Ο ευτελισμός κάθε ανθρώπινης αξίας δεν είναι άσχετος με τη φιλοσοφική προσέγγιση της παραπλάνησης του ανθρώπου γενικότερα. Και αντίθετα με το θυμικό, συμβαίνει με το άλλο στοιχείο του ψυχονοητικού μίγματος, δηλαδή τις φρένες, τη διανόηση, τη λογική, τη συνείδηση, που είναι ευλύγιστη και μεταβάλλεται, που σαν νεότερη βιολογική εμφάνιση εγγίζει και συμπεριφέρεται όπως η ιδέα της προσαρμογής σ' όλο το ζωικό βασίλειο.
Η εκδήλωση αυτής της ιδιότητας στο φυσικό και ζωικό κόσμο δεν έχει ακόμη εξιχνιαστεί πλήρως, θεωρούμενη γενικά σαν αποτέλεσμα επηρειών και συσχετίσεων εξωτερικών επιδράσεων και μεταβολών στον κληρονομικό μηχανισμό. Κατά τη λειτουργία της προσαρμογής εμφανίζονται ή εξαφανίζονται ή μεταβάλλονται τα όργανα του οργανισμού που προσφέρονται για την επιβίωση του όντος.
Το τελευταίο ον που θα εκλείψει από τη Γη είναι ο άνθρωπος, γιατί διαθέτει τον τελειότερο μηχανισμό προσαρμογής, τη διανόηση, τη λογική, τη συνείδηση. Γνωρίσματα ωστόσο που τα χρησιμοποιεί αρνητικά εν πολλοίς. Ο άνθρωπος με την πνευματική εξέλιξη παραπλανήθηκε και θεώρησε ότι βγήκε και υπάρχει και ότι μπορεί να υπάρξει έξω από το πλαίσιο της κοσμικής λειτουργίας και κατ' επέκταση της συνείδησης.
Οπότε και εκτρέπεται. Και συγκρούεται. Και συχνά μετατρέπεται σε ανθρωπόμορφο κτήνος. Και η πλέον βάναυση εκτροπή του είναι η εγκληματική εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων.
Και ταυτόχρονα ζούμε με τις επιθυμίες. Αλλες πασίδηλες κι άλλες μύχιες, ανομολόγητες και υπόκωφες. Και συχνά αποβιβαζόμαστε στην αντίπερα όχθη των επιθυμιών μας, όπου ο "μικρόκοσμος" τους σύσσωμος καταρρέει. Και ανταμώνουμε την έξαψη της πραγματικότητας και την τύφλωση, που έχουν την αφετηρία τους στην απώλεια του consensus, στη διάλυση των κοινωνικών αξιών και ιδανικών.
Το βασίλειο των επιθυμιών ξεπερνώντας τα οικονομικά όρια θίγει ακόμη βαθύτερες καταστάσεις, όπως η περιφρόνηση των λοιπών υποστάσεων του κόσμου και η προσπάθεια να υπαχθεί ο κόσμος στην απόλυτη περιοχή του κάθε ατόμου. Το συναίσθημα τούτο είναι πανανθρώπινο και είναι χαρακτηριστική ιδιότητα, γιατί δεν παρατηρείται ή δεν εκδηλώνεται στα άλλα ζώα.
Η έκταση που παίρνουν οι επιθυμίες και η τάση για την απόκτηση χωρίς προσπάθεια δημιουργούν το καθεστώς των συγκρούσεων και την έννοια της σπατάλης, που είναι γεννήματα του θυμικού. Η λειτουργία αυτή είναι αντίθετη προς τις ιδέες που έχει ο άνθρωπος για την ανεξαρτησία και τη συνεργασία, για την αλληλεγγύη, που ανήκουν στο θετικό λόγο, της φειδούς, της δημιουργίας, του ορθολογισμού και της ισορροπίας.
Οι αξίες αυτές οδηγούν προς το χαμό της ανεξαρτησίας και βυθίζουν ολοένα και περισσότερο στην εξάρτηση, χωρίς καμία ελπίδα σωτηρίας, εφόσον ο δρόμος που ακολουθείται είναι αντίθετος και δεν συμβιβάζεται προς τις ιδέες με τις οποίες έχει "ασφαλτωθεί". Και αποτελούν τον δείκτη για την ανθρώπινη συνείδηση. Η ίδια συνείδηση άλλα πρεσβεύει κι άλλα εκτελεί.
Η πίστη και η εφαρμογή αντιτίθενται εύκολα και στην ίδια τη συνείδηση. Και όλη η πορεία δείχνει ότι η συνείδηση έχει γίνει ένα είδος διακοσμητικό για την ανθρώπινη υπόσταση. Και όταν προκύπτουν τα αδιέξοδα, τότε εξεγείρεται με την αντίδραση της στιγμής!..