Φωτ.: Ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε στις Βρυξέλλες έχοντας αποδεχθεί τον ρόλο που επεφύλαξε για την Ελλάδα η κ. Merkel ως χώρο ανάσχεσης και συγκέντρωσης των μεταναστευτικών ροών ώστε να μην φτάσουν στα… περίχωρα του Βερολίνου.)
Πέφτοντας η σκόνη από το σοκ και τη σύγχυση που προκάλεσε σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και φυσικά στην Αθήνα η προχθεσινή αυτοκρατορική εμφάνιση της Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής για το μεταναστευτικό, αποκαλύπτεται σταδιακά η γύμνια της υπό εκκόλαψη συμφωνίας, την οποία έσπευσαν να χαιρετήσουν ως επιτυχία η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ahmet Davutoğlu.
Η Τουρκία εμφανίσθηκε στις Βρυξέλλες με έναν και μοναδικό στόχο: να αποδείξει σε μια διασπασμένη και φοβική Ευρώπη ότι έχει ανάγκη την Τουρκία, ότι η Τουρκία πλέον είναι ο μεγάλος εταίρος της Ευρώπης, με τον οποίο η Άγκυρα όχι απλώς συνομιλεί ισότιμα, αλλά μπορεί να υποβάλλει όρους και τελεσίγραφα.
Επικαιροποίηση του... casus belli
Ενώ επίσης από τη Σμύρνη ο κ. Davutoğlu, αντί να επικαιροποιήσει τη συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, επικαιροποίησε, με αφορμή ερώτηση δημοσιογράφου, το casus belli, επιμένοντας ότι θα καταργηθεί όταν καταργηθεί και η απόφαση της Ελληνικής Βουλής του 1995 για το Δίκαιο της Θάλασσας που δίνει το δικαίωμα στην Ελλάδα για χωρικά ύδατα 12 ν.μ.
Η Σύνοδος Κορυφής της Δευτέρας ήταν η πιο τρανταχτή απόδειξη ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί το μεταναστευτικό για την επίτευξη κυρίως πολιτικών στόχων.
Τότε όμως γιατί χάρηκαν τόσο πολύ η κ. Merkel και ο νέος σύμμαχος της (όπως επισημαίνει ο ευρωπαϊκός Τύπος) Αλέξης Τσίπρας;
Η Merkel χρειάζεται την Τουρκία για... εσωτερική κατανάλωση και σιωπά...
Η κ. Merkel έχει και αυτή ανάγκη να παρουσιάσει κάποια θετική είδηση για το μεταναστευτικό, σε μια γερμανική κοινή γνώμη που είναι επιφυλακτική και οργισμένη σε πολλές περιοχές της Γερμανίας για την πολιτική ανοικτών θυρών στους μετανάστες που υιοθέτησε η Γερμανίδα Καγκελάριος και από την οποία μέχρι την Κυριακή που γίνονται οι εκλογές στα τρία κρατίδια δεν μπορεί να εγκαταλείψει, καθώς θα ισοδυναμούσε με ομολογία της αποτυχίας της και των ευθυνών της για τη σημερινή κατάσταση. Έτσι, πάση θυσία, έπρεπε να εμφανίσει την Τουρκία ως το ταιριαστό κλειδί για την αντιμετώπιση της κρίσης. Με οποιοδήποτε τίμημα.
...με μεγάλο χαμένο εντέλει την Ελλάδα
Ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε στις Βρυξέλλες έχοντας αποδεχθεί τον ρόλο που επεφύλαξε για την Ελλάδα η κ. Merkel ως χώρο ανάσχεσης και συγκέντρωσης των μεταναστευτικών ροών ώστε να μην φτάσουν στα… περίχωρα του Βερολίνου και είχε ενημερωθεί γενικώς από το πλαίσιο των προτάσεων της Τουρκίας, το οποίο θα μπορούσε να «πουλήσει» στο εσωτερικό, όπου οι εικόνες από την Ειδομένη και η ευρωπαϊκή απόφαση για κλείσιμο των βορείων συνόρων, ενώ φθάνουν ακατάπαυστα από την Τουρκία μετανάστες και πρόσφυγες προκαλεί διαλυτικά φαινόμενα και υποσκάπτει την όποια αξιοπιστία είχε η κυβέρνηση του…
Έτσι, μια γενική πρόταση του Ahmet Davutoğlu για επαναπροώθηση των «νέων» μεταναστών από την Ελλάδα προς την Τουρκία, και την επιστροφή ενός Σύρου από την Ελλάδα για κάθε Σύρο που από την Τουρκία θα γίνεται δεκτός για μετεγκατάσταση στην Ευρώπη μπήκε στη μια μεριά της ζυγαριάς με το άλλο καλάθι να γεμίζει με απαιτήσεις και μια μεγάλη «έκπτωση» προσβλητική για την Ευρώπη των αρχών της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας... Τη σιωπή για το κλείσιμο της εφημερίδας ΖΑΜΑΝ, του πρακτορείου ΤΣΙΧΑΝ, τη φυλάκιση δημοσιογράφων, τον πραγματικό πόλεμο εναντίον των Κούρδων πολιτών της Τουρκίας.
