...Και "γεωμετρεί" τη γυμνή συνείδηση.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Και είναι οι ποιητές που διατηρούν στον ιστορικό χρόνο τις πολυώνυμες αμφιβολίες τους για τις αυθεντίες, τις διεφθαρμένες εξουσίες, τις αξίες και τις εποπτείες. Και είναι οι ποιητές που βλέπουν τον κόσμο σε τόσο βάθος, για να μπορούν να τον εξηγούν. Οπλο τους δεν είναι οι αποδείξεις, αλλά το όραμα. Δεν μας αποδείχνουν το τι υπάρχει και με ποιον τρόπο, αλλά μας παρουσιάζουν τον κόσμο ερμηνεύοντάς τον.
Και επειδή τα συναισθήματα δεν είναι κάτι το αφηρημένο, ο ποιητής δεν νοιάζεται για τη μοίρα των εννοιών, αλλά για τη μοίρα των ανθρώπων. Ο Πλάτωνας αναρωτιέται με αγωνία για το τι είναι δικαιοσύνη. Ο Σοφοκλής όμως νιώθει πάνω στο πετσί του την αγωνία της Αντιγόνης. Κι ενώ ο φιλόσοφος θέλει να μας κάνει να καταλάβουμε, ο ποιητής μπαίνει μέσα στη ψυχή των ανθρώπων και την εκφράζει.
Γι' αυτό και η ιστορία της ποίησης είναι μια απέραντη πινακοθήκη προσωπικοτήτων. Η ποίηση είναι μια συνεχής ψυχοστασία!..
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης η 21η Μαρτίου κι ας μην "πυροβολούμε" τους ποιητές. Ας μην στρέφουμε τη ράχη μας προς τα βιβλία της ποίησης κι ας μη βλέπουμε με κάποια συγκατάβαση, αν όχι και ειρωνικά, τον ίδιο τον ποιητή.
Γιατί οι μοναχικοί αυτοί "πρίγκιπες" του πνεύματος, δεν έπαψαν να προχωρούν τον τραγικό ενίοτε δρόμο τους με τη δίκαιη λύρα στον ώμο, παίρνοντας την αδιαφορία του κόσμου ή την περιφρόνηση και την ειρωνεία για στέφανο εγκωμίων και για μακαρισμό του προσώπου και του έργου τους.
Ευτυχώς, θα έλεγα, το Σύμπαν επροίκισε τους ποιητές με αυτό το είδος της απλότητας, για να μην πανικοβάλλονται και να μην υποχωρούν. Οι άνθρωποι είναι φοβισμένοι, ανασφαλείς, σκόρπιοι, διασπασμένοι. Τη ζωή τους διακρίνει μια υπαρξιακή μιζέρια,η εκμηδένιση, η εγκατάλειψη. Ομως, οι περισσότεροι ποιητές δεν σταματάνε σ' αυτό. Αντίθετα, βλέπουμε μέσα από την ποίηση τους την προσπάθεια για μετάδοση μιας βαθύτερης, μυστικής, ίσως "αιρετικής" γνώσης.
Ο ποιητής είναι μάρτυρας άληστων αληθειών του λαού, αλλά με τον τρόπο του.Υπάρχουν πολλών ειδών μαρτυρίες που στέφουν και κραταιώνουν την ανθρώπινη δημιουργία. Η ποιητική μαρτυρία όμως είναι μουσικός ύμνος και αναπαλμός των συγκινητικότερων στιγμών της συνείδησης, γιατί εκφράζει το μεταρσιωμένο λόγο των πραγμάτων και των βιωματικών καταστάσεων.
Γιατί καθιστά την αντίληψη του χωροχρόνου ρυθμική μουσική διάρκεια. Γιατί περιρρέει τη συνειδησιακή αμεσότητα με τα αειθαλή νήματα της Μούσας. Στο μεταίχμιο του ενθάδε και του επέκεινα, του εδώθε και του εκείθε, ο ποιητικός λόγος στήνει την πρόσκαιρη σκηνή του...
Οι "συστροφές της ψυχής" είναι απροσμέτρητες και επιστρέφουν καταιγιστικά στη γυμνή συνείδηση,για να την πληροφορήσουν και να την αποπληροφορήσουν. Ο ποιητής συλλαμβάνει ενορατικά και πολλές φορές βίαια τις αιχμηρές διαστάσεις της ψυχής, ιχνηλατεί τα άδυτα και τα κρύφια, άγεται στη μυστική γνώση, για να αποκαλύψει ποιητικά λάφυρα.
Ο ποιητής δεν περιγράφει τα ιστορικά δεινά, ούτε αρκείται σε διαπιστώσεις, οσοδήποτε ποιητικές,ερήμην του εγώ του. Η ποίηση αναβλύζει από τους σπαραγμούς της ψυχής και της υποκειμενικότητας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως γίνεται υποκειμενιστική.
Η νουνεχής και σοβαρή ποιητική ψυχή επιδιώκει τη συμπύκνωση και την απόσταξη και ύστερα την έκφρασή της εντός της ποιητικής πια δημιουργίας. Αν ακολουθήσει άλλο δρόμο, η πυκνότητα της σιωπής και της ποιητικής ουσίας αραιώνει εξοργιστικά ή και χάνεται. Αν δεν έχει κανείς γυμνάσει στο έπακρον την αίσθηση του περιττού, κινδυνεύει να μείνει εκτός ποιητικού νυμφώνος.
Οι πραγματικοί ποιητές δεν αφήνονται στην αλητεία και τη γοητεία των γυαλιστερών λέξεων, για να σώσουν την ποιητική σχεδία τους. Για τους πραγματικούς ποιητές οι μεγαλοστομίες, ενός συχνά θεμιτού βερμπαλισμού, σημαίνουν αρρώστια και ασχετοσύνη...