Της Κατερίνας Χαρκιολάκη
Ιστορικός-ΜΑ in
States
and
Societies
Όλοι
έχουμε παρατηρήσει, ότι η ελληνική
οικογένεια διαφέρει κατά πολύ με τις
οικογένειες του εξωτερικού. Βλέπουμε
καθημερινά και κάνουμε και πλάκα μέσω
αυτού την υπερπροστατευτικότητά της.
Οι Ελληνίδες μανάδες μιλάνε συνέχεια
με τα παιδιά τους στο τηλέφωνο, όταν
είναι μακριά, νοιάζονται αν έφαγαν καλά
(ακόμα και υπέρβαρα να είναι) και πάντα
μην ξεχάσουν την ζακέτα!
Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά έχουν την ιστορία τους και εκτιμούνται από την οθωμανική περίοδο στην Ελλάδα, αλλά κυρίως μετά την ελληνική επανάσταση και την δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1830.
Ο ελληνικός λαός τότε, ήταν ένας κόσμος χωρικών, ως επί το πλείστον γεωργών, χωρίς πρόσβαση στην παιδεία και την πολιτική και δίχως καμία εκσυγχρονιστική τάση. Οι χωρικοί αυτοί είχαν εμμονές ακόμη και στα παραδοσιακά μέσα γεωργίας που χρησιμοποιούσαν και δεν δέχονταν νέα.
Το νεοϊδρυθέν κράτος όσο και να ήθελε τον εκσυγχρονισμό, οι αλλαγές στην ύπαιθρο υπήρξαν αργές λόγω:
Αυτά όλα τα χαρακτηριστικά έχουν την ιστορία τους και εκτιμούνται από την οθωμανική περίοδο στην Ελλάδα, αλλά κυρίως μετά την ελληνική επανάσταση και την δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1830.
Ο ελληνικός λαός τότε, ήταν ένας κόσμος χωρικών, ως επί το πλείστον γεωργών, χωρίς πρόσβαση στην παιδεία και την πολιτική και δίχως καμία εκσυγχρονιστική τάση. Οι χωρικοί αυτοί είχαν εμμονές ακόμη και στα παραδοσιακά μέσα γεωργίας που χρησιμοποιούσαν και δεν δέχονταν νέα.
Το νεοϊδρυθέν κράτος όσο και να ήθελε τον εκσυγχρονισμό, οι αλλαγές στην ύπαιθρο υπήρξαν αργές λόγω:
- του συντηρητικού καθεστώτος των Οθωμανών
- της αυθαίρετης εξουσίας τους
- της αυθαίρετης απονομής δικαιοσύνης
- της ανασφάλειας της περιουσίας
- της βαριάς φορολογίας
Όλα
αυτά μαρτυρούσαν μια παρακμή που πολύ
δύσκολα και σε βάθος χρόνου θα αποκαθίσταντο
η αλλαγή στην κοινωνία και την οικονομία
(ακόμη βλέπουμε απομεινάρια του τότε,
καθώς οι νοοτροπίες δεν ξεπερνιούνται
μέσα σε δεκαετίες). Η οικογένεια των
χωρικών ζούσε μαζί με τα ζώα. Το σπίτι
του χωρικού, οι στάβλοι, οι αχυρώνες, οι
αποθήκες με τις τροφές των ζώων ήταν
άρρηκτα συνδεδεμένα. Τα μέλη της
φρόντιζαν τα ζώα και τους έδιναν
ονόματα ανάλογα με τα χαρακτηριστικά
τους. Ο κόσμος των χωρικών ήταν ένας
κόσμος ανασφάλειας, ημίφωτος, σκότους,
φόβου και θανάτου. Η κατοικία τους ήταν
καταφύγιο από τους λύκους, τους ληστές
και τους γείτονες. Τα παράθυρα ήταν
μικρά και σιδερόφρακτα, μικρές και οι
πόρτες με σιδεριές και αμπάρες.
Η
αυθαίρετη λοιπόν και ενίοτε τυραννική
εξουσία του ξένου δεσπότη (ΒΛΕΠΕ ΣΗΜΕΡΑ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ), η ανασφάλεια της τιμής, της
περιουσίας (ΒΛΕΠΕ
ΕΝΦΙΑ),καθώς και η σπανιότητα των αγαθών
(ΒΛΕΠΕ ΜΑΝΑΔΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΨΩΝΙΣΟΥΝ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΑ ΜΑΡΚΕΤ),διαμόρφωσαν
στην Ελλάδα ισχυρούς δεσμούς μεταξύ
των μελών της οικογένειας, με αποτέλεσμα
αυτή να καταστεί συμπαγές και ισχυρό
κύτταρο της κοινωνίας, χώρος ασφάλειας
για τα μέλη της
(ΒΛΕΠΕ
ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΡΓΟΥΣ ΝΑ ΓΥΡΝΑΝΕ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
ΤΟΥΣ).
Οι ίδιες συνθήκες ευνόησαν και την
επέκταση των συγγενικών δεσμών και την
διαμόρφωση της εκτεταμένης οικογένειας
και της κουμπαριάς!
ΕΚΤΟΣ
ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, Ο ΚΟΣΜΟΣ ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ
ΚΟΣΜΟΣ ΕΧΘΡΙΚΟΣ ΠΟΥ ΕΛΛΟΧΕΥΑΝ ΚΥΚΛΩΠΕΣ,
ΠΟΥ ΟΛΑ ΗΤΑΝ ΠΡΟΣ ΑΡΠΑΓΗ, ΧΩΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΚΑΙ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΧΩΡΟ
ΜΑΛΙΣΤΑ ΞΕΠΗΔΗΣΑΝ ΩΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΙΣ
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΑΛΛΩΝ ΕΠΙΔΡΟΜΕΩΝ:
- ΚΑΤΑΠΑΤΗΤΕΣ ΓΑΙΩΝ
- ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ
- ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
Η
Ελλάδα έχει τον ξένο δυνάστη ακόμη
σήμερα, είτε λέγεται προύχοντας, είτε
Όθωνας, είτε Κωλλέτης, ειτε Μέρκελ.
Η
Ελλάδα ζει στην ανασφάλεια και μονό
στην οικογένεια μέσα θα συνεχίσει να
νιώθει ασφαλής.
Παραπομπές:
Ελλάς
η σύγχρονη συνέχεια, Θάνος Βερέμης-Γιάννης
Κολιόπουλος, εκδ.Καστανιώτη, Αθήνα 2006