ΘΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
(image: www.redpepper.org.uk)
(image: www.redpepper.org.uk)
H ιστορία με το ενδεχόμενο μετάβασης της Ελλάδας σε εθνικό νόμισμα
αποδεικνύει ότι στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας κάθε έννοια δημόσιου
διαλόγου και ανταλλαγής επιστημονικής επιχειρηματολογίας είναι
καταδικασμένη να αποτύχει.
Έχοντας οι πολιτικοί μας υποκύψει στις σειρήνες της επίπλαστης
ευρωπαϊκής προοπτικής και η συντριπτική πλειοψηφία των ακαδημαϊκών μας
καταντήσει ψοφοδεείς επαίτες των ευρωπαϊκών κονδυλίων, κάθε συζήτηση
για ένα ενδεχόμενο plan b που περιλαμβάνει και την επιλογή πολιτικής με
κύριο όχημα την εγκατάληψη του ευρώ και την υιοθέτηση ενός νέου εθνικού
νομίσματος θεωρείται σαν να παραβιάζει κλειστές πόρτες και δεν θα πρέπει
ούτε καν να συζητείται εάν θα θέλαμε να εξακολουθήσουμε να είμαστε
ιδεολογικά ‘καθαροί ευρωπαίοι’.
Και είναι καταδικασμένη να αποτύχει γιατί το εθνικό νόμισμα
αντιμετωπίζεται με όρους ιδεοληψίας και θρησκοληπτικού φανατισμού από τα
εγχώρια ΜΜΕ που θεωρούν ότι κανείς δεν πρέπει να τολμήσει να
στοιχειοθετήσει πολιτικά και επιστημονικά επιχειρήματα που αμφισβητούν
‘τα ιερά και όσια’ όπως διατείνετο στη Βουλή ο πρώην υπουργός και νυν
κεντρικός τραπεζίτης κ. Στουρνάρας.
Αντίθετα, οι ‘κουτόφραγκοι’ δείχνουν σε αρκετές περιπτώσεις εξάρσεις
πλουραλισμού σκέψης χωρίς ψυχωτικά ταμπού και θέτουν το θέμα της
μετάβασης στο εθνικό νόμισμα στον διάλογο και στην επιστημονική
διελκυστίνδα. Αρκεί, όσοι από εμάς που έχουν μια βασική
κοινωνιοκεντρική και πατριωτική προσέγγιση στην πολιτική και οικονομική
κατάρρευση της χώρας να θέλουν να σκύψουν στο τεράστιο αυτό πρόβλημα
χωρίς ιδεοληπτικές αγκυλώσεις και ταμπού.
Ένας από τους παγκοσμίως επιφανείς οικονομικούς φορείς σκέψης και
χρηματιστικούς συμβούλους, το Oxford Economics δημοσίευσε μια μελέτη
του επικεφαλής οικονομολόγου του, Adam Slater, σχετικά με το ότι η
εγκατάλειψη από μια νομισματική ένωση και η μετάβαση σε ένα νέο εθνικό
νόμισμα μπορεί το πιθανότερο να είναι επωφελής για την χώρα την ίδια.
Όπως λέει και ο ίδιος, η ιστορία δείχνει ότι η αποχώρηση της Ελλάδας από
το ευρώ δεν θα ήταν καταστροφή αναπόφευκτη.
Ο Slater αναφέρει ότι περισσότερες από 70 χώρες έχουν εγκαταλείψει
νομισματικές ενώσεις από το 1945 και μάλιστα μόνο μια μικρή μειοψηφία
υπέστη απώλειες στο εθνικό της προϊόν. Οι πιο πολλές από αυτές τις
απώλειες, όπως στην πρώην Γιουγκοσλαβία, μπορούν να εξηγηθούν από άλλα
κοινωνικά σοκ όπως ο εμφύλιος πόλεμος.
(source: http://www.marketwatch.com/story/history-shows-currency-breakups-arent-always-a-disaster-2015-04-28)
Εάν και η ύφεση στην Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω έως και
το 10% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της , η μείωση θα μπορούσε να
περιοριστεί σύντομα και η οικονομία να αναδείξει τα απαρατήρητα
πλεονεκτήματα της επιτρέποντας έτσι μια σύντομη ανάκαμψη.
«Το πιο πιθανό αποτέλεσμα, εάν η Ελλάδα αποχωρήσει, είναι ότι θα
υπάρξει μια σημαντική αρχική πτώση του ΑΕΠ, τα στοιχεία όμως από το
παρελθόν δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει ισχυρή ανάκαμψη στην συνέχεια»,
δήλωσε ο Slater. «Βέβαια, πολλά εξαρτώνται από το πώς γίνεται η
διαχείριση της μετάβασης.»
