Νίκος Αναγνωστάτος
«Ιστορική συμφωνία», χαρακτήρισε ο Έλληνας πρωθυπουργός την συμφωνία της Ε.Ε. με Τουρκία για το φλέγον πρόβλημα του μεταναστευτικού. Θα συμφωνήσω με τον χαρακτηρισμό «ιστορική συμφωνία», μόνο που κατά την ταπεινή μου γνώμη, θα αποβεί σε μια σκοτεινή, για να μη πούμε μαύρη, κηλίδα για την ιστορία της χώρα μας, αλλά και για την Ε.Ε. γενικότερα. Ένα πρόβλημα που μπορούσαμε να το επιλύσουμε εμείς, απλά και γρήγορα, όπως ανέλυσα στο προηγούμενο σημείωμα, με τη λύση του οποίου θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να θριαμβολογεί και να πείθει ότι μπορούμε να λύνουμε σοβαρά προβλήματα, μετέφερε το πρόβλημα στην Ε.Ε. και αυτή χωρίς να μπορέσει να το μελετήσει και αναλύσει στην πραγματική του διάσταση, υπέκυψαν όλοι στον εκβιασμό της Τουρκίας και κατέβασαν όλοι τις περισκελίδες τους, πιστεύοντας ότι λύνουν έτσι το πρόβλημα.
Η Τουρκία, η οποία «έστησε» αυτό το πρόβλημα, ακριβώς για να μπορέσει να το εκμεταλλευτεί, έπεσαν όλοι στην παγίδα και κατέστησαν την θνήσκουσα Τουρκία κυρίαρχη, η οποία, έστω και αν το τηρήσει, κάπως αμφίβολο, θα ελέγχει την ροή του και τη διαιώνισή του, προκειμένου να δρέπει τα της συμφωνίας, και είναι ιστορικά προφανές, θα βρίσκει πάντοτε λόγους, κατά κανόνα προσχηματικούς, για να ζητά όλο και κάτι περισσότερο, ων ουκ έστιν αριθμός και τέλος. Σε μια ιστορική στιγμή για την Τουρκία, πραγματική εδώ, κατά την οποία είναι αφόρητα στριμωγμένη, ακόμη και καταρρέουσα, την αναβιώσαμε, της δώσαμε ρόλο, φωνή και χρήμα και έτι χειρότερο, καμαρώνουμε για την επιτυχία, όταν της δώσαμε ακόμη το δικαίωμα να βάλουν πόδι στα ελληνικά νησιά! Μπράβο μας! Είναι προφανές ότι σε όλη την Ε.Ε., υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας, ικανή να αναγνώσει σωστά τα γεγονότα και να επιβάλει τις σωστές και αποτελεσματικές λύσεις.
Κινδυνεύει έτσι, ακόμη και να διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι αιφνιδιάστηκε από τα στίφη των λαθρομεταναστών που κατέκλυσαν την Ευρώπη και δεν στάθηκε δυνατό να βρεθεί η σωστή αντιμετώπισή του, παρόλο πυ είχα προτείνει, επιστρέψτε μου τον ενικό, μια απλή και αποτελεσματική λύση, χωρίς την Τουρκία, χωρίς το ΝΑΤΟ και με όλους και τους πλέον «σκληρούς», ικανοποιημένους. Δεν έχουν σημασία όμως οι λόγοι και οι αίτιοι που προκάλεσαν τον τσουνάμι αυτό των λάθρα εισελθόντων στην Ελλάδα και στη συνέχεια στα κράτη μέλη της Ε.Ε., διότι εδώ θέλουμε να αναλύσουμε, να εξηγήσουμε και να καθορίσουμε τους λόγους που προκάλεσαν την σύγχυση αυτή, με τις δυσάρεστες και δυσμενείς συνέπειες που προκλήθηκαν. Τούτο ώστε, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, να ληφθούν τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα και να ληφθούν οι δέουσες αποφάσεις, μήπως και προλάβουμε την εξέλιξη του κινδύνου και να ξημερώσει μια θελκτική, δυνατή και αποτελεσματική πλέον Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια Ε.Ε. όπως την ονειρεύτηκαν οι σκαπανείς εμπνευστές της, ο Jean Monnet, ο οποίος θεωρείται ως ο κύριος αρχιτέκτονας της ευρωπαϊκής ενότητας και ο πατέρας της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Robert Schuman, και αυτός ως ένας από τους ιδρυτές της Ε.Ε., καθώς και του Συμβουλίου της Ευρώπης, ακόμη και του ΝΑΤΟ.
