Το πασίγνωστο περιοδικό Forbes δημοσίευσε μία μελέτη που υποστηρίζει ότι στα επόμενα χρόνια υπάρχουν επτά χώρες που είναι υποψήφιες να εισέλθουν σε ύφεση. Θα περιμέναμε στη «μαύρη λίστα» να είναι χώρες όπως Βραζιλία ή Ρωσία, ή έστω τριτοκοσμικές χώρες της Αφρικής ή της Ασίας, όμως αυτό δεν συμβαίνει. Οι υποψήφιες χώρες είναι μεταξύ εκείνων που είναι «υπεράνω υποψίας». Αν το Forbes έχει δίκιο, πρέπει να ανησυχούμε βαθύτατα. Είναι όμως οι εκτιμήσεις του σωστές;
Το Forbes εκτιμά ότι στα επόμενα χρόνια, η κρίση χρέους θα χτυπήσει τόσο την Ασία, όσο και την Ευρώπη, αλλά και τη Βόρειο Αμερική. Η Κίνα, η Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ είναι οι τρεις «χώρες» (σε εισαγωγικά, καθώς το Χονγκ Κονγκ αποτελεί αυτόνομη περιοχή της Κίνας) που θα έχουν κρίση χρέους στην Ασία, ενώ τέσσερις δυτικές χώρες, συγκεκριμένα η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Σουηδία και η Νορβηγία, αναμένεται να είναι επίσης υποψήφιες για κρίση χρέους. Σύμφωνα με το περιοδικό, οι οικονομικές κρίσεις ξεσπούν ιστορικά όταν τα επίπεδα ιδιωτικού χρέους ξεπερνούν το 150% του ΑΕΠ μιας χώρας και εφόσον το επίπεδο του χρέους αυτού αυξάνεται 20% στην περίοδο των τελευταίων πέντε (5) ετών. Εάν η μελέτη είχε γίνει από κάποιον δημοσιογράφο, δεν θα την παίρναμε πολύ στα σοβαρά. Όταν όμως έχει τη «σφραγίδα» του κορυφαίου Οικονομολόγου Steve Keen, θα πρέπει όχι απλά να την διαβάσουμε, αλλά να την λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψιν. Ο Steve Keen είναι ένας οικονομολόγος που ως τώρα έχει επιβεβαιωθεί πάρα πολλές φορές για τις εκτιμήσεις του.
Το βασικό πρόβλημα των προαναφερόμενων χωρών είναι ότι η ανάπτυξη του χρέους αποτελεί σημαντικό τμήμα της ανάπτυξής τους, επομένως η απότομη διακοπή της αύξησής του, κάτι που είναι θέμα ετών αν όχι μηνών, οδηγεί σε επιβράδυνση και τελικώς σε απότομη ύφεση τις συγκεκριμένες χώρες. Η μελέτη βασίζεται σε ακριβή στοιχεία, καθώς στηρίζεται σε δεδομένα της BIS, του παγκόσμιου «υπεραφεντικού των τραπεζών». Η μελέτη έχει πάνω από δύο διαστάσεις, καθώς λαβαίνει υπόψιν της όχι μόνο τη δυναμική του χρέους, αλλά και εκείνη των αποταμιεύσεων, οι οποίες φαίνεται ότι δεν εξελίσσονται ικανοποιητικά, επίσης κάτι που αποτελεί άλλον έναν παράγοντα ανησυχίας, καθώς θα μπορούσαν να αποτελούν ένα δυνητικό μαξιλάρι στην ύφεση. Θα θυμόμαστε φυσικά ότι τόσο η Αυστραλία όσο και ο Καναδάς και η Νορβηγία διαθέτουν οικονομίες εξαρτώμενες από την αγορά των εμπορευμάτων (commodities), άρα οι όποιες εξελίξεις στην εκεί αγορά, που μπορεί να υπάρξουν ως τα τέλη του 2016, θα χτυπήσει άμεσα τις οικονομίες αυτές.
Όμως αν όντως υπάρξει πρόβλημα στην Κίνα, η οποία κατά τον κορυφαίο οικονομολόγο αποτελεί την πρώτη υποψήφια χώρα, τότε, λόγω του μεγέθους της οικονομίας αυτής, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η κρίση που θα χτυπήσει την παγκόσμια οικονομία δεν θα είναι κάτι που θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί με ασπιρίνες. Θα συγκρίνεται με έκρηξη βόμβας υδρογόνου στην παγκόσμια οικονομία. Θα μπούμε σε πολύ βαθιά και μακρόχρονη ύφεση, με απρόβλεπτες συνέπειες για όλους μας. Υπό αυτήν την έννοια, ενδιαφέρον έχει η προχτεσινή εκτίμηση της UBS ότι το αμερικάνικο χρηματιστήριο θα κινείται σε ένα «εύρος τιμών» μέχρι τις προεδρικές εκλογές που θα γίνουν στα τέλη του έτους στις ΗΠΑ. Αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε ίσως δούμε πολλές επενδύσεις από άλλες αγορές να κατευθύνονται ακριβώς στην αμερικάνικη αγορά, τη μόνη αγορά που θα μπορούσε να «κρατήσει» τις αποτιμήσεις της, στις αρχές του Αρμαγεδώνα, όχι όμως για πολύ, ουσιαστικά λόγω του ισχυρού νομίσματός της. Όλα αυτά, αν επιβεβαιωθεί το «καλό» αυτό σενάριο…!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
liberal.gr