Η Τσεχοσλοβακία, για παράδειγμα, μετέβη σε νέο νόμισμα το 1993 σε ένα
διάστημα μόλις πέντε εβδομάδων. Το προϊόν της Σλοβακίας μειώθηκε κατά
4% την ίδια χρονιά και μόλις το 1995 η οικονομία της αυξήθηκε κατά 10%
απ’ ότι το 1992.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Slater οι οικονομίες που μεταπίπτουν
σε καθεστώς εθνικού νομίσματος, επιτυγχάνουν ρυθμό ανάπτυξης κατά μέσο
όρο 2,7% κατά το έτος της διάλυσης και 3,2% μεταξύ του προηγούμενου
έτους της λήξης της ένωσης και του επομένου έτους από την έξοδο.
Συνολικά, η αύξηση ήταν θετική περίπου στα δύο τρίτα των αποχωρήσεων
και αρνητική σε περίπου το ένα τρίτο για το έτος που αυτό συνέβη. Πολύ
αρνητικά αποτελέσματα από την νομισματική έξοδο σε ποσοστό μεγαλύτερο
του 20% όσον αφορά το παραγόμενο προϊόν συνέβη μόλις σε 8% των
περιπτώσεων. Περισσότερο από όλες τις χώρες μεταπολεμικά υπέφερε η
Λετονία όταν αποχωρίσθηκε από τη Σοβιετική Ένωση.
¨Οσον αφορά την Ελλάδα, ο Slater υπολογίζει ότι θα επωφεληθεί λόγω
της μείωσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας και την χαλάρωση των
νομισματικών συνθηκών. Με την κήρυξη χρεωστασίου, η ελληνική κυβέρνηση
θα μπορούσε να προχωρήσει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενώ οι
απώλειες στις τιμές των μετοχών του χρηματιστηρίου θα είναι απίθανο να
βλάψουν τα νοικοκυριά τα οποία διαθέτουν μόλις το 2% των
χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τους σε μετοχές. Μόλις το σοκ
της εξόδου έχει περάσει, οι αγορές θα μπορούσαν να επιδοθούν σε ένα ράλι
αύξησης των τιμών των μετοχών.
Ένα τέτοιο επιχείρημα δικαιώνει όσους στην Ελλάδα υποστηρίζουν ότι
θα μπορούσε η χώρα να αποχωρήσει από το ευρώ με σχετικά μικρό κόστος
για την εθνική οικονομία εάν και εφόσον ένα Grexit σχεδιασθεί ορθολογικά
και εκτελεσθεί οργανωμένα.
Παρά το ότι ο Slater απομονώνει χωρίς να εξετάζει άλλες κρίσιμες
παραμέτρους της μετάβασης όπως είναι η ‘τύχη’ του χρέους, και το κατά
πόσο η παραμονή μας στην Ε.Ε θα μπορούσε να ήταν εφικτή μετά από ένα
Grexit, θα μπορούσαμε να πούμε ότι παραθέτει ιδιαίτερα χρήσιμα στοιχεία
της οικονομικής νομισματικής ιστορίας μετά τον Β’ Π.Π. Χωρίς να
κινδυνεύσει κάποιος να οδηγηθεί σε λάθος εξ’ επαγωγής συμπεράσματα ότι
δηλαδή εφόσον ανέκαμψαν οι περισσότερες οικονομίες μετά το 1945, από
αυτές που επέλεξαν την μετάβαση σε άλλο/εθνικό νόμισμα, το ίδιο θα
μπορούσε να συμβεί και στην περίπτωση της Ελλάδας εάν το επιχειρούσε
ωστόσο, θα αποτελούσε βασικό επιχείρημα απέναντι στους ακραιφνείς
‘οικονομολόγους’ και πολιτικούς ταγούς που αντιμετωπίζουν την υπόθεση
του εθνικού νομίσματος κάτι σαν μολυσματική ιδεολογική πανώλη που θα
ταράξει συθέμελα την χώρα.
Από τον Αριστοτέλη και τον Ξενοφώντα μέχρι την ‘ανατρεπτική’ αυστριακή οικονομική σχολή σκέψης του 20ου
αι., η ύπαρξη εθνικού νομίσματος είναι μια αυτονόητη πράξη άσκησης
εθνικής κυριαρχίας ενός κράτους τόσο για την πολιτική του αυτοτέλεια και
ύπαρξη στο διηνεκές αλλά και την οικονομική και κοινωνική του επιβίωση.
Ιδεολογικά δόγματα και θρησκοληψίες για την συμμετοχή μας στο ευρώ πάση
θυσία, αποτελούν αθεμελίωτα, πολιντικάντικα τσιτάτα που ουδεμία σχέση
έχουν με οικονομικό ορθολογισμό σε τέτοιο βαθμό δε που εγείρουν υπόνοιες
για οργανωμένα σχέδια κοινωνικής μηχανικής ώστε οι διάφορες ελίτ του
τόπου σε συνεργασία με τα ευρω-ιερατία αποπροσανατολίσουν τους πολίτες
από το αυτονόητο και τους στερήσουν εν τέλει κάθε έννοια δημοκρατικού
δικαιώματος .