Ένας από τους λόγους που εμφανίζεται το έλλειμμα ηγεσίας, είναι προφανώς ότι ο ηγέτης του κάθε κράτους μέλος της Ε.Ε., σκέπτεται και ενεργεί μόνο για το συμφέρον της δική του χώρας, έστω και αν το συμφέρον αυτό είναι στενό και περιορισμένο και ποτέ για το γενικότερο καλό της Ένωσης και τούτο έχει γίνει καθεστώς. Το λανθασμένο αυτό σκεπτικό, ανακόπτει και παρεμποδίζει την πρόοδο της ολοκλήρωσης της ενοποίησης, έτσι ώστε η κάθε σκέψη και η όποια απόφαση να αποβαίνει στο κοινό όφελος και όχι στενά για κάποιο κράτος. Ένα πρόχειρο παράδειγμα είναι τα ευρωπαϊκά σύνορα, εκ των οποίων μόνο τα ελληνικά αποκτούν μια ιδιαίτερη αξία και σημασία. Όλοι λέμε και δεχόμαστε ότι τα ελληνικά σύνορα, είναι τα σύνορα της Ε.Ε., χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τι συνεπάγεται αυτή η παραδοχή. Κάποιος ευρωπαίος είπε, «αν τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά, γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν μας ρώτησε όταν τα άνοιξε»; Σωστό! Από την άλλη, η Ελλάδα διαθέτει δυσανάλογα με τις δυνατότητες της δαπάνες για την διαφύλαξή τους, δαπάνες που όφειλε η Ε.Ε. να καλύπτει για τα δικά της σύνορα! Σωστό και αυτό! Αντίφαση; Αδιέξοδο; Όχι! Απλά π.χ. αν εφαρμοζόταν το άρθρο 42 της Συνθήκης περί Ίδρυσης της Ε.Ε., το αναφερόμενο στην «κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας», έτσι ώστε τα κοινά σύνορα να είναι και ευθύνη της Ε.Ε., η Τουρκία, έχοντας να κάνει με την Ευρώπη πλέον και όχι με την Ελλάδα, δεν θα προκαλούσε με παραβιάσεις και η Ελλάδα θα μπορούσε να ξεπεράσει την κρίση πολύ πιο εύκολα, αφού θα αποφεύγαμε τα υπέρογκα αμυντικά κονδύλια, και η Ε.Ε. θα δαπανούσε πολύ λιγότερα για αμυντικές δαπάνες των ελληνικών συνόρων της, αφού θα άλλαζε άρδην το status quo.