Το πλαίσιο συμφωνίας θα μπορούσε να αποτελεί μια καλή βάση για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, εάν στο τραπέζι βρίσκονταν μια άλλη Τουρκία και είχε απέναντι της μια άλλη Ε.Ε. Και τώρα θα χρειασθεί πολύ μεγάλη προσπάθεια η Συμφωνία αυτή να μην αποδειχθεί άδειο πουκάμισο. Γιατί τότε ο μεγάλος χαμένος θα είναι η Ελλάδα. Ο βασικός στόχος της υπό διαπραγμάτευση συμφωνίας είναι σωστός. Η αποτροπή μεταναστών και προσφύγων να πληρώσουν μερικές χιλιάδες δολάρια για να κάνουν ένα επικίνδυνο για τη ζωή τους ταξίδι από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά.
Από που «μπάζει νερά» η συμφωνία
Είναι όμως μια συμφωνία με τεραστία προβλήματα εφαρμογής και έχει σημασία να επισημανθούν τα κενά αυτά:
- η Ανακοίνωση της Συνόδου επιβεβαιώνει το κλείσιμο της Βαλκανικής Διαδρομής και προειδοποιεί ότι θα κλείνει κάθε άλλη εναλλακτική οδός που θα αναζητήσουν οι διακινητές, παραπέμποντας στην Αλβανία, αλλά και στον Βορρά. Ήδη μετά την Ουγγαρία, που έχει κλείσει τα σύνορα της, και η Σλοβενία ανακοίνωσε χθες ότι θα διέρχονται τα σύνορα της μόνο όσοι διαθέτουν βίζα Σένγκεν, ενώ η Αυστρία επέμεινε στο πλαφόν των 80 εισόδων καθημερινά...
- η συμφωνία δεν προβλέπει τι θα γίνει με τους «παλιούς» παράτυπους μετανάστες που έχουν εγκλωβισθεί στην Ελλάδα, καθώς η συμφωνία αναφέρεται μόνο σε «νέους» μετανάστες.
- Η συμφωνία για μια επιστροφή Σύρου από την Ελλάδα στην Τουρκία έναντι μιας μετεγκατάστασης Σύρου απευθείας από την Τουρκία και στην Ευρώπη προϋποθέτει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα είναι έτοιμες να τους δεχτούν. Δεν εξηγείται επίσης με ποιον τρόπο θα γίνεται η επιλογή των Σύρων που θα στέλνονται στην Τουρκία και εκείνων που θα καταλήγουν στην Ευρώπη. Όμως η συμφωνία περιλαμβάνει μόνο ευχολόγια για τη μετεγκατάσταση και αποφεύγει να αναφέρει στοιχειωδώς ποσοστώσεις και αριθμούς. Χώρες όπως η Ουγγαρία δεν δέχονται τις ποσοστώσεις, ενώ και άλλες χώρες όπως η Αυστρία και η Σουηδία έχουν φτάσει στα όρια τους.
- Το ιδιαίτερα σημαντικό σκέλος είναι η νομιμότητα αυτής της επιλογής για επιστροφή Σύρων προσφύγων στην Τουρκία. Αυτή η συμφωνία θα είναι ευάλωτη σε κάθε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς η Τουρκία απέχει κατά πολύ από το να θεωρηθεί «ασφαλής χώρα», ενώ η συμφωνία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει εφόσον οι Σύροι πρόσφυγες υποβάλλουν αίτηση ασύλου στην Ελλάδα.
- Επίσης δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη τι θα συμβεί όταν χώρες προέλευσης μεταναστών αρνούνται να δεχτούν πίσω τους μετανάστες πολίτες τους, που θα επιστρέφει η Ελλάδα στην Τουρκία.
- Σε ο,τι αφορά τα ανταλλάγματα που ζήτησε η Τουρκία είναι προφανές ότι η απελευθέρωση της βίζας για 78 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες είναι κάτι που πολύ απλά δεν μπορεί να συμβεί.
- Ακόμη πιο δύσκολο είναι να φαντασθεί κανείς ότι ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, παρά τις πιέσεις που δέχεται, θα συναινέσει στο ξεπάγωμα των κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγμάτευσεων που μένουν παγωμένα από το 2009 και συνδέονται με τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας.
Όπως επίσης είναι εντελώς θεωρητική η συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία για την προώθηση χώρων ασφαλούς διαμονής εντός του συριακού εδάφους, καθώς η Συρία και η Ρωσία δεν πρόκειται να αποδεχτούν, έστω και με το πρόσχημα της ανθρωπιστικής αποστολής, την είσοδο της Τουρκίας στο συριακό έδαφος.