Του Γ. Αγγέλη
Η πρόσφατη δήλωση του κ. Ντάισελμπλουμ, προέδρου του Eurogroup, για την έναρξη συζήτησης για το χρέος, όπως υποστηρίζουν στο "Κ" διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες, ήταν η μεγαλύτερη δυνατή παραχώρηση προς την κυβέρνηση υπό τις παρούσες συνθήκες (προσφυγικό πρόβλημα).
Μία "συμβολική αναφορά στο θέμα του χρέους" –όπως είπε ο Σόιμπλε– που στοχεύει στο να δώσει πολιτικό χρόνο και χώρο στην κυβέρνηση να διαχειρισθεί τη δύσκολη και χωρίς παραχωρήσεις αξιολόγηση σε συνθήκες υψηλής πίεσης λόγω του προσφυγικού προβλήματος.
"Αυτό δεν σημαίνει πως υπάρχει κάπου στην Ευρώπη ή στη Νέα Υόρκη κάποιος που... συντονίζει τις εξελίξεις για την αξιολόγηση, το χρέος και το προσφυγικό", εξήγησε υψηλά ιστάμενος κοινοτικός παράγοντας. Διαφορές αλλά και συγκλίσεις υπάρχουν μεταξύ των εμπλεκόμενων στην τρέχουσα διαπραγμάτευση, όπως διευκρινίζεται αρμοδίως.
Οι δηλώσεις
Για παράδειγμα, η σκόπιμη δήλωση του Ντάισελμπλουμ έγινε με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΝΤ, αλλά "με τους όρους που έδωσε 24 ώρες αργότερα ο κ. Σόιμπλε μιλώντας για συμβολική ενέργεια... Η Κομισιόν, από την πλευρά της, αναγνωρίζει την ασφυκτική πίεση που ασκεί το προσφυγικό πρόβλημα στην Ελλάδα και κατανοεί κάποιες παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στους δημοσιονομικούς όρους της αξιολόγησης (σ.σ. δημόσιες δαπάνες που αφορούν στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης). Από την πλευρά του το Eurogroup δεν πρόκειται να κάνει πίσω από τις ειλημμένες δεσμεύσεις της κυβέρνησης, αλλά αναγνωρίζει ότι πρέπει να λάβει υπόψη του στους χειρισμούς του προβλήματος της αξιολόγησης τις δυσκολίες της Συνόδου Κορυφής να δώσει μία οριστική λύση στο θέμα του προσφυγικού που αφορά στην Ελλάδα πρωτίστως...", διευκρινίζουν παράγοντες της Κομισιόν στο "Κ" ένα 24ωρο μετά την άφιξη των "θεσμών" στην Αθήνα.
Και το ΔΝΤ; Από εκεί, η επίσημη σιωπή... φωτίζεται από ανεπίσημες διαρροές οι οποίες λένε ότι "το ΔΝΤ άκουσε με ενδιαφέρον την παρέμβαση Ντάισελμπλουμ για το ελληνικό χρέος και συμφωνεί οτι η συζήτηση αυτή (σ.σ. για το χρέος) δεν μπορεί παρά να συμβαδίσει με τη διαδικασία της αξιολόγησης...".
Η θέση της κυβέρνησης στο "παζάρι"
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, φαίνεται να αντιμετωπίζει... αμήχανα και με σπασμωδικές αντιδράσεις αυτό το πολυμέτωπο "παζάρι", που ενώ δείχνει να γίνεται στην υπόθεση του χρέους εντούτοις είναι άρρηκτα δεμένο με την αξιολόγηση.
Είναι αλήθεια ότι το ΔΝΤ πιέζει την Ευρωζώνη για μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους. Αλλά αυτή η θέση του ΔΝΤ –όπως αναγνωρίζουν ορισμένα υψηλά ιστάμενα στελέχη της κυβέρνησης– έχει ως εναλλακτική τοποθέτηση ότι αν η Ευρωζώνη δεν ελαφρύνει όσο χρειάζεται το χρέος, όπως δηλώνει ο Σόιμπλε, τότε οι μελλοντικές δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να ελαφρυνθούν δηλαδή να κοπούν από το ασφαλιστικό σύστημα.
