Όταν το καθεστώς Άσαντ απώλεσε τον έλεγχο σημαντικών εδαφών στην επαρχία Χάμα και ανατολικά της Λαττάκειας, όπου ζει η πλειονότητα των αλαουιτών, τότε η Μόσχα αποφάσισε να εμπλακεί δυναμικά στον συριακό εμφύλιο.
Οι στόχοι της ρωσικής εμπλοκής στη Συρία ήταν πολλαπλοί:
◆ Πρώτον, παρείχε σημαντική υποστήριξη στο εξασθενημένο συριακό καθεστώς, που συνιστούσε τον μοναδικό σύμμαχο της Ρωσίας στον αραβικό κόσμο.
◆ Δεύτερον, εξασφάλιζε τη διατήρηση της μοναδικής ρωσικής ναυτικής βάσης στην Ανατολική Μεσόγειο, τον λιμένα της Ταρτούς.
◆ Τρίτον, με τη συμμετοχή των ρωσικών δυνάμεων στις αντι-τζιχαντιστικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, επιδίωκε να αποτρέψει την επιστροφή στη Ρωσία των περίπου 7.000 τζιχαντιστών από περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίοι επιχειρούσαν κατά του Άσαντ.
◆ Τέταρτον, μελλοντικά να αποκομίσει οικονομικά οφέλη από την πώληση ρωσικών οπλικών συστημάτων ή και την εκμετάλλευση πιθανών σημαντικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της Συρίας.
Επτά μήνες μετά την έναρξη της ρωσικής εμπλοκής στη Συρία (Σεπτέμβριος 2015 - Μάρτιος 2016), ο Ρώσος πρόεδρος αποφάσισε εν αιθρία (;) τη σταδιακή απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων. Ο ίδιος μάλιστα εξήγησε ότι οι ρωσικές δυνάμεις εκπλήρωσαν σε μεγάλο βαθμό την αποστολή τους. Πράγματι, ο πρώτος και κύριος στόχος επιτεύχθηκε πλήρως, καθώς ο Άσαντ παραμένει στην εξουσία και τα αλαουιτικά εδάφη κινδυνεύουν πολύ λιγότερο από τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις, σε σχέση με τα μέσα του 2015. Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι εξασφάλισαν τη διατήρηση της ναυτικής βάσης στην Ταρτούς και επιπλέον διαθέτουν την αεροπορική βάση Hmeymim στη Λαττάκεια. Σχετικά με την αποτροπή της επιστροφής στη Ρωσία των χιλιάδων κυρίως Καυκάσιων τζιχαντιστών, γίνεται αντιληπτό ότι θα απαιτούσε μια μακροχρόνια διεξαγωγή κυρίως χερσαίων εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, οι οποίες θα προκαλούσαν ανθρώπινες απώλειες. Για τον λόγο αυτό, οι ρωσικές δυνάμεις περιορίσθηκαν στη διεξαγωγή αεροπορικών επιδρομών, οι οποίες, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, προκάλεσαν 4.408 ανθρώπινες απώλειες, εκ των οποίων οι 1.733 ήταν άμαχοι. Τέλος, ο τέταρτος στόχος αναμένεται να επιτευχθεί προσεχώς, εφόσον οι διμερείς συρο-ρωσικές σχέσεις συνεργασίας παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα.
Πέραν αυτών, η απόφαση της απόσυρσης των ρωσικών δυνάμεων ερμηνεύεται από πολλούς αναλυτές ως μια προσπάθεια εξεύρεσης πολιτικής λύσης στον συριακό εμφύλιο. Δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε με αυτή την εκτίμηση, καθότι, όπως αναφέρουν κάποια ΜΜΕ, συνοδεύεται και με την απόσυρση από τη Συρία σημαντικού μέρους των δυνάμεων της στρατιωτικής πτέρυγας της Χεζμπολάχ. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η εξέλιξη αφενός οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Μόσχα και η Ουάσιγκτον συμφώνησαν για το μελλοντικό στάτους της Συρίας, που μάλλον δεν θα είναι άλλο από τη δημιουργία μιας ομοσπονδίας δύο ή τριών αυτόνομων περιοχών, αφετέρου ότι η Άγκυρα, η οποία διαφωνεί κάθετα με τη δημιουργία συρο-κουρδικής αυτόνομης περιοχής, αποκτά μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