Είναι αδήριτη ανάγκη, για το κοινό καλό, οι κυρίαρχες κυρίως χώρες της Ε.Ε., Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, να συνειδητοποιήσουν ότι με την ολοκλήρωση της ενοποίησης, δηλαδή με τη εφαρμογή όλων των άρθρων, τόσο της Συνθήκης για την Ίδρυση της Ε.Ε., όσο και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε., μαζί με τα σχετικά Πρωτόκολλα, όλη η εικόνα και η αντίληψη στην Ε.Ε. θα αλλάξει τελείως και όλοι θα αισθάνονται ότι κάθε ενέργεια και απόφαση πρέπει να αποβαίνουν προς όφελος όλων και είναι πλέον ή βέβαιο ότι όλοι θα είναι ικανοποιημένοι. Οι οικονομικές κρίσεις κρατών μελών, θα αντιμετωπίζονται με άλλο σκεπτικό, όπως και κάθε άλλο θέμα που θα απασχολεί κάποιο κράτος μέλος. Αλλά θα υπάρχουν και κοινοί κανόνες και διατάξεις, όπως και η οικονομική και δημοσιονομική πολιτική θα καθορίζεται κεντρικά, έτσι ώστε κανένα κράτος μέλος να μη δύναται να ξεφεύγει των συνετών και λογικών κανόνων και επομένως θα αποφεύγονται οι οικονομικές κρίσεις, ή θα επιλύονται εγκαίρως. Η Ε.Ε. θα αποκτήσει μια ενιαία και δυνατή φωνή, η οποία θα γίνεται σεβαστή από κάθε τρίτον. Στην προκειμένη περίπτωση για το μεταναστευτικό π,χ. η Τουρκία δεν θα διανοείτο να σχεδιάσει το πρόγραμμα που τώρα εφαρμόζει, δηλαδή να γεμίσει την Ε.Ε. με κάθε μορφής λάθρα εισερχομένους μετανάστες, με τις γνωστές πλέον υστερόβουλες επιδιώξεις, τις οποίες πέτυχε με την τρέχουσα συμφωνία.
Προσδοκώ γρήγορα οι ιθύνοντες της Ε.Ε. να αντιληφθούν γρήγορα την πλάνη στην οποία τους παρέσυρε η Τουρκία και να ληφθούν νέες ουσιαστικές και αποτελεσματικές αποφάσεις, τόσο βραχυχρόνιες για να αντιμετωπιστεί το μεταναστευτικό, όσο και μακροχρόνιες για την ευημερία των πολιτών των κρατών μελών της. Η ουσιαστική και αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων της η κάθε χώρα, δηλαδή όποιος λάθρα εισερχόμενος είναι παράνομος και άρα κρατείται, μέχρι διευκρινήσεως αν είναι πράγματι πρόσφυγας. Αυτό το «κρατείται», είναι η μαγική λέξη αποτροπής, που καταλυτικά θα εξαλείψει σχεδόν το πρόβλημα,
«Ιστορική συμφωνία», χαρακτήρισε ο Έλληνας πρωθυπουργός την συμφωνία της Ε.Ε. με Τουρκία για το φλέγον πρόβλημα του μεταναστευτικού. Θα συμφωνήσω με τον χαρακτηρισμό «ιστορική συμφωνία», μόνο που κατά την ταπεινή μου γνώμη, θα αποβεί σε μια σκοτεινή, για να μη πούμε μαύρη, κηλίδα για την ιστορία της χώρα μας, αλλά και για την Ε.Ε. γενικότερα. Ένα πρόβλημα που μπορούσαμε να το επιλύσουμε εμείς, απλά και γρήγορα, όπως ανέλυσα στο προηγούμενο σημείωμα, με τη λύση του οποίου θα μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να θριαμβολογεί και να πείθει ότι μπορούμε να λύνουμε σοβαρά προβλήματα, μετέφερε το πρόβλημα στην Ε.Ε. και αυτή χωρίς να μπορέσει να το μελετήσει και αναλύσει στην πραγματική του διάσταση, υπέκυψαν όλοι στον εκβιασμό της Τουρκίας και κατέβασαν όλοι τις περισκελίδες τους, πιστεύοντας ότι λύνουν έτσι το πρόβλημα.
Η Τουρκία, η οποία «έστησε» αυτό το πρόβλημα, ακριβώς για να μπορέσει να το εκμεταλλευτεί, έπεσαν όλοι στην παγίδα και κατέστησαν την θνήσκουσα Τουρκία κυρίαρχη, η οποία, έστω και αν το τηρήσει, κάπως αμφίβολο, θα ελέγχει την ροή του και τη διαιώνισή του, προκειμένου να δρέπει τα της συμφωνίας, και είναι ιστορικά προφανές, θα βρίσκει πάντοτε λόγους, κατά κανόνα προσχηματικούς, για να ζητά όλο και κάτι περισσότερο, ων ουκ έστιν αριθμός και τέλος. Σε μια ιστορική στιγμή για την Τουρκία, πραγματική εδώ, κατά την οποία είναι αφόρητα στριμωγμένη, ακόμη και καταρρέουσα, την αναβιώσαμε, της δώσαμε ρόλο, φωνή και χρήμα και έτι χειρότερο, καμαρώνουμε για την επιτυχία, όταν της δώσαμε ακόμη το δικαίωμα να βάλουν πόδι στα ελληνικά νησιά! Μπράβο μας! Είναι προφανές ότι σε όλη την Ε.Ε., υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας, ικανή να αναγνώσει σωστά τα γεγονότα και να επιβάλει τις σωστές και αποτελεσματικές λύσεις.
