Η επταετής, αισίως, οικονομική ύφεση που βιώνει η Ελλάδα, η υψηλή εταιρική φορολογία, το δυσβάστακτο ενεργειακό κόστος, η αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, η άρδην μεταβολή των καταναλωτικών συμπεριφορών και οι μόνιμες "πληγές" της γραφειοκρατίας και απουσίας κινήτρων και φορολογικής σταθερότητας έχουν πλέον δημιουργήσει ένα "τοξικό" περιβάλλον για τις επιχειρήσεις.
Η ελληνική αγορά για διαρκώς αυξανόμενο αριθμό πολυεθνικών ομίλων έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά "επιχειρηματικής ερήμου", χωρίς ουδείς να μπορεί με ασφάλεια να εκτιμήσει πώς και, κυρίως, πότε θα ομαλοποιηθούν οι συνθήκες. Όπως εξηγούν έμπειρα στελέχη, στην αρχή της κρίσης οι μητρικές εταιρείες στην πλειονότητά τους εμφανίζονταν διατεθειμένες να στηρίξουν τις θυγατρικές τους στην Ελλάδα, προχωρώντας, βέβαια, πολλές σε δραστικές κινήσεις περιορισμού του ρίσκου και των λειτουργικών τους εξόδων.
Το σκεπτικό τους, σύμφωνα με τους ίδιους συνομιλητές, ήταν πως η κρίση μετά την Lehman εποχή ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη και η Ελλάδα μετά τις συμφωνίες με τους δανειστές της θα μπορούσε, υλοποιώντας σειρά μεταρρυθμίσεων, να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες. Οι μητρικές εμφανίζονταν διατεθειμένες να στηρίξουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα, υιοθετώντας τη βασική αρχή του οικονομικού κύκλου, και επιπλέον διέβλεπαν ευκαιρίες να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην αγορά έναντι ανταγωνιστών που πολύ πιθανόν δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στην κρίση.
Έπειτα από μια επταετία, ωστόσο, τα δεδομένα έχουν αντικειμενικά επιδεινωθεί. Πέραν του πολιτικού ρίσκου που πάντοτε υφίστατο -άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο- τα γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού άλλαξαν άρδην τις παραμέτρους. Τα capital controls αποτελούν μια νέα πραγματικότητα, εντός της οποίας δεν είναι βέβαιο πως όλοι οι υφιστάμενοι "παίκτες" της αγοράς έχουν τις αντοχές και την ικανότητα να προσαρμοστούν. Το τραπεζικό σύστημα αναζητά ακόμη τη χαμένη του ισορροπία και σε πολλούς κλάδους η καθίζηση των τζίρων είναι άνευ προηγουμένου, χωρίς να υπάρχει ορατότητα ακόμη και για το άμεσο μέλλον.
Αν και θεωρείται βέβαιο πως η κατάληξη της πρώτης αξιολόγησης της πορείας υλοποίησης του τρίτου μνημονίου θα δώσει ένα σαφές στίγμα για την πορεία των πραγμάτων, εντούτοις αρκετοί είναι οι πολυεθνικοί όμιλοι που επέλεξαν τον τελευταίο χρόνο να κάνουν ένα stop loss στην Ελλάδα. H περίπτωση του Metro Group (δραστηριοποιείται σε 31 χώρες), που αποφάσισε να πωλήσει της δραστηριότητες της Makro Hellas Cash and Carry, του ιταλικού ομίλου Bolton Group για τη Softex και της ContiTech για τον "Ιμάντα" στον Βόλο είναι οι πιο χαρακτηριστικές.
Δεν είναι, όμως, οι μόνες. Πέρυσι η χαλυβουργία Hellenic Steel, θυγατρική της ιταλικής ILVA, έκλεισε οριστικά, ακολουθώντας τα χνάρια ακόμη μιας ηχηρής αποχώρησης προ ετών, της Arcelor Mittal, ιδιοκτήτριας της Konti Steel, που αποφάσισε το κλείσιμο του εργοστασίου στον Βόλο.
Το περασμένο καλοκαίρι ολοκληρώθηκε και η αποχώρηση της πολυεθνικής Groupon, η οποία τερμάτισε τη δραστηριότητά της στη χώρα μας, καθώς οι επικεφαλής της δεν διέβλεπαν πλέον προϋποθέσεις επικερδούς λειτουργίας στο άμεσο μέλλον. Η εταιρεία, που έπειτα από τέσσερα χρόνια δραστηριοποίησης στην Ελλάδα είχε συσσωρευμένες ζημίες ύψους 3,2 εκατ. ευρώ, ήταν από τις πρώτες που προσέφεραν στην ελληνική αγορά υπηρεσίες στον τομέα της προώθησης εμπορικών προσφορών μέσω κουπονιών. Ακολούθησε ένα ακόμη γνωστό όνομα, η Bacardi Ηellas, θυγατρική της ομώνυμης πολυεθνικής, η οποία αποφάσισε να τερματίσει την αυτόνομη παρουσία της στην Ελλάδα και να παραχωρήσει τη διανομή των προϊόντων της σε τρίτους.
Το δυστύχημα είναι πως η μακρά αυτή αλυσίδα, που ήδη μετρά δεκαετίες και νέοι κύκλοι προστίθενται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, δεν φαίνεται πως θα σταματήσει εδώ. Αρκετοί ακόμη ξένοι όμιλοι και πολυεθνικές φέρονται να έχουν δρομολογήσει ή να αναζητούν λύσεις περιορισμού της έκθεσής τους στην Ελλάδα ή αλλαγή του μοντέλου δραστηριοποίησής τους, με όποιες συνέπειες έχει αυτό για την απασχόληση και την πορεία της εγχώριας οικονομίας...
capital.gr