι.Χ. εικοσαετίας, 3.000 κυβικών εκατοστών, και καλείται σήμερα να πληρώσει τέλη κυκλοφορίας 1.025 ευρώ. Ο λογαριασμός αυτός θα μπορούσε να μειωθεί στα 500 ευρώ για παράδειγμα και ο συγκεκριμένος ιδιοκτήτης να επιβαρύνεται -επίσης για παράδειγμα- κατά 5 λεπτά το λίτρο. Όσο περισσότερο κινεί το αυτοκίνητό του, τόσο θα αυξάνεται και η επιβάρυνση.
Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι αυτό είναι το μοναδικό ικανό μέτρο προκειμένου χιλιάδες ιδιοκτήτες αυτοκινήτων, οι οποίοι έχουν καταθέσει πινακίδες για να αποφύγουν μια σειρά επιβαρύνσεων (τέλη κυκλοφορίας, φόρο πολυτελείας κ.λπ.), να προχωρήσουν σε άρση της ακινησίας των οχημάτων τους.
Πέρυσι, πάνω από 100.000 ιδιοκτήτες αυτοκινήτων κατέθεσαν πινακίδες προκειμένου να γλιτώσουν τις παραπάνω επιβαρύνσεις. Στο υπουργείο εκτιμούν ότι μειώνοντας τα τέλη κυκλοφορίας το φαινόμενο της μαζικής κατάθεσης πινακίδων θα σταματήσει. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον το σενάριο επιβεβαιωθεί, τη νύφη θα τη πληρώσουν μαζικά όλοι οι οδηγοί μέσω της αύξησης των φόρων στα καύσιμα.
3ο Σενάριο
Ένα άλλο σενάριο που εξετάζεται στο υπουργείο Οικονομικών θέλει μαζί με τα καύσιμα κίνησης να αυξάνεται και το φυσικό αέριο, όπου ο ελληνικός συντελεστής είναι ήδη από τους υψηλότερους στην Ευρώπη. Οι επιπτώσεις από μια τέτοια κίνηση χαρακτηρίζονται καταστροφικές, αφού το φυσικό αέριο αποτελεί βασικό συντελεστή κόστους στην παραγωγική διαδικασία για τις βαριές βιομηχανίες και την ηλεκτροπαραγωγή. Αν αυξηθεί ο φόρος στο αέριο, θα τεθεί θέμα ανατιμήσεων ακόμη και στο ρεύμα, άσχετα αν αυτό τελικά δεν συμβεί λόγω πολιτικής απόφασης.
Συμπερασματικά στην αγορά αποτελεί κοινή παραδοχή, ότι η αύξηση των φόρων στα καύσιμα θα φέρει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους για τις επιπτώσεις από τις συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας στα καύσιμα τα χρόνια των Μνημονίων. Στο διάστημα 2010-2016 και έπειτα από δύο μεγάλες αυξήσεις στους φόρους (ΕΦΚ, ΦΠΑ), η κατανάλωση βενζινών μειώθηκε κατά 34%, και του πετρελαίου θέρμανσης κατά 53%. Στο μεσοδιάστημα έκλεισαν 3.500 - 4.000 πρατήρια, χάθηκαν 10.000 - 12.000 άμεσες θέσεις εργασίας στον κλάδο των πετρελαιοειδών, ενώ η αγορά γέμισε με επισφάλειες πολλών δεκάδων ή και εκατοντάδων εκατ. ευρώ.
Γ.Φ.
liberal.gr