Της Κατερίνας Χαρκιολάκη
Ιστορικός, Μ.Α in States and Societies
Ιστορικός, Μ.Α in States and Societies
Τα δραματικά γεγονότα του εμφυλίου αποτέλεσαν αντικείμενo αμφιλεγόμενων ιστορικών ερμηνειών και έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων για δεκαετίες ολόκληρες. Ένα τέτοιο πολιτικό και πολωτικό ζήτημα ήταν και οι μετακινήσεις των παιδιών από το 1947 κυρίως σε χώρες κομμουνιστικών καθεστώτων. Με την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το ζήτημα που ταλάνιζε το ελληνικό κράτος ήταν η ανάληψη της εξουσίας. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές άρχισαν ήδη να διαφαίνονται από το 1943.
Η συνεχής διαμάχη ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και το ΚΚΕ, μετά τα γεγονότα των Δεκεμβριανών όπου έγινε πλέον φανερή η ανάμειξη των Άγγλων και οι προθέσεις τους στο ελληνικό έδαφος, κορυφώθηκε με την Συμφωνία της Βάρκιζας το 1945, όπου το ΚΚΕ δέχτηκε τον αφοπλισμό των ανταρτών, αλλά η ελληνική κυβέρνηση δεν κράτησε τις υποσχέσεις της. Την περίοδο 1943-1949 υπάρχει μια συνεχόμενη αντιπαλότητα μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης που συνεργαζόταν με τους Άγγλους και ΚΚΕ, ΚΚΕ και ανταρτών και μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα σε βουνό και άστυ. Η κορύφωση επέρχεται το 1946 με την δολοφονία στο Λιτόχωρο δεκατριών χωροφυλάκων από τους αντάρτες, ως αντίποινα στο κλίμα λευκής τρομοκρατίας και αντικομουνισμού που επικρατούσε. Η δεξιά συλλάμβανε ανθρώπους μόνο και μόνο με την υπόνοια ότι ήταν αριστεροί. Το γεγονός στο Λιτόχωρο, αλλά και οι εκλογές του 1946 στις οποίες απείχε το κομμουνιστικό κόμμα και τις κατήγγειλε ως νόθες ήταν οι αφορμές για να ξεκινήσει ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος το 1946.
Η συνεχής διαμάχη ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και το ΚΚΕ, μετά τα γεγονότα των Δεκεμβριανών όπου έγινε πλέον φανερή η ανάμειξη των Άγγλων και οι προθέσεις τους στο ελληνικό έδαφος, κορυφώθηκε με την Συμφωνία της Βάρκιζας το 1945, όπου το ΚΚΕ δέχτηκε τον αφοπλισμό των ανταρτών, αλλά η ελληνική κυβέρνηση δεν κράτησε τις υποσχέσεις της. Την περίοδο 1943-1949 υπάρχει μια συνεχόμενη αντιπαλότητα μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης που συνεργαζόταν με τους Άγγλους και ΚΚΕ, ΚΚΕ και ανταρτών και μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα σε βουνό και άστυ. Η κορύφωση επέρχεται το 1946 με την δολοφονία στο Λιτόχωρο δεκατριών χωροφυλάκων από τους αντάρτες, ως αντίποινα στο κλίμα λευκής τρομοκρατίας και αντικομουνισμού που επικρατούσε. Η δεξιά συλλάμβανε ανθρώπους μόνο και μόνο με την υπόνοια ότι ήταν αριστεροί. Το γεγονός στο Λιτόχωρο, αλλά και οι εκλογές του 1946 στις οποίες απείχε το κομμουνιστικό κόμμα και τις κατήγγειλε ως νόθες ήταν οι αφορμές για να ξεκινήσει ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος το 1946.