Κινδυνεύει έτσι, ακόμη και να διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι αιφνιδιάστηκε από τα στίφη των λαθρομεταναστών που κατέκλυσαν την Ευρώπη και δεν στάθηκε δυνατό να βρεθεί η σωστή αντιμετώπισή του, παρόλο πυ είχα προτείνει, επιστρέψτε μου τον ενικό, μια απλή και αποτελεσματική λύση, χωρίς την Τουρκία, χωρίς το ΝΑΤΟ και με όλους και τους πλέον «σκληρούς», ικανοποιημένους. Δεν έχουν σημασία όμως οι λόγοι και οι αίτιοι που προκάλεσαν τον τσουνάμι αυτό των λάθρα εισελθόντων στην Ελλάδα και στη συνέχεια στα κράτη μέλη της Ε.Ε., διότι εδώ θέλουμε να αναλύσουμε, να εξηγήσουμε και να καθορίσουμε τους λόγους που προκάλεσαν την σύγχυση αυτή, με τις δυσάρεστες και δυσμενείς συνέπειες που προκλήθηκαν. Τούτο ώστε, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, να ληφθούν τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα και να ληφθούν οι δέουσες αποφάσεις, μήπως και προλάβουμε την εξέλιξη του κινδύνου και να ξημερώσει μια θελκτική, δυνατή και αποτελεσματική πλέον Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια Ε.Ε. όπως την ονειρεύτηκαν οι σκαπανείς εμπνευστές της, ο Jean Monnet, ο οποίος θεωρείται ως ο κύριος αρχιτέκτονας της ευρωπαϊκής ενότητας και ο πατέρας της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Robert Schuman, και αυτός ως ένας από τους ιδρυτές της Ε.Ε., καθώς και του Συμβουλίου της Ευρώπης, ακόμη και του ΝΑΤΟ.
Ένας από τους λόγους που εμφανίζεται το έλλειμμα ηγεσίας, είναι προφανώς ότι ο ηγέτης του κάθε κράτους μέλος της Ε.Ε., σκέπτεται και ενεργεί μόνο για το συμφέρον της δική του χώρας, έστω και αν το συμφέρον αυτό είναι στενό και περιορισμένο και ποτέ για το γενικότερο καλό της Ένωσης και τούτο έχει γίνει καθεστώς. Το λανθασμένο αυτό σκεπτικό, ανακόπτει και παρεμποδίζει την πρόοδο της ολοκλήρωσης της ενοποίησης, έτσι ώστε η κάθε σκέψη και η όποια απόφαση να αποβαίνει στο κοινό όφελος και όχι στενά για κάποιο κράτος. Ένα πρόχειρο παράδειγμα είναι τα ευρωπαϊκά σύνορα, εκ των οποίων μόνο τα ελληνικά αποκτούν μια ιδιαίτερη αξία και σημασία. Όλοι λέμε και δεχόμαστε ότι τα ελληνικά σύνορα, είναι τα σύνορα της Ε.Ε., χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τι συνεπάγεται αυτή η παραδοχή. Κάποιος ευρωπαίος είπε, «αν τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά, γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν μας ρώτησε όταν τα άνοιξε»; Σωστό! Από την άλλη, η Ελλάδα διαθέτει δυσανάλογα με τις δυνατότητες της δαπάνες για την διαφύλαξή τους, δαπάνες που όφειλε η Ε.Ε. να καλύπτει για τα δικά της σύνορα! Σωστό και αυτό! Αντίφαση; Αδιέξοδο; Όχι! Απλά π.χ. αν εφαρμοζόταν το άρθρο 42 της Συνθήκης περί Ίδρυσης της Ε.Ε., το αναφερόμενο στην «κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας», έτσι ώστε τα κοινά σύνορα να είναι και ευθύνη της Ε.Ε., η Τουρκία, έχοντας να κάνει με την Ευρώπη πλέον και όχι με την Ελλάδα, δεν θα προκαλούσε με παραβιάσεις και η Ελλάδα θα μπορούσε να ξεπεράσει την κρίση πολύ πιο εύκολα, αφού θα αποφεύγαμε τα υπέρογκα αμυντικά κονδύλια, και η Ε.Ε. θα δαπανούσε πολύ λιγότερα για αμυντικές δαπάνες των ελληνικών συνόρων της, αφού θα άλλαζε άρδην το status quo.
