Εκτελεστικός Διευθυντής και Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Μια νέα κίνηση στη γεωστρατηγική σκακιέρα της Συρίας έκανε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν με την μερική απόσυρση των Ρωσικών δυνάμεων, μια απόφαση που ερμηνεύεται ως κίνηση καλής θέλησης για την ενίσχυση της εκεχειρίας και τη δημιουργία προϋποθέσεων για επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Η Μόσχα αναδεικνύεται πλέον σε ισότιμο εταίρο των ΗΠΑ στη λήψη αποφάσεων για το μέλλον της Συρίας.
Η Μόσχα παραμένει ετοιμοπόλεμη, διατηρεί ένα αξιόμαχο μέρος των στρατιωτικών της δυνάμεων μέσα στο συριακό έδαφος και συνεχίζει να επιχειρεί εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικού Κράτος σε Ιράκ και Συρία (ISIS) και των άλλων ισλαμικών εξτρεμιστικών ομάδων. Η Ρωσία με την αεροπορική της βάση στη Λαττάκεια, τη ναυτική της βάση στην Ταρσό, τη βάση ελικοπτέρων κοντά στη Χομς, και τη βάση ανεφοδιασμού ελικοπτέρων κοντά στη Λαττάκεια, έχει στήσει τις υποδομές για να ξαναστείλει ανά πάσα στιγμή αεροπορικές δυνάμεις και να ξεκινήσει επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν τους προηγούμενες μήνες.
Ο Πούτιν εμφανίζεται ως ένας ηγέτης ο οποίος δίνει ευκαιρίες -παρά ότι είναι στενός σύμμαχος του Σύριου προέδρου Μπασάρ Άσαντ- και στις μετριοπαθείς αντιπολιτευτικές συριακές δυνάμεις με στόχο την επιβολή της ειρήνης. Ουσιαστικά επιδιώκει να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους για να μπορεί να έχει ερείσματα και στους κόλπους της αντιπολίτευσης, η οποία αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε μια μεταπολεμική Συρία. Η Μόσχα είχε σχεδιάσει μια λίστα από τριάντα οκτώ μετριοπαθείς συριακές αντιπολιτευτικές ομάδες, εν δυνάμει μεταπολεμικούς συμμάχους της.
Στις διαπραγματεύσεις έχουν εμπλακεί διάφοροι εκπρόσωποι της συριακής αντιπολίτευσης που πρόσκεινται σε ΗΠΑ, Ρωσία και στους περιφερειακούς δρώντες της σκακιέρας του συριακού μετώπου. Η αποκαλούμενη φιλορωσική συριακή αντιπολιτευτική ομάδα The Moscow Group διαδραματίζει και αυτή το δικό της ρόλο και είναι ανεκτή από το καθεστώς της Δαμασκού καθώς δεν θέτει την απομάκρυνση του προέδρου Άσαντ από την εξουσία ως προϋπόθεση για τη δημιουργία μια μεταβατικής συριακής κυβέρνησης.
Ο Πούτιν με την απόσυρση ρωσικών δυνάμεων και την προσέγγιση κάποιων συριακών αντιπολιτευτικών ομάδων επιδιώκει να στείλει τα εξής μηνύματα στη διεθνή κοινότητα: ότι στόχος του παραμένει το Ισλαμικό Κράτος σε Ιράκ και Συρία (ISIS) και οι ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται και ότι είναι ανοιχτός σε μια συλλογική προσπάθεια που μπορεί να δώσει τέλος στη μάστιγα του εμφυλίου.
Ταυτόχρονα οι κινήσεις του Ρώσου προέδρου στέλνουν και ένα μήνυμα στο σύμμαχό του Άσαντ, ότι υπάρχουν στις επιλογές των σχεδιαστών της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής και εναλλακτικές λύσεις και ότι αυτός πρέπει να διαπραγματευτεί σοβαρά με την άλλη πλευρά και να μην επιδεικνύει αλαζονική στάση. Η συριακή αντιπολίτευση καλωσόρισε την μερική απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων εκτιμώντας ότι θα ασκήσει κάποια πίεση στο Άσαντ ώστε να ωθήσει και ο ίδιος τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Ο Πούτιν φαίνεται σε ένα μεγάλο βαθμό να έχει επιτύχει τους στόχους που είχε θέσει στη Συρία καθώς με τις επιθέσεις εναντίον του ISIS άλλαξε τις ισορροπίες του μετώπου προς όφελος του Άσαντ και ανάγκασε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους όρους που εκείνος ήθελε. Η Ρωσία αντιμετωπίζεται πλέον ως ισότιμος εταίρος των ΗΠΑ στη διαχείρισης της συριακής κρίσης καθώς έχει ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα να επηρεάσει τις ισορροπίες.
Παράλληλα η στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία ενίσχυσε το διεθνές προφίλ της Ρωσίας, την επανάφερε στο status της μεγάλης δύναμης και την κατέστησε απαραίτητο εταίρο στο περιφερειακό σύστημα ασφαλείας της Μέσης Ανατολής. Η Μόσχα έκανε μια επίδειξη ισχύος στη διεθνή κοινότητα, κυρίως στην Ουάσιγκτον, ότι μπορεί να διεξάγει με επιτυχία στρατιωτικές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο και εκτός της παραδοσιακής της σφαίρας επιρροής, των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Ταυτόχρονα απέδειξε ότι το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων τις αναβάθμισε και τις έχει κάνει πιο αξιόμαχες. Τα ρωσικά οπλικά συστήματα ανταπεξήλθαν σε δύσκολες συνθήκες, λειτούργησαν αποτελεσματικά και έγινε χρήση συνδυασμού παλαιών και νέων οπλικών συστημάτων που δεν είχε δοκιμαστεί στο παρελθόν. Το σύστημα διοίκησης και η επιμελητειακή υποστήριξη λειτούργησαν πολύ καλά και το κόστος της ρωσικής εκστρατείας έμεινε κάτω από τα 500 εκατ. ευρώ.
Η Ρωσία απέδειξε ότι μπορεί να συνεισφέρει στρατιωτικά στη διατήρηση της παγκόσμιας ασφάλειας και στην αποτροπή των σύγχρονων απειλών. Εκπέμπει και ένα έμμεσο μήνυμα ότι μπορεί να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο και στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η Ρωσία με την στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία αμφισβήτησε το μετά ψυχροπολεμικό διεθνές σύστημα ασφαλείας και το μονομερή ρόλο των ΗΠΑ και της Δύσης και έκανε εμφανές ότι αποτελεί ένα σημαντικό μέρος του.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχίζει να κινεί τα νήματα στη γεωπολιτική σκακιέρα της Συρίας καθώς με την μερική απόσυρση των δυνάμεων δίνει ώθηση στις διαπραγματεύσεις, στέλνει μηνύματα σε διαφορετικούς αποδέκτες, περιμένει, παρατηρεί τις εξελίξεις και φυσικά παραμένει ετοιμοπόλεμος.