Στη διάρκεια της ένοπλης εμφύλιας σύγκρουσης, και οι δύο αντιμαχόμενοι στρατοί μετακίνησαν παιδιά. Η κατάσταση στα χωριά χαρακτηριζόταν από ιδεολογική κινητοποίηση. Ο ΔΣΕ συνεχώς προσαρτούσε κόσμο γιατί ο αριθμός του ήταν πολύ μικρός σε σχέση με τον κυβερνητικό στρατό, επομένως τάχθηκαν και αρκετές γυναίκες μάνες με αποτέλεσμα και οι δύο γονείς πολλές φορές των παιδιών να είναι στο αντάρτικο. Η κυβέρνηση της Αθήνας το 1948 κατηγόρησε την κυβέρνηση του βουνού στην ειδική επιτροπή του ΟΗΕ για τα Βαλκάνια, ότι μετέφερε παιδιά έξω από τα σύνορα της Ελλάδας και μετακίνησε και η ίδια παιδιά στο εσωτερικό της Ελλάδας για να τα σώσει από τους κομμουνιστές. Η κυβέρνηση της Αθήνας ονόμασε την πολιτική της κυβέρνησης του βουνού παιδομάζωμα, ενώ τις δικές της ενέργειες παιδοφύλαγμα. Η βασίλισσα Φρειδερίκη δημιούργησε έτσι 53 παιδουπόλεις σε όλη την Ελλάδα για να σώσει τα παιδιά από τους κομμουνιστές, όπως υποστήριζε. Στην ιστοριογραφία του ελληνικού εμφυλίου, η μεταφορά και η εγκατάσταση στις κομμουνιστικές χώρες των παιδιών της Ελλάδας, δεν εξετάζεται ως αυτόνομο θέμα, αλλά ως ένα από τα επεισόδια του εμφυλίου. Το ζήτημα των παιδιών χαρακτηρίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα από μια συναισθηματική προσέγγιση από την διεθνή κοινή γνώμη.
Αυτός ο συναισθηματισμός, έτεινε να γίνει μια ακόμα τεράστια αντικομουνιστική προπαγάνδα μέσα στο κλίμα του Ψυχρού πολέμου διεθνώς όπου ο μακαρθισμός άνθιζε στην Αμερική και η λέξη κομμουνισμός έφερνε ταχυπαλμία στα υπό ίδρυση καπιταλιστικά κράτη. Δυστυχώς, το πρόβλημα του σημερινού αντικομουνιστή Έλληνα κρατάει από την τότε πλύση εγκεφάλου. Πλύση εγκεφάλου όπως με την ταινία Ελένη του Γκατζογιάννη, όπως με τα ανοιχτά στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους υπό υπόνοια και μόνο αριστερούς για να κάνουν τον ελληνικό λαό να φοβάται.
Πώς μια μάνα να μην δώσει το παιδί της όταν τα αγγλικά αεροπλάνα θερίζουν την ελληνική γη με βόμβες Ναπάλμ; Πώς να μην το δώσει όταν ο άντρας της αντάρτης με την ιδεολογία των λαϊκών δημοκρατιών της υπόσχεται ότι θα είναι ασφαλή; Πώς να μην τα εμπιστευτεί για ένα καλύτερο αύριο γνωρίζοντας ότι από στιγμή σε στιγμή μπορεί να σκοτωθούν; Πόσα παιδιά ήρθαν ασυνόδευτα από την Συρία τώρα; Γιατί;
Γιατί είναι ο πόλεμος. Πόλεμος ήταν και τότε, πόλεμος είναι και τώρα. Και στον πόλεμο τρέχεις να σωθείς. Η Βασίλισσα Φρειδερίκη τότε ήταν η εν ονόματι καλή και με την προπαγάνδα της, με τις φωτογραφίες και τις ομιλίες της πέρασε την προπαγάνδα της. Η Φρειδερίκη είναι η σημερινή Ευρώπη, μόνο που σήμερα η πληροφορία τρέχει σαν φως και αποκαλύπτεται, δείχνει πόσο κάτω από τα ρούχα της ψεύτικη είναι. Στο όνομα των σημερινών παιδιών και όλων των παιδιών που έζησαν τον πόλεμο ας ανοίξουμε τα μάτια μας και ας πούμε όχι στον καπιταλισμό τους.