Το Μέγαρο Μαξίμου ή, για την ακρίβεια, ορισμένοι εκ των συνεργατών του πρωθυπουργού, είχαν την άποψη ότι μπορούν να "παζαρέψουν" λόγω του προσφυγικού με την Ευρωζώνη για μια πιο χαλαρή στάση στο ασφαλιστικό, βασιζόμενοι στη θέση του ΔΝΤ για την ελάφρυνση του χρέους.
Τώρα οι υποστηρικτές της άποψης αυτής στο Μαξίμου, υποχρεώνονται να αναδιπλωθούν αντιλαμβανόμενοι ότι το ΔΝΤ θέλει απλώς λιγότερες δημόσιες δαπάνες στο μέλλον, είτε αυτό προκύψει από ελάφρυνση του χρέους από το ESM, είτε με περικοπές στο ασφαλιστικό.
Και αυτό ήρθε να επιβάλει στην τρέχουσα διαδικασία αξιολόγησης.
Όπως τόνισαν στο "Κ" συνομιλητές των στελεχών του ΔΝΤ που εμπλέκονται στην αξιολόγηση, απαντώντας στο ερώτημα για το αν το ΔΝΤ μείνει ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα, "το ΔΝΤ και η κυρία Βελκουλέσκου είναι ήδη εδώ και συμμετέχει τόσο στην αξιολόγηση όσο και στην τεχνική συζήτηση που έχει εδώ και καιρό αρχίσει για το πώς θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος. Το σωστό ερώτημα θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι άλλο: πάνω σε ποια δημοσιονομικά στοιχεία (δημοσιονομικό κενό) θα βασισθεί η συζήτηση για την αξιολόγηση και έτσι για το χρέος; Και αυτή η ερώτηση μένει να απαντηθεί στη διαπραγμάτευση και όχι στις διπλωματικές καντρίλιες στην υπόθεση του προσφυγικού προβλήματος...".
Το ΔΝΤ δεν "παζαρεύει" ασφαλιστικό και "κόκκινα" δάνεια
Οι άνθρωποι του ΔΝΤ σε κατ' ιδίαν συζητήσεις συνιστούν... υπομονή, καθώς η διαπραγμάτευση στα στοιχεία της αξιολόγησης δεν μπορεί να προχωρήσει όσο γρήγορα θα ήθελε –ακόμα και με μεγάλες υποχωρήσεις– η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τους η "κορύφωση" ή για άλλους "ωρίμανση" της διαδικασίας δεν πρόκειται να έρθει πριν από τα μέσα Απριλίου.
Όταν, δηλαδή, τόσο οι εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν όσο και η εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ, θα παράσχουν τα απαραίτητα στοιχεία για την πορεία των δημόσιων οικονομικών στην Ελλάδα, πάνω στα οποία θα κριθούν τα μεγέθη των δημοσιονομικών κενών που θα πρέπει να καλυφθούν με επιπλέον μέτρα για την τριετία 2016 - 2018.
Με βάση τα στοιχεία αυτά θα οριοθετηθεί η "αριθμητική" της συζήτησης για την αναδιάρθρωση του χρέους.
Προς το παρόν υπάρχει σοβαρή διαφορά ανάμεσα στο ΔΝΤ, την Κομισιόν και την κυβέρνηση για το δημοσιονομικό κενό, πέραν της σύνθεσης των μέτρων για την κάλυψή του... Η διαφορά μεταξύ κυβέρνησης και ΔΝΤ είναι 1 προς 2, ενώ η Κομισιόν βρίσκεται κάπου στη μέση.
Αλλά αυτά είναι προσωρινά στοιχεία που θα κριθούν στη συνέχεια από τα μέτρα που θα παρθούν στο ασφαλιστικό για να καλυφθεί το αναλογιστικό του έλλειμμα, τη φορολογική αναδιάρθρωση και –κατά το ΔΝΤ– από τον τρόπο που οι τράπεζες θα ενισχύουν την κεφαλαιοποίησή τους μέσω της διαχείρισης των "κόκκινων" δανείων.
Η μόνιμη θέση του ΔΝΤ είναι ότι αναδιάρθρωση του χρέους και ασφαλιστικό, τράπεζες είναι συγκοινωνούντα δοχεία, ό,τι "λείπει" από τον έναν σωλήνα "γεμίζει" από τους άλλους...