Είναι αδήριτη ανάγκη, για το κοινό καλό, οι κυρίαρχες κυρίως χώρες της Ε.Ε., Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, να συνειδητοποιήσουν ότι με την ολοκλήρωση της ενοποίησης, δηλαδή με τη εφαρμογή όλων των άρθρων, τόσο της Συνθήκης για την Ίδρυση της Ε.Ε., όσο και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε., μαζί με τα σχετικά Πρωτόκολλα, όλη η εικόνα και η αντίληψη στην Ε.Ε. θα αλλάξει τελείως και όλοι θα αισθάνονται ότι κάθε ενέργεια και απόφαση πρέπει να αποβαίνουν προς όφελος όλων και είναι πλέον ή βέβαιο ότι όλοι θα είναι ικανοποιημένοι. Οι οικονομικές κρίσεις κρατών μελών, θα αντιμετωπίζονται με άλλο σκεπτικό, όπως και κάθε άλλο θέμα που θα απασχολεί κάποιο κράτος μέλος. Αλλά θα υπάρχουν και κοινοί κανόνες και διατάξεις, όπως και η οικονομική και δημοσιονομική πολιτική θα καθορίζεται κεντρικά, έτσι ώστε κανένα κράτος μέλος να μη δύναται να ξεφεύγει των συνετών και λογικών κανόνων και επομένως θα αποφεύγονται οι οικονομικές κρίσεις, ή θα επιλύονται εγκαίρως. Η Ε.Ε. θα αποκτήσει μια ενιαία και δυνατή φωνή, η οποία θα γίνεται σεβαστή από κάθε τρίτον. Στην προκειμένη περίπτωση για το μεταναστευτικό π,χ. η Τουρκία δεν θα διανοείτο να σχεδιάσει το πρόγραμμα που τώρα εφαρμόζει, δηλαδή να γεμίσει την Ε.Ε. με κάθε μορφής λάθρα εισερχομένους μετανάστες, με τις γνωστές πλέον υστερόβουλες επιδιώξεις, τις οποίες πέτυχε με την τρέχουσα συμφωνία.
Προσδοκώ γρήγορα οι ιθύνοντες της Ε.Ε. να αντιληφθούν γρήγορα την πλάνη στην οποία τους παρέσυρε η Τουρκία και να ληφθούν νέες ουσιαστικές και αποτελεσματικές αποφάσεις, τόσο βραχυχρόνιες για να αντιμετωπιστεί το μεταναστευτικό, όσο και μακροχρόνιες για την ευημερία των πολιτών των κρατών μελών της. Η ουσιαστική και αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων της η κάθε χώρα, δηλαδή όποιος λάθρα εισερχόμενος είναι παράνομος και άρα κρατείται, μέχρι διευκρινήσεως αν είναι πράγματι πρόσφυγας. Αυτό το «κρατείται», είναι η μαγική λέξη αποτροπής, που καταλυτικά θα εξαλείψει σχεδόν το πρόβλημα,