Για όσους λόγους έπρεπε να επιτραπεί στον Οδυσσέα Τσενάι να σηκώσει τη σημαία πριν από κάμποσα χρόνια, για άλλους τόσους δεν έπρεπε να επιτραπεί στην αιγύπτια μαθήτρια να παρελάσει όπως την ήθελαν οι γονείς της. Οι συνδηλώσεις στις δύο περιπτώσεις είναι αντικρουόμενες.
Στην περίπτωση του μικρού Αλβανού επρόκειτο για τον θρίαμβο της ενσωμάτωσης. Το παιδί τότε είχε αριστεύσει μέσα στο ελληνικό σύστημα, το αποδεχόταν πλήρως, έλεγε ότι αισθανόταν τη χώρα μας δεύτερη πατρίδα και φαινομενολογικά είχε όλες τις προϋποθέσεις. Ασχέτως αν εκ των υστέρων αρνήθηκε την Ελλάδα (ποιος θα του ζητήσει ευθύνες με τον τρόπο που του φερθήκαμε;) τότε είχαμε κάθε λόγο να μην το ξεχωρίζουμε από τα δικά μας παιδιά. Με όρους ισότητας οφείλαμε να του δώσουμε τη σημαία...
Στην σημερινή περίπτωση δεν ισχύει τίποτα από αυτά. Το κορίτσι, αν είναι αριστούχος, αξίζει συγχαρητηρίων αλλά μέχρι εκεί. Για να παρελάσει ως παραστάτις (μάλλον για να παρελάσει καν) θα έπρεπε να πληροί και άλλα κριτήρια. Κυρίως θα έπρεπε να ανταποκρίνεται στην ομοιομορφία που επιβάλλει μία παρέλαση, αλλά κυρίως στη σημειολογία της, που αντανακλά πέραν των άλλων τις κοινωνικές ελευθερίες και την κοινή αισθητική της χώρας που τη φιλοξενεί. Τα κορίτσια μας σήμερα παρελαύνουν με ελαφρύ ρουχισμό γιατί αυτό είναι το νεανικό πρότυπο μιας ευρωπαϊκής χώρας του 21ου αιώνα και δεν έχουμε κανένα λόγο να κάνουμε αβαρίες σε αυτό.
Για να φτάσουμε εδώ περάσαμε και εμείς πολλές δεκαετίες συντηρητισμού και γυναικείας καταπίεσης (όχι του βαθμού της μαντήλας πάντως) – ακόμα και σήμερα υπάρχουν νοσταλγοί της «σεμνής» κοριτσίστικης στολής για να μας θυμίζουν ότι μια φιλελεύθερη κοινωνία έχει πάντα ανοικτούς λογαριασμούς με τον παλιό εαυτό της, για αυτό πρέπει να βρίσκεται σε εγρήγορση. Το να επιβάλεις σε μία εκδήλωση όπως είναι η παρέλαση, που ο μόνος λόγος που υπάρχει είναι οι συμβολισμοί της, νέα σύμβολα, ξένα με το πολιτισμικό μας επίπεδο, είναι σαν να παραχωρείς χώρο από τις κατακτήσεις σου, είναι σαν να αρνείσαι τις δεκαετίες της προόδου σου, είναι σαν να δέχεσαι εσύ να ενσωματωθείς στο διαφορετικό που θα έρθει, χωρίς όρους.
Με τη συμμετοχή του κοριτσιού αυτού στην παρέλαση με αυτήν την εμφάνιση οι δάσκαλοί της δέχτηκαν, άθελά τους, τη φασκιωμένη υποδεέστερη μοίρα της γυναίκας, ακριβώς γιατί η παρέλαση συμβολίζει αυτό που είμαστε. Αντιθέτως, αν της απαγόρευαν να πάρει μέρος κουκουλωμένη, ενδεχομένως να ασκούσαν κάποια πίεση στους γονείς της να την αφήσουν να ζήσει όπως τα άλλα κορίτσια της χώρας μας. Οι αλλαγές έρχονται όταν αναπτύσσονται αντίρροπες δυνάμεις, όχι όταν υποτάσσεσαι εξ αρχής στους όρους του άλλου.
Για να είμαστε εξηγημένοι, γιατί είναι σίγουρο ότι τα επόμενα χρόνια ο πληθυσμός της χώρας μας θα εμπλουτιστεί με νέες δυνάμεις που έχουν άλλη καταγωγή από τη δική μας. Εκείνοι είναι που πρέπει να σεβαστούν και εμάς και τον κοινό χώρο που προϋπήρχε πριν αναγκαστούν να έρθουν εδώ, εμείς μόνο εκείνους.
Αλληλοσεβασμός δεν θα πει αυτοακύρωση και μεταξύ μας δεν παίζουμε με τους ίδιους όρους.
Ανδρέας Πετρουλάκης
Protagon