Αυτό που συνέβη στους πρόσφυγες της Ειδομένης θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα. Λέγεται ένστικτο αυτοσυντήρησης και είναι ανίκητο. Ακόμη και η πιο φασιστική θρησκεία (ισλάμ) που έχει ποτέ υπάρξει δεν κατάφερε να κάνει πολλά να το ξεριζώσει και να το λιμάρει με βλακώδεις υποσχέσεις για μέλια και παρθένες. Και το ένστικτο αυτό, όπως επιτάσσουν οι νόμοι της φύσης, οδήγησε τους δυστυχισμένους να βρουν το δρόμο με την μικρότερη αντίσταση για να πορευτούν. Κι έτσι έφτασαν στην Ειδομένη.
Κάποια κατοστάρικα που θα έχουν ακόμη, και η υπομονή τους, όπου να' ναι θα τελειώσουν. Και η ανθρώπινη φύση ξανά και νομοτελειακά θα κάνει τότε να ξεκινήσουν πράξεις βίας, κλοπών, φόνων, κ.λπ.
Αυτό, τότε, θα πυροδοτήσει τα αντίστοιχα ένστικτα απ΄ την άλλη μεριά. Και η βία θα γενικευτεί και τα ποσοστά της ΧΑ θα αυξηθούν.
Αυτή τη νομοτέλεια ο αγράμματος άνθρωπος δεν την αντιλαμβάνεται. Αρκείται να την παρακολουθεί με το στόμα ανοιχτό, την πόρτα βέβαια κλειστή, και την ψυχή πλημμυρισμένη από τζάμπα ανθρωπισμό και μεγαλοκαρδισμό. Είναι τελευταίος στην Ευρώπη σε εθελοντισμό, σε συμμετοχή στη διεθνή αμνηστεία, σε δωρεές οργάνων, με δυο λόγια σε κάθε τι που έχει κάποια πραγματική και όχι φαντασιακή διάσταση ανθρωπισμού. Όμως, ο αγράμματος άνθρωπος, ως παρατηρητής της παραπάνω νομοτέλειας θα νιώσει πολύ ξεχωριστός, πολύ σπουδαίος.
Μέχρι από θεατής να βρεθεί πρωταγωνιστής...